Jesteś tutaj: Ogłoszenia i aktualności » Aktualności » Austro-Węgry: medale secesyjne

Austro-Węgry: medale secesyjne

Krystyna Zięba

Od Redakcji: Jeszcze przez najbliższy weekend zobaczyć można we wrocławskim Pałacu Królewskim wystawę prezentującą medale i plakiety, które w epoce secesji powstały na terenie monarchii austro-węgierskiej. Zachęcamy naszych Czytelników do obejrzenia niezwykle interesujących zbiorów Muzeum Sztuki Medalierskiej.

A gdyby zainteresowanie było naprawdę duże, może uda się przekonać dyrekcję Muzeum do przedłużenia czasu trwania prezentacji?… To już zależy od Państwa.

Na przełomie XIX i XX wieku w sztuce europejskiej i amerykańskiej pojawił się nowy kierunek nazwany secesją. Zmiany objęły różne dziedziny sztuki, ze szczególnym uwzględnieniem rzemiosła artystycznego, architektury i architektury wnętrz, rzeźby oraz grafiki. W medalierstwie rozwój tego kierunku rozpoczął się od odnowienia medalu, które polegało na tym, że dostrzeżono inną jego funkcję, niż tylko dokumentacyjna. Medal stał się przedmiotem artystycznym i dekoracyjnym. Pojawiły się nowe możliwości wykorzystania jego powierzchni. Wprowadzono miękki, jakby płynący, płaski modelunek. Obok medalu pojawiła się prostokątna plakieta. Unowocześniona została technika wykonywania medali. Zastosowanie maszyny redukcyjnej pozwoliło na wykonywanie medali dowolnej wielkości i ich powielanie. Integralną częścią kompozycji stał się napis. Wprowadzono napisy w pionie, wzorowane na bardzo popularnej i odkrywanej na nowo sztuce japońskiej. Podkreślić należy też różnorodność tematyczną medalierstwa secesyjnego. Przedstawiano sprawy codzienne, sceny pracy, wprowadzano postacie i atrybuty świata antycznego, często wkomponowane w pejzaż. Bardzo modne stały się plakiety i plakietki portretowe. Powstawały całe galerie portretów. Wprowadzony został też medal wielokątny.

Charakterystyczną cechą sztuki kręgu secesji wiedeńskiej jest odwrót od linii krzywych, brak motywów kwiatowych tak charakterystycznych dla secesji francuskiej, zamiłowanie do figur geometrycznych oraz redukcja ornamentu do minimum. W tę stylistykę wpisują się też prace artystów medalierów tworzących na obszarze monarchii austro-węgierskiej. Rozwój secesji przypadł tam na czas panowania cesarza Franciszka Józefa I. Portret monarchy jest więc obecny na większości medali tego okresu. Wizerunek cesarza widnieje na medalach o bardzo różnej tematyce – od prac poświęconych kolejnym rocznicom panowania po medale związane z zaistnieniem Austrii na arenie międzynarodowej. Wizerunek władcy zdobi również medale upamiętniające wydarzenia pod jego patronatem oraz medale i plakietki podejmujące temat I wojny światowej. Wśród medali o tej tematyce wymienić należy m.in. medal autorstwa Rudolfa Neubergera upamiętniający wybuch I wojny światowej, plakietkę autorstwa Wilhelma Hejdy poświęconą 60 rocznicy rządów Franciszka Józefa I czy też prostokątną plakietkę autorstwa Ludwika Hujera, prezentującą cesarza jako protektora Wiedeńskiego Towarzystwa Numizmatycznego. Warto też wymienić medale i plakietki poświęcone wystawom krajowym i międzynarodowym, jak np. plakietka upamiętniająca udział Austrii w Wystawie Światowej w Paryżu w 1900 roku autorstwa Stefana Schwarza, medal w kształcie klipy poświęcony Międzynarodowej Wystawie Sztuki Kulinarnej w Wiedniu, wykonany w zakładzie Reinemer & Spiegel w Wiedniu. Obok portretów władcy i członków rodziny cesarskiej powstała również galeria wizerunków osób zasłużonych, wojskowych, polityków, przemysłowców czy też artystów.

Rozpad monarchii austro-węgierskiej nastąpił w 1918 roku, a na jej obszarze powstały nowe państwa. Ten rok uznaje się też za schyłek secesji. Jednak wielu autorów jeszcze w okresie międzywojennym tworzyło w tym stylu. Dlatego też na wystawie obejrzeć możemy cykl plakietek autorstwa Karola Perla będących ilustracjami do znanych bajek. Część z nich powstała już w latach dwudziestych XX wieku [do 1925 roku]. Wystawa obejmuje również prace powstałe na ziemiach czeskich oraz na obszarze Węgier i Słowacji. W przeważającej liczbie są to portrety osób zasłużonych, artystów, pisarzy oraz medale alegoryczne. W tej grupie prac warto zwrócić uwagę na medale kremnickiego artysty Jana Čejki, takie jak alegoria pracy, czy też medal poświęcony 40 rocznicy powstania Towarzystwa im. Komeńskiego w Wiedniu, jak również na plakietkę autorstwa Filipa Becka upamiętniającą 100 rocznicę powstania Węgierskiego Muzeum Narodowego.

Sześćdziesiąta rocznica panowania Franciszka Józefa I (awers)

Sześćdziesiąta rocznica panowania Franciszka Józefa I (rewers)

Sześćdziesiąta rocznica panowania Franciszka Józefa I (awers i rewers)

Franciszek Józef I — in memoriam (1916) (awers)

Franciszek Józef I — in memoriam (1916) (rewers)

Franciszek Józef I — in memoriam (1916) (awers i rewers)

pomnik cesarzowej Elżbiety (awers)

pomnik cesarzowej Elżbiety (rewers)

Budowa pomnika upamiętniającego cesarzową Elżbietę (1907) (awers i rewers)

Król Rumunii Karol I (awers)

Król Rumunii Karol I (rewers)

Król Rumunii Karol I (awers i rewers)

Międzynarodowa Wystawa Sztuki Kulinarnej w Wiedniu (awers)

Międzynarodowa Wystawa Sztuki Kulinarnej w Wiedniu (rewers)

Międzynarodowa Wystawa Sztuki Kulinarnej w Wiedniu (awers i rewers)

Zdjęcia: zbiory Muzeum Sztuki Medalierskiej

PMK Design
© Organizacja Monarchistów Polskich 1989–2024 · Zdjęcie polskich insygniów koronacyjnych pochodzi z serwisu replikiregaliowpl.com.