Karol Lanckoroński — globtroter, kolekcjoner i mecenas znad Dniestru i Dunaju

Hrabia Karol Lanckoroński (1848–1933): gigant polskiej kultury, jedna z tych postaci dziejów ojczystych, które zasługują na odpomnienie. Człowiek, który w niemieckojęzycznym otoczeniu kultywował polską tożsamość narodową, przyczyniając się jednocześnie do chwały Cesarstwa – ostatecznie zaś kreując właściwy wzorzec postawy i postępowania Polaków pod zaborami. Być może właśnie dlatego, że nie był rewolucjonistą i demokratą, pozostaje postacią niewygodną w kontekście tej szkolnej „wielkiej narracji”, która na narodowe ołtarze wynosi insurekcjonistów, ludzi wrogich naturalnej hierarchii społecznej. „Albo arystokracja, albo demokracja” – te słowa, już w trakcie kończącej spotkanie dyskusji, stały się odpowiedzią na powracające podczas prelekcji pytanie: „dlaczego Polacy o tym nie wiedzą?”.

Prelekcja, której inicjatorami stały się wrocławskie środowiska szlacheckie i ziemiańskie¹, a także miłośnicy Lwowa, została zorganizowana 23 października 2025 roku w Klubie Muzyki i Literatury. W roli prelegenta wystąpił pan Tomasz Kuba Kozłowski, pracownik Domu Spotkań z Historią w Warszawie, koordynator programu „Warszawska Inicjatywa Kresowa”.

Zapraszamy do zapoznania się z nagraniami:

Tomasz Kuba Kozłowski – pracownik Domu Spotkań z Historią w Warszawie, koordynator programu „Warszawska Inicjatywa Kresowa”. Popularyzator wielokulturowego dziedzictwa Kresów, organizator spotkań, dyskusji, promocji książek, projekcji filmowych, a także spacerów historycznych. Autor ponad trzystu prezentacji multimedialnych poświęconych Kresom, w tym blisko dwustu w cyklu „Opowieści z Kresów”. Autor i współautor publikacji dotyczących migracji i uchodźców, historii harcerstwa, I wojny światowej, dziedzictwa historyczno-kulturowego Kresów. Kolekcjoner i twórca gromadzonej od lat 80. XX wieku, liczącej kilkadziesiąt tysięcy obiektów, największej prywatnej kolekcji materiałów dotyczących Kresów, obejmującej druki zwarte, ciągłe i ulotne, kartografię, archiwalia, ikonografię, falerystykę, antyki, przedmioty codziennego użytku oraz wszelkie inne pamiątki. Laureat Nagrody „Kolekcjonerstwo – Nauka i Upowszechnianie” im. Feliksa Jasieńskiego za popularyzację kolekcjonerstwa (2021). Odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi (2004) i brązowym medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis” przyznanym przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2015).

Spotkanie odbyło się w ramach projektu „Dla Polski. Pamięć o dorobku kulturowym i patriotycznym polskiego ziemiaństwa i arystokracji w XIX i XX wieku” realizowanego przez Ośrodek Badań nad Pamięcią Zbiorową i Studiów Muzealnych. Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”.