Jesteś tutaj: Ogłoszenia i aktualności » Aktualności » Galeria Wettynów — nowa ekspozycja stała w Zamku Królewskim
Galeria Wettynów — nowa ekspozycja stała w Zamku Królewskim
Zamek Królewski w Warszawie — Muzeum
„Za króla Sasa jedz, pij i popuszczaj pasa” – zwykła mawiać polska szlachta, z sentymentem odnosząc się do popularnego mitu na temat okresu rządów drugiego z królów elekcyjnych z dynastii Wettynów. Entuzjazmu tego nie podzielali historiografowie, kojarzący epokę saską przede wszystkim z postępującym rozkładem państwa. Nowa ekspozycja stała w Zamku Królewskim przywołuje ducha tej niejednoznacznej i przez to fascynującej epoki w dziejach Rzeczypospolitej.
Pochodząca z Saksonii dynastia Wettynów, obecna na polsko-litewskim tronie w osobach Augusta II Mocnego i jego syna Augusta III, nie zapisała się w polskiej historiografii złotymi zgłoskami. Można wręcz powiedzieć, że „czasy saskie” obrosły czarną legendą. Czy tak surowy osąd jest zasłużony? Z czysto politycznego punktu widzenia z pewnością tak. Błędy w polityce zagranicznej i brak niezbędnych reform wewnętrznych doprowadziły do osłabienia autorytetu władzy królewskiej. Towarzyszył temu wzrost pozycji rodów magnackich, tworzących zwalczające się frakcje, zdolnych korumpować szlachtę i prowadzić własną politykę, niejednokrotnie sprzeczną z racją stanu. Skutkiem tego był narastający kryzys państwa, który ostatecznie miał doprowadzić do upadku Rzeczypospolitej.
Warto jednak pamiętać, że pod względem rozwoju kultury i obyczajów okres saski był niezwykle barwny i ciekawy, a przede wszystkim ważny – a jako taki z pewnością wart specjalnego upamiętnienia.
Dlatego prócz okazałej, bogato zdobionej fasady od strony Wisły, a także odtworzonej w sposób nawiązujący do epoki saskiej Sali Senatorskiej, od teraz będzie można podziwiać w Zamku Królewskim także nową ekspozycję stałą nawiązującą do ponad sześciu dekad panowania Sasów.
Galeria Wettynów to pomieszczenie urządzone na wzór salonu królewskiego lub arystokratycznego z pierwszej połowy XVIII wieku. Zarówno zgromadzone w niej dzieła sztuki, jak i umeblowanie noszą znamiona dominujących stylów artystycznych tamtych lat: rokoka oraz regencji. Obecne w pomieszczeniu oryginalne meble z epoki zakupione zostały z myślą o tej ekspozycji w antykwariatach Paryża, Madrytu i Modeny. Wśród nich wyróżnia się przede wszystkim zespół włoskich konsol i luster w bogato rzeźbionych złoconych ramach oraz paryskich komód sarkofagowych, intarsjowanych, z zachowanymi kompletami oryginalnych brązów. Na blatach wyeksponowane są m.in. pochodzące z kolekcji Augusta III zabytkowe wazy, przekazane w latach 70. w darze od rządu Niemieckiej Republiki Demokratycznej.
Komplet „radziwiłłowskich” siedzisk w stylu Ludwika XV kryty jest XVIII-wiecznym haftem na kanwie przedstawiającym sceny figuralne o charakterze mitologiczno-alegorycznym, jak np. Apollo i muzy. Ściany pokoju pokrywają obrazy, głównie portrety władców oraz członków rodziny królewskiej, ale także sceny z życia dworu. Większość dzieł pochodzi ze zbiorów Andrzeja Ciechanowieckiego.
Początek panowania Sasów w Rzeczypospolitej dokumentuje monumentalny obraz Elekcja Augusta II w 1697 autorstwa Marcina Altomontego (1657–1745), przedstawiający zebraną na polu elekcyjnym szlachtę obradującą nad wyborem nowego monarchy. W tle widnieje panorama Warszawy z Zamkiem Królewskim. Spośród wizerunków samego Augusta II najbardziej przyciąga uwagę rzadki w polskich zbiorach jego konny posążek wykonany przed 1725 rokiem według Wilhelma de Groffa (ok. 1676–1742). Wysoki kunszt malarski prezentują z kolei portrety dwóch nieślubnych synów monarchy: gen. Fryderyka Augusta Rutowskiego (1702–1764), pochodzącego ze związku z Turczynką Fatimą, malowany około 1724 r. przez Ludwika de Silvestre’a młodszego (1675–1760), i Jerzego Saskiego (1707–1774), feldmarszałka i gubernatora Drezna, ze związku z ks. Urszulą Lubomirską, wykonany przez Antoniego Graffa (1736-1813) ok. 1768 r.
