Konkurs na rozbudowę rozstrzygnięty

Muzeum Narodowe w Warszawie

30 maja 2022 r. ogłoszono wyniki konkursu organizowanego przez Muzeum Narodowe w Warszawie wraz ze Stowarzyszeniem Architektów Polskich na opracowanie koncepcji Centrum Konserwatorsko-Magazynowego Muzeum Narodowego w Warszawie. Zwycięski projekt przygotowała pracownia architektoniczna P2PA z Wrocławia. Nowy pawilon powstanie na tyłach Gmachu Głównego, w parku na Książęcem. Inwestycja jest możliwa dzięki dotacji celowej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na wydatki inwestycyjne pod nazwą „Budowa Centrum Konserwatorsko-Magazynowego Muzeum Narodowego w Warszawie”.

– Ten moment jest dla nas szczególnie ważny i uroczysty. Finałem konkursu będzie przygotowanie projektu budowlanego, w konsekwencji projektu wykonawczego, uzyskania pozwoleń na budowę i rozpoczęcia budowy nowego pawilonu Muzeum. Dzisiejsza data ma także znaczenie symboliczne – równo 150 lat temu, 30 maja 1872 roku, urodził się Bronisław Gembarzewski, dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie, który w ciągu 20 lat swojego urzędowania doprowadził do budowy gmachu, w którym obecnie się znajdujemy – powiedział podczas konferencji prasowej dyrektor Łukasz Gaweł. Zwycięski projekt przedstawiła wrocławska pracownia architektoniczna P2PA. W skład zespołu autorskiego weszli: Aleksander Blicharski, Paweł Floryn, Łukasz Kaczmarek, Maciej Marszał, Jakub Podgórski, Maciej Popławski, Łukasz Kowalski i Piotr Pachowski. Nowy pawilon Muzeum, Centrum Konserwatorsko-Magazynowe, powstanie w bezpośrednim sąsiedztwie Gmachu Głównego, od strony parku na Książęcem. To pierwszy etap modernizacji całego kompleksu historycznej zabudowy MNW i pierwsza od dziesięcioleci szansa na powiększenie jego powierzchni.

W konkursie zgłoszono 28 prac. Nadesłane projekty oceniał jedenastoosobowy sąd konkursowy pod przewodnictwem architekta prof. Jerzego Bogusławskiego, składający się z przedstawicieli Muzeum oraz architektów ze Stowarzyszenia Architektów Polskich. Przyznano trzy nagrody główne i dwa wyróżnienia. – Pierwsza praca, przygotowana przez P2PA, jest rzeczywiście świetnie przemyślaną maszyną, która będzie dobrym magazynem i zarazem miejscem pracy dla kustoszy i przechowywania zbiorów. Istotne było to, żeby praca, która wygra, po pierwsze wpisała się w kontekst całej przestrzeni, po drugie nie hamowała dalszego rozwoju Muzeum i po trzecie, żeby pozwalała na elastyczne użytkowanie – powiedział Jerzy Bogusławski. II nagrodę otrzymała pracownia Projekt Praga z Warszawy, III – WXCA z Warszawy. Sąd konkursowy przyznał również dwa równorzędne wyróżnienia. Otrzymały je Innowacyjna Firma Architektoniczna Kamil Domachowski z Gdańska oraz szwajcarska Schmidlin Architekten z Zurychu.

Nowoczesność w służbie dziedzictwa

Zwycięski projekt pracowni P2PA wyróżnia się harmonijnym wpisaniem w przestrzeń ogrodu otaczającego Muzeum, a także proporcjonalnym powiązaniem z bryłą Gmachu Głównego. Struktura przestrzeni budynku została podporządkowana zasadzie przenikania i współgrania otwartych i zamkniętych sześciennych brył, co pozwala na swobodne kształtowanie potrzebnej przestrzeni wnętrza, a w przyszłości umożliwi budowanie nowych powiązań funkcjonalnych. Zaproponowane rozwiązanie stanowi nowy model muzealnego magazynu i pracowni konserwatorskich, opierający się na zasadach dostępności, partycypacji i edukacji. Budynek spełnia wysokie normy środowiskowe i daje gwarancje optymalizacji kosztów eksploatacji. Praca wpisuje się w otoczenie, stanowiąc jednocześnie jego urozmaicenie. Wzniesienie nowego pawilonu na Książęcem pozwoli zwłaszcza na rozwiązanie najpilniejszych potrzeb Muzeum w zakresie bezpieczeństwa i przechowywania dzieł sztuki, przede wszystkim szczególnie wrażliwych obiektów na podłożu papierowym, oraz znacząco ułatwi prowadzenie badań nad nimi.

Kilkadziesiąt lat marzeń o rozbudowie

Monumentalny gmach przy Alejach Jerozolimskich 3 zaprojektowany został przez Tadeusza Tołwińskiego w 1926 r. Jego budowa zajęła ponad dziesięć lat – budynek został otwarty w 1938 roku. Zbiory Muzeum obejmowały wówczas około 100 tysięcy dzieł sztuki. Od tego czasu kolekcja rozrosła się ośmiokrotnie i obecnie liczy ponad 830 tysięcy obiektów. Wraz z systematycznym rozwojem kolekcji zwiększyło się zapotrzebowanie nie tylko na przestrzeń ekspozycyjną, lecz także magazynową. Od dziesięcioleci dyskutowano o konieczności rozbudowy siedziby Muzeum. W 2021 r. minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podjął decyzję o rozbudowie Muzeum Narodowego w Warszawie.

Skład sądu konkursowego:

prof. arch. Jerzy Bogusławski – przewodniczący sądu, członek Rady Muzeum MNW;

arch. Michał Brutkowski – sędzia konkursowy SARP, Oddział Warszawski SARP;

arch. Michał Sikorski – sędzia referent, sędzia konkursowy SARP, Oddział Warszawski SARP;

arch. Marek Dunikowski – sędzia, sędzia konkursowy SARP, Oddział SARP Kraków;

arch. Karol Fiedor – sędzia, sędzia konkursowy SARP, Oddział SARP Poznań;

dr hab. Łukasz Gaweł, prof. UJ – sędzia, dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie;

Zuzanna Jamrozik – sędzia, kierownik Działu Administracji i Inwestycji MNW;

Paweł Kastory – sędzia, przewodniczący Rady Muzeum MNW;

Joanna Kilian – sędzia, zastępca dyrektora MNW ds. naukowych;

prof. Jacek Lohman – sędzia, członek Rady Muzeum MNW;

arch. Piotr Walkowiak – sędzia.

Funkcję sekretarza konkursu pełnił arch. krajobrazu Marek Szeniawski – Oddział Warszawski SARP.

zdjęcia: Bartosz Bajerski