Klasztor a Reformacja, Reformacja a klasztor. W 500. rocznicę początku Reformacji

Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii / Polskie Towarzystwo Historyczne

Międzynarodowa konferencja naukowa

Klasztor a Reformacja, Reformacja a klasztor.

W 500. rocznicę początku Reformacji

16-18 listopada 2017 r.

Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego

Audytorium im. prof. Stefana Inglota

ul. Szewska 49, Wrocław

Program ramowy

16 listopada:

Otwarcie obrad, godz. 10.00-10.30

I. Życie zakonne u progu Reformacji, godz. 10.30-13.20

II. Reformacja a klasztor, godz. 15.30-16.50

III. Klasztor a Reformacja w Prusach Królewskich, godz. 17.10-18.30

17 listopada:

IV. Klasztor a Reformacja, godz. 10.00-13.10

V. Klasztor przeciw Reformacji, godz. 15.30-16.50

VI. Wpływ Reformacji na klasztor, godz. 17.20-18.00

VII. Zakony protestanckie, godz. 18.00-19.10

18 listopada:

VIII. Kasaty „reformacyjne” klasztorów, godz. 9.00-10.20

Dyskusja i podsumowanie obrad, godz. 10.20-10.40

Zwiedzanie Wrocławia i jego klasztorów, godz. 11.10-14.30

PROGRAM

16 listopada

godz. 9.00-10.00 Rejestracja uczestników (hol audytorium)

godz. 10.00-10.15 Otwarcie obrad

godz. 10.15-10.30 Marek DERWICH (Uniwersytet Wrocławski), Klasztor a Reformacja – Reformacja a klasztor: wprowadzenie do tematu [Monasteries and the Reformation – the Reformation and Monasteries: an introduction]

I. Życie zakonne u progu Reformacji

godz. 10.30-10.50 Hans-Joachim SCHMIDT (University of Fribourg, Switzerland), The failed reform: Cardinal Nicholas of Cusa, the German princes and the mendicant orders [Nieudana reforma: kardynał Mikołaj z Kuzy, książęta niemieccy i mendykanci]

godz. 10.50-11.10 Anne-Julie LAFAYE (Monastic Ireland Project, The Discovery Programme, Dublin, Ireland), Augustinian friaries and religious practice in Ireland on the eve of the Reformation [Augustianie-eremici i życie zakonne w Irlandii u zarania reformacji]

godz. 11.10-11.30 Dyskusja

godz. 11.30-12.00 Przerwa kawowa

godz. 12.00-12.20 Mária LUPESCU MAKÓ (Babeș-Bolyai University, Cluj, Romania), Mendicant friars and the religious revival in 16th-century Transylvania [Mendykanci a odrodzenie życia zakonnego w Siedmiogrodzie w XVI w.]

godz. 12.20-12.40 Bogusław CZECHOWICZ (Uniwersytet Opolski), „Conditio monasteriorum” w Koronie Królestwa Czech przed reformacją luterańską a śląskie przymiarki do sekularyzacji majątków korporacji kościelnych w pierwszych latach XVI wieku [‘Conditio monasteriorum’ in the Crown of the Kingdom of Bohemia before the Lutheran Reformation and Silesian attempts at secularization of Church corporations’ estates in the early 16th century]

godz. 12.40-13.00 Maja GĄSSOWSKA (Warszawa), Konflikty między klasztorami a mieszczanami w Rewalu u zarania Reformacji (przed 1524 r.) [Conflicts between the monasteries and the townspeople of Rewal at the dawn of the Reformation (before 1524)]

godz. 13.00-13.20 Dyskusja

II. Reformacja a klasztor

godz. 15.30-15.50 Ewa CYBULSKA-BOHUSZEWICZ (Polska Akademia Nauk, Warszawa), Zakonnicy i zakonnice „przeciwko dzisiejszym haeretikom”. „Żywoty świętych” Piotra Skargi jako źródło nowego modelu pobożności [Religious and nuns “against today’s heretics”. Life of Saints by Peter Skarga as a source of new model of piety]

godz. 15.50-16.10 Grzegorz WODZIŃSKI (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie), Obraz życia zakonnego w pismach polemistów kalwińskich w Rzeczypospolitej w XVI–XVII w. [Image of the monastic life in the letters of the Calvinist polemists in Poland in 16th and 17th century]

godz. 16.10-16.30 Natalia SINKEVYCH (Eberhard Karls Universität Tübingen, Germany), Jana Herbiniusza opisanie Ławry Peczerskiej w Kijowie: życie zakonne mnichów prawosławnych zdaniem autora protestanckiego [John Herbinius’ description of the Kiev Pechersk Lavra: religious life of Orthodox monks according to a Protestant author]

Referat wyłożony:

ks. Janusz KRÓLIKOWSKI (Uniwersytet Jana Pawła II w Krakowie), Luter wobec zakonów w ówczesnym kontekście teologiczno-kanonicznym [Luther and religious orders in the theological and canonical context of the day]

Referat zostanie nadesłany do druku:

