Remont Biblioteki Książąt Czartoryskich

Muzeum Narodowe w Krakowie

Biblioteka Książąt Czartoryskich (oddział Muzeum Narodowego w Krakowie) to jeden z najcenniejszych skarbów polskiego dziedzictwa i jedna z najstarszych rodzimych bibliotek rodowych. Zgromadzona kolekcja, licząca niemal 250 tysięcy obiektów, jest świadectwem historii, rozwoju świata, źródłem wiedzy o różnych aspektach życia kulturalnego i społecznego.

Dzięki dofinansowaniu z Programu Operacyjnego Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko na lata 2021–2027 (FEnIKS) powstanie nowoczesne centrum nauki i kultury. Realizacja projektu „Biblioteka Książąt Czartoryskich – rozbudowa i przebudowa oddziału Muzeum Narodowego w Krakowie” trwa od marca 2024 r. W tym czasie zrealizowaliśmy m.in. dyslokację zbiorów – wszystkie obiekty z Biblioteki zostały przeniesione do innych oddziałów i na zamek w Spytkowicach. W Pracowni Konserwacji Papieru i Skóry trwają prace konserwatorskie przy wybranej grupie obiektów. Dotychczas zakończono konserwację 25 obiektów z 97 zgłoszonych do realizacji. Wykonano digitalizację 34 obiektów (powstało 27 987 zdjęć), które zostały udostępnione w bibliotece cyfrowej MNK. Zakupiono specjalistyczny sprzęt badawczy do działań prewencyjnych. Zrealizowaliśmy też cykl 16 warsztatów przyrodniczo-ekologicznych pt. Motyle i badyle. Warsztaty przyrodnicze dla dzieci. Prowadzimy bieżące działania informacyjno-promocyjne, a nasi pracownicy rozpoczęli szkolenia przewidziane w projekcie. Już niebawem rozpoczniemy kolejny etap inwestycji, ruszą prace budowlane. W czerwcu została podpisana umowa z głównym wykonawcą robót budowlanych – firmą RE-Bau Spółka z o.o., której przekazano teren budowy.

Unikatowa kolekcja Czartoryskich

Kolekcja Biblioteki Czartoryskich powstała z inicjatywy wybitnych mecenasów sztuki – małżeństwa Adama Kazimierza i Izabeli Czartoryskich. Księgozbiór liczy ponad 231 000 woluminów, zawiera niezwykle cenne stare druki, w tym polonica z XVI w.: m.in. pierwsze wydanie dzieła Macieja Miechowity Chronica Polonorum z 1519 r., które było pierwszą drukowaną historią Polski. Egzemplarz znajdujący się w Bibliotece jest jednym z trzech zachowanych.

Archiwum i Zbiór Rękopisów obejmuje ponad 14 000 rękopisów od średniowiecza do czasów współczesnych. Znajdują się tu dokumenty pergaminowe od XII do XIX w. o znaczeniu narodowym, m.in. przywilej koszycki (1374 r.), akt unii w Horodle (1413 r.), przywilej jedlneński (1430 r.) czy dokument Hołdu Pruskiego (1525 r.), a także ważne dokumenty rodowe, m.in. nadanie tytułu książęcego rodzinie Czartoryskich w 1442 r. czy też dyplom honorowego obywatelstwa miasta Krakowa dla Władysława Czartoryskiego (1880 r.).

W kręgu zainteresowań kolekcjonerskich Książąt Czartoryskich od samego początku znalazły się średniowieczne i nowożytne rękopisy iluminowane. Zbiór ten, liczący około 120 obiektów, stanowi szczególnie cenną część zasobów.

Rozbudowa i przebudowa oddziału

Biblioteka zlokalizowana jest w Krakowie przy ul. św. Marka 17, a więc w ścisłym centrum. Została wybudowana latach 1958–1960. Od tamtego czasu nie przeprowadzono większego remontu czy modernizacji budynku.

Biblioteka jest instytucją naukową. Służy przede wszystkim jako warsztat pracy do tworzenia opracowań w dziedzinach historii, historii sztuki, literaturoznawstwa i innych nauk pokrewnych.

Projekt ma na celu spełnienie warunków pozwalających na wywiązywanie się z obowiązków wobec zbiorów bibliotecznych zgodnie z przepisami Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a także własnymi, określonymi w statucie – do nich należy gromadzenie, opracowanie, ochrona, przechowywanie, udostępnianie i upowszechnianie zbiorów. Dzięki takim działaniom będziemy mogli jeszcze lepiej chronić skarby polskiego dziedzictwa, a także szerzej je prezentować.

Projekt ma charakter interdyscyplinarny. Pozwala na łączenie dziedzin działalności naukowej i artystycznej, a zaproponowane działania mają charakter międzypokoleniowy. Dzięki tym zmianom powstanie nowoczesna instytucja kultury, odpowiadająca na potrzeby współczesnego odbiorcy, zapewniająca użytkownikom komfortowe i bezpieczne warunki korzystania z oferty. Otwarcie biblioteki po remoncie nastąpi w 2027 r., natomiast zakończenie całego projektu zaplanowano na pierwszy kwartał 2028 r.

Ogólne informacje o projekcie

Termin realizacji: marzec 2024 r. – marzec 2028 r.

Całkowity koszt: 56 194 788,50 zł. Dofinansowanie w ramach Programu FEnIKS 2021–2027, Priorytet VII: Kultura, Obszar 1: Rozwój infrastruktury kultury (zabytkowej i niezabytkowej): 37 181 150,41 zł. Cel projektu: modernizacja budynku i ochrona zbiorów.

Więcej informacji na temat projektu