Wał obronny z czasów Mieszka I odkryty na Ostrowie Tumskim

Nauka w Polsce

Wał obronny o grubości około 40 m u podstawy oraz wysokości sięgającej 12 m odkryto w czasie wykopalisk archeologicznych przy ul. Zagórze na poznańskim Ostrowie Tumskim. Pozostałości fortyfikacji są częścią grodu Mieszka I.

O wynikach badań archeologicznych prowadzonych na przełomie 2019 i 2020 roku poinformowała firma, która przy ul. Zagórze na Ostrowie Tumskim w Poznaniu prowadzi inwestycję deweloperską.

Wykopy wykonywano do głębokości 7 m poniżej obecnego poziomu gruntu. Jakub Affelski z Pracowni Archeologiczno-Konserwatorskiej Szpila opisał, że sześcioosobowy zespół archeologów zastosował metodę badawczą nazwaną fotogrametrią. Odkryty wał okazał się wielokrotnie większy od tego, czego się spodziewaliśmy. Oczekiwaliśmy wału szerokiego na 20–25 m, a okazało się, że jest to ponad 40 m w podstawie – wskazał.

Prof. zw. dr hab. Hanna Kóčka-Krenz z Wydziału Archeologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu przyznała w rozmowie z PAP, że badacze wiedzieli, iż w miejscu prowadzenia inwestycji są pozostałości konstrukcji wałowych, ponieważ wcześniej były tam wykonywane badania sondażowe. Ale to, co jest nowością, to jest ich wielkość, potęga. To, że one były rozbudowywane trzykrotnie – podkreśliła.

Dodała, że wielkość wału pokazuje, iż pełnił on nie tylko funkcję obronną, ale także przeciwpowodziową. Takie obwałowanie świadczy o tym, że Zagórze było istotną częścią poznańskiego grodu – oceniła.

To świadczy o wadze, jaką Mieszko I przywiązywał do poznańskiego grodu. To niejako potwierdza, że był on budowany, żeby pełnić te centralne funkcje. Poznań był głównym, centralnym grodem państwa Mieszka – powiedziała, przyznając jednocześnie, że nie można o Poznaniu mówić jako stolicy państwa Piastów.

Wyjaśniła, że Mieszko I sprawował władzę, przenosząc się z grodu do grodu, jednak te ważniejsze miały bardziej skomplikowaną, wieloczłonową budowę. Taką wieloczłonowość ma Ostrów Lednicki, Gniezno, dwuczłonowy gród był też w Gieczu. (…) Poznań ma cztery części. Wśród tych grodów, w czasach panowania Mieszka I, gród poznański na pewno wysuwa się na czoło – oceniła.

Próbki odkrytego w wale drewna poddano analizie dendrochronologicznej. Prof. dr hab. Tomasz Ważny z Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu podkreślił, że udało się wydatować wszystkie pobrane próbki drewna dębowego. Wyszły co najmniej trzy fazy rozwoju tego wału. Najstarsze drewno to lata 968–970. W tym czasie powstała najstarsza część wału. Następnie rok 980 – kolejne skrzynie, a później pojawia się następna warstwa – rok 986. I jest jeszcze jedna próbka z pala, będącego obok skrzyni, i wyszła data 1000 r. – opisał.

Kustosz Muzeum Archeologicznego w Poznaniu Bogdan Walkiewicz podkreślił, że inwestycja przy ul. Zagórze była planowana do głębokości 4 m, a warstwy interesujące archeologów zalegały 2 m niżej. Uzyskaliśmy kompromis, który pozwolił nam na wykonanie wykopu sondażowego do tzw. calca, co pozwoliło uchwycić nieruszone konstrukcje drewniane – zaznaczył.

Inwestor, na którego zlecenie prowadzono badania archeologiczne, firma Dom–Eko, planuje umieścić w foyer swojego budynku wydruk przekroju wału z czasów wczesnych Piastów oraz przygotować w gablocie rekonstrukcję bel dębowych, które odkryto podczas wykopalisk.

Szymon Kiepel

Tekst pochodzi z serwisu Nauka w Polsce.