Karol I upamiętniony

Requiescat in pace

30 stycznia 2022 roku przypadła trzysta siedemdziesiąta trzecia rocznica męczeńskiej śmierci Karola I, króla Anglii, Szkocji i Irlandii, zamordowanego przez poddanych po przeprowadzonym w Londynie procesie pokazowym. Uroczystości upamiętniające monarchę odbyły się w Anglii i Stanach Zjednoczonych.

Prócz corocznego przemarszu grupy rekonstrukcyjnej ważnym elementem obchodów były nabożeństwa. Przez wyznawców wspólnoty anglikańskiej określanych mianem Wysokiego Kościoła (High Church) Karol I czczony jest bowiem za osobistą pobożność, przede wszystkim zaś jako męczennik za wiarę – sięgającą rzekomo czasów apostolskich – który bronił „Kościół Anglii” i jego „biskupów” przed zakusami purytanów. 29 maja 1660 r. Konwokacja Canterbury i Yorku „kanonizowała” go i umieściła jego imię w kalendarzu liturgicznym. Należy jednak pamiętać, że rewolucja purytańska, której protagoniści dążyli do unicestwienia struktur kościelnych i zniesienia świąt religijnych, była jedynie nieuniknioną konsekwencją innej, o ponad wiek poprzedzającej przywołane wyżej wydarzenia rewolucji religijnej, sprowokowanej przez poprzednika zamordowanego króla – Henryka VIII. Różnica między nimi tkwi w stopniu oddalenia od prawdziwej Wiary i prawdziwego Kościoła.

W Kaplicy Królewskiej w Hampton Court, pałacu, w którym monarcha był więziony przez kilka miesięcy, nabożeństwo z udziałem chóru odbyło się z wykorzystaniem szkockiej Xięgi Wspólnych Modlitw z 1637 r.

Już w sobotę 29 stycznia nabożeństwo i spotkanie przy obiedzie zostały po raz trzydziesty dziewiąty zorganizowane przez amerykańskie struktury Towarzystwa Króla Karola Męczennika – po raz pierwszy w episkopalnej świątyni pod wezwaniem Trójcy Świętej w Clarksville (Tennessee).

W Albany, stolicy stanu Nowy Jork, śpiewane nabożeństwo komemoracyjne zaplanowano dwa dni później, na 31 stycznia. Miejscem sprawowania obrzędu była kolejna świątynia „Kościoła episkopalnego” – zwana katedrą Wszystkich Świętych.

Niezależnie od oceny osobistej pobożności zamordowanego suwerena i intencyj jego czcicieli jedynym z opisywanych wydarzeń, w którym mogliby wziąć udział katoliccy legitymiści, był przemarsz – od pięćdziesięciu lat zwyczajowo organizowany przez londyńczyków w ostatnią niedzielę stycznia. W centrum miasta można wówczas zobaczyć grupę rekonstrukcyjną Armii Królewskiej, której członkowie odtwarzają zmagania Karola I i zbuntowanego parlamentu z lat 1642-1649. Podążając ostatnią drogą króla, katolicy musieliby jednak zatrzymać się przed wejściem do Pałacu Straży Konnej, w którym również odbywają się nabożeństwa żałobne, połączone ze święceniem i prezentacją sztandarów, składaniem przysięgi lojalności oraz wręczaniem odznaczeń. Czarny ślad pozostawiony na pałacowym zegarze upamiętnia śmierć monarchy o godzinie 14.00.

Członkowie grupy, będącej częścią Angielskiego Towarzystwa Wojny Domowej, są ubrani i wyposażeni tak jak ich siedemnastowieczni poprzednicy. Wyruszają sprzed Pałacu Świętego Jakuba około godz. 11.15 i w żałobnej procesji kierują się przez Mall w kierunku Pałacu Straży Konnej. Okolicznościowy wieniec jest pod łukiem budynku przenoszony przez gwardię honorową przed Dom Bankietowy – budynek, przed którym stanął szafot, miejsce męczeństwa Karola I. Następnie manifestanci zdejmują oznaki żałoby i z bijącymi bębnami oraz rozwiniętymi sztandarami, wznosząc okrzyki na cześć króla, maszerują pod Pałac Świętego Jakuba.

opracowanie: Dominik Makowiecki