W Chełmie szukają książęcych pochówków

Wojciech Pastuszka

Sarkofag, w którym mogą spoczywać szczątki jednego z ruskich książąt, znaleźli archeolodzy pod posadzką Bazyliki Narodzenia NMP w Chełmie.

Bazylika stoi w miejscu, w którym znajdowała się do XVIII w. cerkiew katedralna ufundowana przez księcia Daniela Halickiego w 1260 r. W podziemiach tej budowli pochowano między innymi fundatora oraz dwóch jego synów. W ocenie badaczy ich pochówki zachowały się pod obecną bazyliką i najnowsze znaleziska to potwierdzają.

Archeolodzy odkryli wymurowany z cegły sarkofag w kształcie łodzi, który, jak się wydaje, krył szczątki jednego z synów halickiego księcia. W rachubę wchodzą Roman oraz Szwarno. Pierwszy najpewniej nie dożył nawet trzydziestki i zdołał jedynie przez kilka lat rządzić w Łucku i Nowogródku. Drugi odegrał dużo większą rolę. Władał nie tylko Rusią Halicko-Wołyńską, ale był także pod koniec życia wielkim księciem litewskim. Chełm był jego stolicą.

Przy szkielecie archeolodzy znaleźli m.in. pozłacany dzwoneczek, który wciąż dzwoni. Badania antropologiczne znalezionych szczątków przeprowadzą razem naukowcy polscy i ukraińscy. Jest spora szansa, że pozwolą one ustalić tożsamość zmarłego.

Wspólne badania Instytutu Archeologii i Etnologii PAN oraz Politechniki Lwowskiej w podziemiach bazyliki pozwoliły także odnaleźć większość fundamentów XIII-wiecznej cerkwi księcia Daniela Romanowicza. – Na podstawie tego, co odkryliśmy, już wiemy, że była to murowana, trójnawowa świątynia, wzniesiona zgodnie z architektonicznym porządkiem zachodnioeuropejskim w stylu romańskim – powiedział „Dziennikowi Wschodniemu” Jurij Łukomski, kierownik ukraińskiej grupy badawczej.

Archeolodzy liczą, że w przyszłości znajdą w podziemiach także sarkofag samego księcia Daniela. Jego panowanie przypadło na niezwykle ciężkie czasy, gdy na Ruś spadły mongolskie wojska. Podczas najazdu w 1240 r. ziemie pod jego władaniem zostały całkowicie zdewastowane, a w kolejnych latach stepowi jeźdźcy regularnie nawiedzali księstwo Daniela. Mimo tych niekorzystnych warunków władca zjednoczył Ruś Halicko-Wołyńską i w 1253 r. przyjął tytuł króla. Rządy sprawował z Chełma. W ramach odbudowy sieci obronnej po mongolskich najazdach założył około 1250 r. Lwów.