Ordynacje wyborcze

Trzecia wrocławska debata konstytucyjna została poświęcona ordynacjom wyborczym. 16 listopada 2019 roku podczas spotkania w Klubie Muzyki i Literatury trzy podstawowe modele – jednomandatowe okręgi wyborcze, system proporcjonalny i system mieszany – przedstawili panowie: dr hab. Zdzisław Ilski, prof. PWr, dr Mirosław Habowski (Uniwersytet Wrocławski) i Piotr Gaglik¹. Mimo że omawiane systemy mają również wiele odmian, z legitymistycznego punktu widzenia każdy z nich musi budzić wątpliwości, gdyż żaden nie uwzględnia naturalnych podziałów stanowych, już nawet nie mówiąc o możliwości poznania dzięki nim i poważnego potraktowania rzeczywistej „woli ludu”. Oczywiście nie twierdzimy, że coś takiego, jak „wola ludu” naprawdę istnieje, ale podczas zabawy w demokrację należałoby przynajmniej udawać, iż chodzi o to, aby wiernie wyrazić oczekiwania wielogłowego, wewnętrznie poróżnionego i de facto bezsilnego „suwerena”. I cóż z tego, że są one wzajemnie sprzeczne?… Każda kartka w urnie znaczy równie wiele jako życzenie „suwerena”.

Ordynacja wyborcza nie służy poznaniu woli obywateli, lecz zabezpieczeniu interesów projektujących ją elit. Wystarczy bowiem zmienić choćby pojedynczy element prawa wyborczego, aby wyniki wyborów uległy radykalnej zmianie w stosunku do tych wyników, jakie dałoby przeliczanie głosów według wcześniej obowiązujących zasad. Manipulacje wyborcze są nieodłącznym elementem demokracji. Ich naturalnym dopełnieniem, a właściwie fundamentem, są wszystkie reklamowe chwyty, które podczas orgii zwanej kampanią wyborczą zastępują namysł nad programami proponowanymi przez komitety „świadomym wyborcom”.

W Polsce głosujemy na ludzi, których nie znamy i których nie będziemy mogli odwołać, na poglądy, o których nie możemy powiedzieć nic pewnego, na listy ułożone przez przywódców, którzy najpierw muszą zagwarantować sobie władzę w partii, aby móc myśleć o władzy w państwie.

Rozmowę moderowała pani Paula Koleśnik. Zapraszamy do zapoznania się z nagraniem: