Boris Bućan. Plakaty

Międzynarodowe Centrum Kultury

Boris Bućan. Plakaty

Międzynarodowe Centrum Kultury, Rynek Główny 25

Borys Bućan to światowej sławy chorwacki artysta i projektant plakatów, twórca obrazów mówiących głośniej niż słowa. Międzynarodowe Centrum Kultury zaprasza na wystawę ukazującą prace, które zapiszą się w pamięci wizualnej pokoleń. MCK wraz z chorwackim Ministerstwem Kultury i Muzeum Sztuki Współczesnej w Zagrzebiu (MSU) prezentują po raz pierwszy w Polsce dzieła wchodzące obecnie w skład wielu kolekcji muzealnych.

Malarz i grafik, już pod koniec lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku skierował się zarówno ku sztuce publicznej, jak i wykreował jugosłowiański pop art. Do historii przeszły uliczne akcje Bućana w centrum Zagrzebia (takie jak malowanie chodnika i umieszczanie kolorowych obrazów na ulicach) jako wyraz buntu przeciw wpisywaniu sztuki w system galeryjno-instytucjonalny i traktowaniu jej niczym towar, co niewątpliwie współgrało z jugosłowiańskim gospodarczym boomem i fascynacją konsumpcyjnym zachodnim blichtrem.

Szczególnie w tworzonych już od lat siedemdziesiątych plakatach artysta wypracował swój swoisty i rozpoznawalny styl. Mocne, wyraziste formy, jaskrawe kolory, geometryzacja i multiplikacja motywów układających się w przyciągające oko – czasem wręcz psychodeliczne – wzory, wykorzystanie komercyjnych, reklamowych tricków sytuują jego posterową twórczość pomiędzy op artem a pop artem.

W projektowaniu plakatów Borys Bućan przedstawił odniesienia do kultury masowej, życia codziennego, a także do wielu historycznych stylów sztuki. Światowy rozgłos przyniósł mu poster zaprojektowany dla chorwackiego Teatru Narodowego w Splicie do baletu Igora Stawińskiego Ognisty ptak, którego reprodukcja znalazła się na okładce katalogu wystawy pt. The Power of the Poster w Muzeum Wiktorii i Alberta w Londynie w 1998 roku.

Tworzył plakaty w duchu konceptualizmu, wykorzystujące fotografie ogólnie znanych tematów, obrazy z kultury masowej, kreskówki, postacie ludzkie, twarze, zwierzęta oraz media językowe. Bućan celowo wytwarzał „dźwięki” i badał procesy komunikacyjne w interakcji z opinią publiczną. Upierał się przy ambiwalencji i wieloaspektowym podejściu, dzięki czemu wprowadzał do swoich plakatów procedury charakterystyczne dla technik malarskich i rysunkowych, tworząc w ten sposób nowy rodzaj przekazu. Z tymi „plakatami” wyszedł na ulicę, która stała się jego galerią i przyciągnęła uwagę szerokiej publiczności. Aby zostawić jak najwięcej miejsca dla obrazu, całkowicie zmarginalizował informacje, dla których powstał sam plakat. Wkrótce oddzielenie obrazu od tekstu, przeniesienie słów, informacji na marginesy, przekształcając je w rodzaj ramy dla obrazu, stało się czymś w rodzaju „podpisu” Bućana, jego unikalnego znaku identyfikacyjnego.

Na krakowską odsłonę twórczości Borysa Bućana składa się seria szesnastu najbardziej znanych posterów teatralnych z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku. Będzie ją można bezpłatnie zwiedzać w średniowiecznych piwnicach Międzynarodowego Centrum Kultury od 2 lipca do 16 sierpnia 2020 roku.

Kuratorki wystawy: Krystyna Bonjeković Stojković (MSU), Monika Rydiger (MCK), Karolina Wójcik (MCK).