„Jan Giejson. Od nowa”

Przebogata kolekcja wrocławskiego Muzeum Etnograficznego kryje w sobie znakomite przykłady pobożności niezepsutej przez modernizm ‒ dzieła twórców nieprofesjonalnych, w tym autorów nawiązujących do tradycyjnych, nawet średniowiecznych form i przedstawień rodzimej religijności. Wśród takich artystów, którzy niewątpliwie zasługują na szerszy rozgłos, wykraczający poza granice Śląska, jest pan Jan Giejson z Barda, od ponad sześciu dekad realizujący powołanie do wydobywania piękna z drewna. Wprawdzie część jego dorobku została zniszczona przez powódź w roku 2024, lecz również ten fragment, który dostępny jest na wystawie – zapowiedzianej podczas konferencji prasowej 22 października 2025 r. – wzbudza wzruszenie i podziw.

68 prac wykonanych w drewnie, w tym realizacje ze zbiorów Muzeum Etnograficznego we Wrocławiu oraz te pozostające w posiadaniu autora: krucyfiksy, świątki i kapliczki, a także rzeźby przedstawiające sceny biblijne i rodzajowe. Widzowie po raz pierwszy oglądają też rzeźby, które pan Jan Giejson zrealizował w ramach stypendium Województwa Dolnośląskiego przyznanego mu po tym, gdy powódź porwała z sobą jego prace, a także uszkodziła dom, pracownię i galerię.

Piotr Oszczanowski, dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu:

Muzeum Etnograficzne, oddział Muzeum Narodowego we Wrocławiu, zaprasza Państwa na wystawę, która jest swoistym przedsmakiem tego, co czeka nas w roku przyszłym. Wtedy bowiem otwarta zostanie nowa Galeria sztuki nieprofesjonalnej. To na niej będą także prezentowani ci twórcy, którym obecnie dedykujemy nasze dwie wystawy czasowe: w Muzeum Kresów w Lubaczowie „Żywoty twórcze Jarosława Furgały (1919–2020)”, a we wrocławskim muzeum „Jan Giejson. Od nowa”. Są rodzajem anonsu tego, z czym dane nam będzie obcować w nieodległej przyszłości. Obie wystawy dedykowane są wybitnym artystom nieprofesjonalnym związanym z naszym regionem. Są swoistym crème de la crème tego, co niesie ze sobą ten typ twórczości. Każdy z obu artystów próbuje w sobie tylko dany sposób zmaterializować w sztuce rzeźbiarskiej własne estetyczne potrzeby i pragnienia. Wspólnie zabierają nas dzięki temu w bardzo osobisty świat, pozwalają nam zmierzyć się z ich wrażliwością i jakże bogatą wyobraźnią. Jan Giejson odsłania nam swoją duchowość i potrzebę obcowania z sacrum. Jego twórczość jest trwale związana nie tylko z obrzędowością religijną, lecz także jest próbą odnalezienia własnego miejsca w świecie wiary. Szczególne to wyznanie, bardzo szczere.

W konferencji prasowej, do której wysłuchania zapraszamy, udział wzięli: pan dr hab. Piotr Oszczanowski, dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu, pani Marta Derejczyk, kierownik Muzeum Etnograficznego, pani Emilia Jeziorowska, kuratorka wystawy.