Wśród obrazów można znaleźć aż osiem przedstawień Fryderyka Krystiana, syna Augusta III, przyszłego elektora saskiego i niedoszłego kandydata do polskiego tronu, a także wizerunki Fryderyka Augusta I, króla Saksonii i księcia warszawskiego (syna Fryderyka Krystiana) oraz jego żony Marii Amalii Augusty z Wittelsbachów – dzięki czemu dynastia Wettynów reprezentowana jest w Galerii w czterech pokoleniach.
Ekspozycja z pewnością posłuży za doskonałe tło dla niejednej opowieści o tym fascynującym i burzliwym rozdziale w dziejach Rzeczypospolitej, jakim była epoka saska, i pomoże zrozumieć go w całej jego barwnej złożoności. Galeria Wettynów stanie się obok Pokoi Prezydentów II RP i Władz na Uchodźstwie następną przestrzenią odkrywającą kolejną epokę historyczną w bogatych dziejach Zamku Królewskiego.
Ekspozycja jest dostępna od 26 kwietnia 2022 r. w ramach biletu na Trasę Królewską.
Pan prof. Wojciech Falkowski: Wystawy czasowe, których sekwencja jest dość gęsta, to coś, do czego zawsze się dokładnie przygotowujemy, o czym zawsze pamiętamy i co mocno przeżywamy. Cóż jednak w takim razie powiedzieć o wystawie stałej? O Galerii, którą wprowadzamy na nowo, w nowej aranżacji, w stałą ekspozycję Zamku. Wcześniejsza Galeria Warty, związana z osobami, które dbały o bezpieczeństwo monarchy, i która stała się odwachem uroczystym, a jednocześnie roboczym, przekształca się teraz w królewski pokój Wettynów z nowymi meblami, obrazami, porcelaną.
Szykowaliśmy się do tej zmiany praktycznie przez ostatnie trzy lata. Była to duża akcja zakupowa – zaznaczył Profesor. I dodał:
Niemal do jesieni ubiegłego roku szukaliśmy odpowiednich mebli, które nadały wnętrzu zupełnie nowy blask i jakość. Spieraliśmy się, co na tych meblach ma stanąć, jak zawiesić obrazy prezentujące wielką rodzinę Wettynów – królów saskich, którzy przez dwa pokolenia zasiadali na polskim tronie, a ich trzeci potomek miał zapoczątkować stałą dynastię królów polskich w myśl rozporządzenia Konstytucji 3 maja.
Pan Maciej Choynowski, kurator nowo otwartej ekspozycji stałej Galeria Wettynów, powiedział: Wnętrza zamkowe możemy podzielić na dwa typy. W przypadku niektórych wiemy dokładnie, jak kiedyś wyglądały, jakie miały wyposażenie – ze względu na bardzo bogatą zachowaną ikonografię – i tam możemy ewentualnie tylko zamieniać obiekty gorszej klasy na te lepszej klasy lub kopie na elementy autentyczne, odzyskując dawne zbiory. Są jednak i takie wnętrza, które kiedyś pełniły funkcje pomocnicze i dziś nie ma ani sensu, ani możliwości odtworzyć ich w ich pierwotnym kształcie. Jednym z nich jest właśnie galeria, którą za chwilę będziemy zwiedzać – pomieszczenie, które w XVIII wieku wchodziło w skład sal sejmowych, w wieku XIX wchodziło w skład koszar rosyjskich, natomiast w okresie międzywojennym było jedną z sal recepcyjnych dla gości prezydentów II Rzeczypospolitej. I dodał:
Wnętrze to poświęciliśmy dynastii Wettynów – ostatniej rodzinie królewskiej, która takiej prezentacji we wnętrzach Zamku nie miała. Przypomnę, że mamy wnętrza poświęcone Jagiellonom, Wazom, pokoje poświęcone Stanisławowi Leszczyńskiemu czy Janowi III Sobieskiemu, teraz zaś przyszedł czas na Wettynów.
