Jesteś tutaj: Ogłoszenia i aktualności » Aktualności » Wystawa „Primus inter pares” (2)

Wystawa „Primus inter pares” (2)

Muzeum Pałac w Wilanowie

Obóz wojskowy z około 1683 r. (rekonstrukcja)

Kwintesencją staropolskiej sztuki wojennej XVII w. był obóz wojskowy, który mógł przyjąć formę okopu oszańcowanego wałem ziemnym z bastionami lub taboru obwiedzionego wozami obronnymi. Współdziałanie piechoty broniącej ogniem muszkietów i dział przystępu do obozu umożliwiało impetyczne szarże husarii i pancernych, dosłownie miażdżące wroga. W razie niepowodzenia ataku jazda zawsze chroniła się do obozu. Takie połączenie ataku i obrony przyczyniło się do wielu świetnych zwycięstw polskiego oręża w XVI i XVII w.

Wewnątrz obóz trzymał się ścisłego planu, z „rynkiem placu wielkiego”, zwanym majdanem. Na nim centralnie stawiano stan hetmański lub królewski. Stan to inaczej stancja zawierająca: namiot monarchy oraz dwa do czterech namiotów służebnych (dla służby króla) i kordegardę (namiot straży). Stan otoczony był wysokim na 2,5 m parawanem z wieżyczkami imitującymi mur obronny.

Jan III w wieńcu laurowym, po 1683, Muzeum Pałac w Wilanowie

Inspiracją dla naszej interpretacji historycznej były XVII-wieczne stany wojenne Jana III Sobieskiego. W naszej rekonstrukcji oparliśmy się na dwóch przedstawieniach malarskich obrazujących obozy wojenne króla Jana III Sobieskiego, pod Ostrzyhomiem i Lwowem. W obu wypadkach namioty królewskie w formie wielkiego płóciennego zamku stanowiły serce obozu wojennego. W historycznym stanie w namiotach mieścił się wszelki dobytek królewski: skarb, regalia, stroje, rzędy końskie, uzbrojenie, wreszcie utensylia i umeblowanie obozowe umożliwiające bytowanie podczas wielomiesięcznych kampanii wojskowych (łóżka, skrzynie, sepety, kufry, kredensy, taborety, stoliki, pulpity). W namiotach prócz króla mieszkali służba i zaufani rękodajni. Stan królewski prócz pawilonu – sypialni królewskiej pełniącej funkcje prywatne i miejsca poufnych biesiad i narad – zawierał także kancelarię, kuchnię, skarbczyk i namiot straży, w którym także odbywały się ogólne narady. Czerwony parawan otaczający zespół namiotów królewskich w tym wypadku przyjmujący formę muru obronnego, ze śpiczastymi blankami, oszańcowany czterema wieżycami, miał za zadanie wizualne podkreślenie splendoru władcy oraz zapewnienie mu intymności w życiu codziennym. Wokół stanu rozkładano zazwyczaj gwardyjskie jednostki wojskowe strzegące osoby króla dzień i noc.

Pomnik konny Jana III, ok. 1693, Muzeum Pałac w Wilanowie

W naszej rekonstrukcji stanu, prócz pawilonu króla eksponującego najważniejsze sprzęty niezbędne do normalnego życia, będą działały następujące stoiska rekonstrukcyjne:

  • Latająca drukarnia – podstawowe medium XVII w. propagandy politycznej i wojennej;
  • Kordegarda – namiot straży poświęcony historii wojskowości, barwie i broni;
  • Królewska mennica – stanowisko mincerza opowiadające historie pieniądza w XVII w.;
  • Królewska kuchnia – poświęcona zagadnieniu smaku w czasach Sobieskiego;
  • Podróże z kawą – stanowisko ukazujące dziwne i ciekawe peregrynacje imci Kulczyckiego, szpiega w służbie Jego Królewskiej Mości, i jego wpływ na popularyzację kawy w nowożytnej Europie.

Serdecznie zapraszamy w okresie 23 kwietnia – 15 października 2013 r.

zdjęcie i reprodukcja ze zbiorów Muzeum Pałac w Wilanowie

PMK Design
© Organizacja Monarchistów Polskich 1989–2024 · Zdjęcie polskich insygniów koronacyjnych pochodzi z serwisu replikiregaliowpl.com.