Jesteś tutaj: prof. Jacek Bartyzel » Hasła encyklopedyczne i słownikowe » Nekrologia » Nie żyje JKW Księżna Maria Adelajda de Braganza, Infantka Portugalii (31 I 1912 – † 24 II 2012)
W wieku 100 lat, w Caparica k. Lizbony, zmarła Księżna Maria Adelajda de Braganza (S.A.R. Dona Maria Adelaide Manuela Amélia Micaela Rafaela de Bragança van Uden, Infanta de Portugal), stryjenka króla z prawa Edwarda III (Dom Duarte Pio de Bragança).
Księżna Adelajda była najmłodszą córką prawowitego króla Portugalii w latach 1866-1920, Michała II (Dom Miguel de Bragança) i jego drugiej żony, księżnej Marii Teresy zu Löwenstein-Wertheim-Rosenberg. Urodziła się na wygnaniu, w Saint-Jean-de-Luz we Francji. Młodość spędziła w Austrii, opiekując się swoją ciotką, księżną Marią de las Nieves de Braganza, wdową po prawowitym królu Hiszpanii w latach 1931-1936, Alfonsie Karolu I, oraz pracując jako pielęgniarka i opiekunka społeczna.
Podczas niemieckiej okupacji Austrii zaangażowała się, wraz ze swą siostrą, księżną Marią Benedyktą, w działalność antyhitlerowskiego ruchu oporu, w grupie „05”. Aresztowana przez Gestapo i skazana na śmierć, została in extremis uwolniona dzięki osobistej interwencji u władz niemieckich premiera – dyktatora Portugalii, Antonia de Oliveiry Salazara, oraz deportowana do Szwajcarii. Po raz drugi znalazła się w więzieniu podczas okupacji Austrii przez wojska sowieckie: tym razem przed wywiezieniem na Syberię uratowało ją ujawnienie dokumentów Gestapo, z których wynikało, że udzielała również pomocy austriackim komunistom.
13 X 1945 roku poślubiła w Wiedniu holenderskiego lekarza, dra Nicolaasa van Udena (1921-1991); małżeństwo to miało sześcioro dzieci.
W 1949 roku zamieszkała wraz z rodziną w Caparica pod Lizboną; wdzięczna Salazarowi osobiście za uratowanie życia i możliwość powrotu do ojczyzny swoich przodków, zachowywała jednak – jak większość portugalskich monarchistów – krytyczną rezerwę wobec jego metod sprawowania władzy. Przez wiele lat była prezesem monarchistycznej Fundacji Dom Nun’Álvares Pereira [Św. Noniusz Álvares Pereira, 1360-1431, rycerz, współtwórca niepodległości Portugalii, konetabl królestwa, hr. Barcelos, Arraiolos i Qurém, od 1423 karmelita; jako wzór wojownika chrześcijańskiego, pamiętającego o miłości bliźniego i dążącego do sprawiedliwego pokoju, beatyfikowany przez Benedykta XV w 1918, kanonizowany przez Benedykta XVI w 2009].
W setną rocznicę jej urodzin (31 I 2012), prezydent Portugalii Aníbal Cavaco Silva udekorował księżnę Marię Adelajdę Wielkim Orderem Zasługi Obywatelskiej za pracę na rzecz potrzebujących. W uroczystościach urodzinowych brał udział również jej kuzyn, JKW Książę Sykstus Henryk Burboński, Infant Hiszpanii, którego prawa do tronu hiszpańskiego niezmiennie wspierała.
Requiem aeternam dona eis, Domine: et lux perpetua luceat eis.