Antoni Wiwulski — architekt i rzeźbiarz, obrońca Wilna

Muzeum w Gliwicach

Zapraszamy na trzeci wykład z cyklu Artefakty z Niepodległą

5 maja 2018 roku o godz. 16.00 w Willi Caro (ul. Dolnych Wałów 8a) pan prof. dr hab. Krzysztof Stefański przybliży niezwykłą biografię i bogaty dorobek Antoniego Wiwulskiego, genialnego artysty, architekta i rzeźbiarza, który oddał życie w obronie ojczyzny. Był okres, gdy jego twórczość była zapomniana. Obecnie o dziełach Wiwulskiego mówi się coraz częściej. Warto przywrócić pamięć o tym wspaniałym artyście i polskim patriocie.

Antoni Wiwulski urodził się w 1877 r. w głębi Rosji, w dzieciństwie mieszkał na Łotwie, a następnie uczył się w jezuickim zakładzie w Chyrowie, nieopodal Przemyśla, wówczas na terenie Galicji. Studiował architekturę w Wiedniu, a rzeźbę w Paryżu. Stworzył tak wspaniałe dzieła jak ufundowany przez Jana Paderewskiego w 1910 r. Pomnik Grunwaldzki w Krakowie, który został zburzony przez narodowych socjalistów, oraz Trzy Krzyże w Wilnie z 1915 r. – zburzone przez komunistów. Obydwa monumenty odbudowano. Dziełem jego życia miał być kościół Serca Jezusowego w Wilnie o śmiałej formie architektonicznej i żelbetowej konstrukcji. Niedokończony obiekt w czasach sowieckiej Litwy został przebudowany na Dom Budowlanych. Antoni Wiwulski zmarł w styczniu 1919 r., stając w obronie Wilna zagrożonego przez sowieckich najeźdźców.

Prof. dr hab. Krzysztof Stefański – historyk sztuki, urodzony w Bolesławcu, absolwent Katedry Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 1992 r. pracownik Katedry Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego. Zajmuje się architekturą polską XIX i XX wieku, głównie zagadnieniami architektury sakralnej i poszukiwania form narodowych oraz sztuką Łodzi i problematyką rewitalizacji. Autor ponad dwustu publikacji, w tym dwudziestu książek – m.in.: Polska architektura sakralna w poszukiwaniu stylu narodowego (Łódź 2000), Jak zbudowano przemysłową Łódź. Architektura i urbanistyka miasta w latach 1821-1914 (Łódź 2001), Architektura XIX wieku na ziemiach polskich (Warszawa 2005), Łódzkie synagogi. Wirtualne dziedzictwo „zaginionej dzielnicy” (Łódź 2009), Łódzkie wille fabrykanckie (Łódź 2013), Narodziny miasta. Rozwój przestrzenny i architektura Łodzi do 1914 r. (Łódź 2016). Zaangażowany w ochronę łódzkich zabytków – współzałożyciel Towarzystwa Opieki nad Starym Cmentarzem w Łodzi, Fundacji Na Rzecz Ratowania Kaplicy Karola Scheiblera oraz Fundacji „Lux pro Monumentis” (organizującej coroczne Festiwale Światła).