Jesteś tutaj: Ogłoszenia i aktualności » Aktualności » Opactwo w Tyńcu / Dzięki georadarowi naukowcy poznali rozplanowanie zniszczonego budynku sprzed 500 lat

Opactwo w Tyńcu / Dzięki georadarowi naukowcy poznali rozplanowanie zniszczonego budynku sprzed 500 lat

Nauka w Polsce

Niemal kompletny plan zabudowy XVI-wiecznego reprezentacyjnego budynku poznali naukowcy dzięki badaniom georadarowym w obrębie opactwa tynieckiego (Małopolska). Na podstawie uzyskanych danych powstanie trójwymiarowa rekonstrukcja założenia.

Benedyktyńskie opactwo tynieckie jest najstarszym istniejącym do dziś klasztorem w Polsce. Od dwóch lat w bezpośrednim otoczeniu klasztoru trwają badania geofizyczne i geoarcheologiczne pod kierunkiem prof. Fabiana Welca z Instytutu Archeologii UKSW w Warszawie.

W tym roku badacze zarejestrowali i zadokumentowali w sposób nieinwazyjny (wykorzystując metodę georadarową), czyli niewymagający wbicia łopaty w ziemię, relikty dużego budynku. Zachowały się one płytko pod ziemią, pomiędzy stromym urwiskiem nad brzegiem Wisły a zachodnią fasadą kościoła pw. świętych Apostołów Piotra i Pawła i elewacją klasztoru.

Na temat tej budowli zachowały się nieliczne źródła historyczne i archeologiczne. Ustaliliśmy, że jest to reprezentacyjne założenie pochodzące z XVI w., które dostawiono do muru obronnego opactwa – powiedział PAP prof. Fabian Welc. Budynek, określany w źródłach mianem „Starostwa”, pełnił funkcje gościnne, reprezentacyjne i gospodarcze.

Dzięki tegorocznym badaniom georadarowym uzyskano niemal kompletny plan zabudowy budynku, co pozwoliło na jego wstępną rekonstrukcję oraz umiejscowienie w ramach założenia klasztornego. Na planach georadarowych widać m.in. główne wejście, które najprawdopodobniej było zadaszone (być może w formie ganku), oraz nieznane wcześniej skrzydło lub eksponowany ryzalit.

Dane geofizyczne uzupełniamy obecnie o zapiski historyczne i informacje pochodzące ze wcześniejszych wykopalisk, które pozwolą nam w przyszłości na wierną, wirtualną rekonstrukcję założenia – dodaje naukowiec. Fragmenty budynku odsłonił 10 lat temu zespół prof. Jacka Poleskiego i prof. Anny Bojęś-Białasik.

Starostwo usytuowane było w eksponowanej lokalizacji w obrębie wzgórza – narażonej na ostrzał artyleryjski, stąd legło w gruzach w okresie konfederacji barskiej w 1771 roku w wyniku ataku wojsk gen. Suworowa.

Budynku nigdy już nie odbudowano – na powierzchni gruntu nie pozostał po nim praktycznie żaden ślad – jedynie niewielkie nierówności terenu sugerują, iż pod ziemią zachowały się jego partie fundamentowe – mówi PAP prof. Welc.

Z wykorzystaniem georadaru archeolodzy namierzyli w innym miejscu – na wschodniej krawędzi wzgórza tynieckiego – monumentalną kamienną konstrukcję w formie rozległej i rozbudowanej platformy. Zdaniem kierujących badaniami archeologicznymi i architektonicznymi w Opactwie – Moniki Łyczak, Moniki Kamińskiej i prof. Anny Bojęś-Białasik – powstała w celu jego stabilizacji i wzmocnienia. Miała zabezpieczać wschodni masyw fundamentu kościoła gotyckiego oraz wschodnie skrzydło klasztoru przed osunięciem.

Prof. Welc tłumaczy, że nadrzędnym celem badań geoarcheologicznych jest odtworzenie przemian zachodzących na tynieckim wzgórzu – lokalizacja i dokumentacja niezachowanych na powierzchni terenu reliktów dawnej architektury zabytkowej.

Prace badawcze prowadzone są dzięki przychylności władz klasztoru – opata o. Szymona Hiżyckiego OSB i badacza historii opactwa br. dra hab. Michała Gronowskiego OSB.

Szymon Zdziebłowski

Tekst pochodzi z serwisu Nauka w Polsce.

PMK Design
© Organizacja Monarchistów Polskich 1989–2024 · Zdjęcie polskich insygniów koronacyjnych pochodzi z serwisu replikiregaliowpl.com.