Międzynarodowy Festiwal Kryminału 2018

(…) kryminał to opowieść o poszukiwaniu prawdy i sprawiedliwości, historia o grzechu, próba przedstawienia mroku, który siedzi w ludziach. Zgodnie z kilkuletnim zwyczajem zapraszamy Czytelników Portalu Legitymistycznego do przypomnienia sobie – na zachętę przed zbliżającą się edycją Festiwalu (zaplanowaną od 28 maja do 2 czerwca) – wydarzeń i niepowtarzalnej atmosfery Międzynarodowego Festiwalu Kryminału, na którym gościliśmy wiosną 2018 roku. Nagraliśmy wówczas dla Państwa najciekawsze spotkania z pisarzami.

Po raz kolejny odwołamy się do relacyj z kolejnych dni umieszczonych na Portalu Kryminalnym. Ich autorkami są panie Jana Karpienko i Anna Mazur.

24 maja

pan Marcin Wroński – Przed premierą: „Gliny z innej gliny”

Kolejne festiwalowe spotkanie poprowadził Grzegorz Chojnowski. Jego gościem był Marcin Wroński, którego najnowsza książka, „Gliny z innej gliny”, będzie miała swoją premierę na początku czerwca. Spotkanie zaczęło się od przeczytania fragmentu z nowego dzieła pisarza, a dalej… Kolejne półtorej godziny spotkania zleciało (w mgnieniu oka) na gorącej dyskusji wokół całokształtu twórczości Marcina Wrońskiego. Pisarz przyznał, że na początku nie myślał, że książek o komisarzu Maciejewskim będzie aż dziesięć, a gdyby nie sukces tej serii, pewnie wciąż redagowałby cudze książki, a nie byłby „pisarzem na full time”. Kolejna książka Marcina Wrońskiego jednak kryminałem nie będzie – autor zdradził tylko, że będzie to rzecz współczesna, na razie pełna niespodzianek nawet dla samego autora.

Nie zabrakło na spotkaniu i atrakcji dla widzów, którzy dobrze się bawili, odpowiadając na pytania quizowe. Jaki jest najważniejszy kwiat w życiu komisarza Maciejewskiego? Ile żon miał główny bohater tego cyklu? Który z policjantów współpracowników komisarza Maciejewskiego był jego kolegą ze szkoły? Ile razy Marcin Wroński był nominowany do Nagrody Wielkiego Kalibru? Wy też możecie sprawdzić, czy dobrze znacie twórczość Marcina Wrońskiego.

25 maja

pan Marcin Wroński – Redaktorstwo detektywne

Spotkanie przed ogłoszeniem nazwiska zdobywcy Nagrody Wielkiego Kalibru 2018 – jurorzy oraz czytelnicy kontra nominowani

Cykl spotkań rozpoczął Marcin Wroński i jego wykład „Redaktorstwo detektywne”. Wykład z pewnością okazał się niemałą gratką dla osób interesujących się rynkiem wydawniczym, a także dla przyszłych pisarzy, czyli uczestników festiwalowych warsztatów. Autor cyklu o Zydze Maciejewskim przedstawił w nim pracę redaktora od kuchni. Nie obyło się bez krytyki wymierzonej we współczesną odsłonę tego zawodu. Znaczna liczba tytułów zalewających rynek wydawniczy niestety nie równa się znacznej liczbie redaktorów. Marcin Wroński ubolewał także nad tym, iż dawniej sercem wydawnictwa był właśnie redaktor – a dziś tym sercem jest dział marketingu, bijący w rytm promocji i reklamy. A przecież dobry redaktor stanowi 25% jakości książki. Jego żmudne zawodowe działania, jego stąpanie po tekście porównane zostało do konia w galopie, który w pewnym momencie podnosi wszystkie kończyny do góry i przez ułamek sekundy leci, nie stąpa po ziemi, jest od niej oderwany. Autor poświęcił także uwagę relacji pisarz-redaktor, zestawiając ją z relacją pacjent-lekarz i mówiąc o współpracy, zaufaniu.

