Nowa książka o Młodej Polsce / Nagroda dla Mirosława Kruka

Muzeum Narodowe w Krakowie

Nowa książka o Młodej Polsce

Young Poland. The Polish Arts and Crafts Movement. 1890—1918 to nie jest jedna z tych publikacji, które ukazują się tylko na polskim rynku wydawniczym. Książka, adresowana do odbiorców zagranicznych, jest napisana po angielsku i wydana przez Lund Humphries – główne brytyjskie wydawnictwo zajmujące się publikacjami związanymi ze sztuką i designem. Bo właśnie na polską sztukę stosowaną i rzemiosło artystyczne około 1900 roku kładą nacisk redaktorzy naukowi książki: Julia Griffin (Galeria Wilhelma Morrisa) i profesor Andrzej Szczerski (Muzeum Narodowe w Krakowie).

Brytyjska publikacja jest częścią projektu pt. „Młoda Polska: Ruch Odrodzenia Sztuk i Rzemiosł, 1890–1918”, będącego wynikiem współpracy pomiędzy Muzeum Narodowym w Krakowie, William Morris Gallery i Instytutem Kultury Polskiej w Londynie, podjętej w celu organizacji w Londynie pierwszej na świecie wystawy popularyzującej sztukę użytkową i architekturę epoki Młodej Polski – wraz z wydaniem pierwszej międzynarodowej publikacji poświęconej w całości tej tematyce. Wystawa ze względu na pandemię COVID-19 zostanie otwarta w październiku przyszłego roku w William Morris Gallery.

– To był pomysł Julii Griffin z William Morris Gallery, która zaproponowała, abym był współkuratorem wystawy oraz redaktorem naukowym wydawnictwa. Projekt został wsparty przez Instytut Kultury Polskiej w Londynie i finansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego – mówi prof. dr hab. Andrzej Szczerski, dyrektor MNK. – Londyńska galeria mogła wydać tę publikację, ale uznano, że lepiej znaleźć wydawnictwo zewnętrzne. Okazało się, że była to świetna decyzja: publikacja ma już znakomite recenzje m.in. w „Financial Times”, „Crafts” czy też w „The Arts Society”. Ta książka różni się od wydawnictw polskich, ponieważ skupia się na designie, podkreśla znaczenie sztuki stosowanej w Polsce; malarstwu jest poświęcony tylko jeden końcowy rozdział. Pozostałe obejmują meble, tekstylia, grafikę, tkaniny, ceramikę, metal, oprawy książek. W Polsce pamięta się o obrazach, a mniej o tym, jak istotny był ruch odnowy rzemiosła artystycznego, oraz o tym, że zajmowali się nim najlepsi artyści tamtej epoki. I to jest plus tej książki. Na taką skalę nigdy tego nie ukazano. Ruch Art and Craft wyraźnie oddzielono od secesyjnej stylizacji, pokazując jego kulturoznawczy i ideowy program – od stylu narodowego, po kwestie społeczne, wydobycie ludzi, demokratyzację piękna. To właśnie jest kluczowe i nowe w tej książce. Odpowiada ona także wystawie, która nie będzie o sztukach pięknych, lecz o designie.

Wysmakowana edytorsko, pięknie ilustrowana publikacja pod redakcją Julii Griffin i prof. Andrzeja Szczerskiego zawiera m.in. eseje kustoszy Muzeum: Moniki Paś, Alicji Kilijańskiej, Bożeny Kostuch, Joanny Reginy Kowalskiej i Magdaleny Laskowskiej. Książka ilustrowana jest przedmiotami, dziełami sztuki i fotografiami z kolekcji MNK oraz innych zbiorów publicznych i prywatnych.

Young Poland będzie można kupić od 1 grudnia.

Strona wydawcy

Ikony XIV-XVI wieku w Muzeum Narodowym w Krakowie nagrodzone

W konkursie Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk za wybitne osiągnięcia naukowe z zakresu nauk o sztuce nagrodę w zakresie historii sztuki otrzymał pan Mirosław Kruk – za monografię Ikony XIV-XVI wieku w Muzeum Narodowym w Krakowie, wydaną w MNK w 2019 roku.

Katalog najstarszych ikon w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie to wyjątkowa, trzytomowa publikacja podsumowująca wyniki kilkuletnich badań w ramach grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki MNiSW, połączona z reprodukcjami przygotowanymi na najwyższym poziomie poligraficznym.

Opracowanie obejmuje analizę najpiękniejszych i najcenniejszych dzieł malarstwa ikonowego XIV–XVI wieku pochodzących przede wszystkim z terenów dzisiejszego pogranicza polsko-ukraińskiego, a także z Bałkanów oraz Rusi Moskiewskiej i Nowogrodzkiej. Analizy historyczno-artystyczne z zakresu historii sztuki zostały zweryfikowane m.in. przez badania filologiczne, geologiczne, chemiczne, fizyczne, dendrologiczne, dendrochronologiczne i przeprowadzone metodą radiowęglową.

Książka Mirosława Kruka, zwłaszcza jej pierwszy, w pełni autorski tom (w dwóch pozostałych M. Kruk występuje w roli redaktora), jest bardzo rzetelnie, ze znawstwem opracowanym katalogiem zbioru ikon ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie. Ale jest zarazem czymś więcej – spełnia mianowicie wszystkie kryteria monografii naukowej w pełnym tego słowa znaczeniu. Autor nie tylko daje bardzo skrupulatny opis poszczególnych zabytków, ale również, w kilkudziesięciustronicowym podsumowaniu, porusza przekonująco szereg zagadnień ogólnych. Dwujęzyczna, z troską o wizualny efekt wydana publikacja, której uzupełnienie stanowią tomy II i III, wypełnione raportami technologicznymi oraz wysokiej jakości zdjęciami, stanowi istotne osiągniecie w zakresie studiów nie tylko nad ikonami ze zbiorów MNK, ale nad malarstwem ikonowym w ogóle – czytamy w uzasadnieniu jury.

Publikacja dostępna jest w księgarni internetowej.