Podczas spotkania nie zabrakło żartów i dobrego humoru. Marcin Wroński porównał na przykład pracę redaktora do budowy socjalizmu. I, jak sam powiedział – mimo katastroficznej wymowy części tego wykładu, a więc krytyki współczesnego redaktorstwa – jest to zawód niezwykle istotny, często niedoceniany, a mający tak niebagatelny wpływ na twór końcowy całej produkcji: czytaną przez nas książkę. (…)

Festiwalowy piątek zakończyła dyskusja nominowanych do Nagrody Wielkiego Kalibru 2018: Wojciecha Chmielarza, Ryszarda Ćwirleja, Marty Guzowskiej, Grzegorza Kalinowskiego, Katarzyny Kwiatkowskiej i Krzysztofa A. Zajasa (Anna Kańtoch nie mogła wziąć udziału w spotkaniu) z Jury w nieco okrojonym składzie: prof. Zbigniewem Mikołejką, prof. Anną Gemrą, dr Anną Marchewką, prof. Małgorzatą Omilanowską i (majorem) Grzegorzem Sowulą. Nad całością czuwał prowadzący Michał Nogaś. Spotkanie rozpoczęło się od dwóch krótkich zagadek kryminalnych, które w szybkim tempie rozwikłała Marta Guzowska. Następnie prowadzący przeprowadził quiz, który sam nazwał „Okrutny Nogaś” – autorzy sprawdzani byli ze szczegółowej znajomości fabuł książek swoich kolegów po piórze. Poradzili sobie wyśmienicie (głównie dzięki kołu ratunkowemu w postaci „telefonu do przyjaciela” – dzwonili do… siedzących obok kolegów po piórze). Po serii pytań od prowadzącego i internautów – między innymi o ich najbliższe plany wydawnicze czy o odejście od utartej drogi kryminału retro na rzecz współczesnego – głos oddano słuchaczom, którzy byli ciekawi, czy kryminał (i ogólnie literatura) może zmieniać świat i jak daleko można posunąć się w ramach gier z gatunkiem, aby kryminał pozostał kryminałem. Każdy z nominowanych zdradził, czym dla niego jest kryminał. Odpowiedzi były różne (choć da się w nich odnaleźć wspólny mianownik): kryminał to opowieść o poszukiwaniu prawdy i sprawiedliwości, historia o grzechu, próba przedstawienia mroku, który siedzi w ludziach – tej sprężyny czynu przestępczego.

26 maja

Spotkanie z panem Borysem Akuninem

Spotkanie z panem Arnaldurem Indriðasonem

Sobotnią serię spotkań otworzył Boris Akunin, rosyjski pisarz, który po raz drugi odwiedził Międzynarodowy Festiwal Kryminału i który jest znany szerokiej publiczności chociażby z powołania do życia Erasta Fandorina. Spotkanie poprowadzili Irek Grin i Michał Nogaś. Rozmowa rozpoczęła się w poważnym tonie, nie od tematów kryminalnych, ale od dygresji politycznych. Autor bowiem opuścił swój kraj, gdzie czuł ograniczoną wolność słowa. Tymczasem pisarz to zawód nieskrępowany, bez wolności nie istnieje. Mogliśmy się także dowiedzieć, jakie będą dalsze losy Fandorina i czym pisarz zajmuje się aktualnie. Spotkanie zwieńczyło pamiątkowe podpisywanie książek – a dodać trzeba, że kolejka czytelników i miłośników pióra Akunina zdawała się nie mieć końca.

A wieczorem mogliśmy przenieść się na Islandię. Spotkanie z Arnaldurem Indriðasonem, tłumaczone przez Jacka Godka, który tłumaczy także książki pisarza, poprowadzili Irek Grin i Marcin Świetlicki. W miłej i chwilami zabawnej atmosferze pisarz odpowiadał na pytania dotyczące swojej twórczości, ale i samej Islandii – kraju, który wzbudza ciekawość, chociażby swoją różnorodnością. To bowiem miejsce oferujące zarówno lodowy chłód, jak i wulkaniczny ogień, posiadające ogromną wolną przestrzeń, nieadekwatną do liczby mieszkańców. Indriðdason opowiadał między innymi o bogatej kulturze tamtejszych opowieści, często oderwanych od rzeczywistości, spisanych w czasach średniowiecza i towarzyszących Islandczykom do dziś. Pytania związane z twórczością autora dotyczyły natomiast dalszych losów bohatera, którego wykreował: Erlendura Sveinssona. Słuchaczy natomiast interesowały plany zekranizowania powieści, rytuały towarzyszące pisaniu, formy odpoczynku oraz kwestie języka, jakim posługuje się sam autor, a mianowicie staroislandzkiego. Spotkanie nie obyło się bez żartobliwych akcentów, a zakończyło równie długą jak w przypadku Borisa Akunina kolejką do autora z książkami w ręku i prośbami o podpis.