Harm KLUETING (Universität zu Köln, Germany), Former mendicant Martin Luther rejects his vows: ‘De votis monasticis iudicium’ (1521) [Marcin Luter, dawny mendykant, odrzuca swoje śluby zakonne: De votis monasticis iudicium (1521)]

godz. 16.30-16.50 Dyskusja

godz. 16.50-17.10 Przerwa kawowa

III. Klasztor a Reformacja w Prusach Królewskich

godz. 17.10-17.30 Rafał KUBICKI (Uniwersytet Gdański), Klasztory a reformacja w Prusach Królewskich do połowy XVI wieku [Monasteries and the Reformation in Royal Prussia until the mid-16th century]

godz. 17.30-17.50 Sławomir KOŚCIELAK (Uniwersytet Gdański), Protestanckie gimnazjum w katolickim klasztorze. Problem cesji i próby odzyskania przez franciszkanów ich klasztoru w Gdańsku w XVI–XVIII wieku [Protestant secondary school in a Catholic monastery. The problem of cession and attempts at recovery by the Franciscans of their monastery in Gdańsk in the 16th–18th centuries]

godz. 17.50-18.10 Ewa BIELIŃSKA-GALAS (Warszawa), Reformacja a rozwój kultury procesyjnej w opactwie cystersów w Oliwie na początku XVII wieku [Reformation and the development of the processional tradition in the cistercian abbey in Oliwa at the beginning of the 17th century]

godz. 18.10-18.30 Dyskusja

17 listopada

IV. Klasztor a Reformacja

godz. 10.00-10.20 o. Roland PREJS OFMCap (Katolicki Uniwersytet Lubelski), Klasztory franciszkańskie na ziemiach polskich wobec Reformacji [Attitude of the Franciscan convents in Poland to the Reformation]

godz. 10.20-10.40 o. Aleksander Krzysztof SITNIK OFM (Klasztor bernardynów w Krakowie), „Ten Knobloch, ten czosnek, czujemy go w nosie”. Bernardyni polscy a Reformacja w XVI wieku [‘This knobloch, this garlic, we feel it in our noses’. Polish Bernardines and the Reformation in the 16th century]

godz. 10.40-11.00 o. Maurycy NIEDZIELA OP (Klasztor dominikanów w Warszawie), Dominikański klasztor św. Wojciecha we Wrocławiu – zapora przeciw protestantyzmowi [Dominicans convent in Wrocław – a barrier against Protestantism]

godz. 11.00-11.20 Dyskusja

godz. 11.20-11.50 Przerwa kawowa

godz. 11.50-12.10 Maciej ZDANEK (Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego), Cystersi małopolscy wobec reformacji w XVI w. Problemy życia wspólnego, gospodarki i relacji społecznych [Attitude of the Małopolska Cistercians to the Reformation in the 16th century. The problems of communal living, the economy and social relations]

godz. 12.10-12.30 Rafał WITKOWSKI (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), Razem w obronie ideałów życia zakonnego. Formy współpracy wielkopolskich klasztorów w drugiej połowie XVI wieku [Together in defence of the ideals of religious life. Forms of cooperation between Wielkopolska monasteries in the second half of the 16th century]

godz. 12.30-12.50 Krzysztof RATAJCZAK (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), Opactwa cysterek w Wielkopolsce (Ołobok, Owińska) w okresie reformacji [Cistercian Nuns’ abbeys in Wielkopolska (Ołobok, Owińska) during the Reformation]

Referat wyłożony:

Małgorzata KIERCZUK (Lublin), Klasztor oo. Dominikanów w Lublinie a reformacja, ok. 1550 — ok. 1650 [Dominican convent in Lublin and the Reformation, c. 1550–c. 1650]

godz. 12.50-13.10 Dyskusja

V. Klasztor przeciw Reformacji

godz. 15.30-15.50 Karolina Kinga FIGASZEWSKA (Polska Akademia Nauk, Warszawa), Ewangelia według Lutra – z dziejów polemiki XVI wieku [Gospel according to Luther – on the history of the 16th-century polemics]

godz. 15.50-16.10 Joanna NAPIERAŁA (Katolicki Uniwersytet Lubelski), Działalność kontrreformacyjna jezuitów poznańskich w XVI i XVII wieku [Counter-Reformation activity of Poznań Jesuits in the 16th and 17th centuries]

godz. 16.10-16.30 Sławomir ZIELIŃSKI (Uniwersytet w Rzeszowie), Jezuici a reformacja. Syntezy dziejów Polski (Lelewel, Schmitt, Moraczewski) [Jesuits and Reformation. The syntheses of Polish history (Lelewel, Schmitt, Moraczewski)]

Referat wyłożony:

Małgorzata PIÓRKOWSKA (Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach), Misyjna działalność reformatów z klasztoru w Węgrowie w okolicznych gminach innowierczych [Missionary activity of the Franciscan Reformati from the convent in Węgrów among the local dissenters]

godz. 16.30-16.50 Dyskusja

godz. 16.50-17.20 Przerwa kawowa

VI. Wpływ reformacji na klasztor

godz. 17.20-17.40 Péter Levente SZŐCS (Satu Mare County Museum, Romania), Monastic estates after the Reformation in the towns of Szatmár (Satu Mare) and Németi (Mintiu) [Posiadłości zakonne w miastach Szatmár (Satu Mare) and Németi (Mintiu) w okresie poreformacyjnym]

godz. 17.40-18.00 Ivan ALMES (Ukraiński Uniwersytet Katolicki we Lwowie), Duchowość protestancka w monasterach bazyliańskich eparchii lwowskiej XVIII wieku (na podstawie księgozbiorów klasztornych) [Protestant spirituality in Basilian monasteries of the Lviv eparchy in the 18th century (on the basis of monastery libraries)]

VII. Zakony protestanckie

godz. 18.00-18.20 Bożena GRABOWSKA (Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Gorzowie Wlkp.), Protestancki zakon joannitów w Słońsku [Protestant Order of St. John in Słońsk]

godz. 18.20-18.40 Marzanna JAGIEŁŁO, Bogusław WOWRZECZKA (Politechnika Wrocławska), Jednota Braci Czeskich w XVIII w. jako protestancka alternatywa wspólnoty zakonnej [Unity of the Czech Brethren in the 18th century as an alternative Protestant religious community]

godz. 18.40-19.10 Dyskusja

18 listopada

VIII. Kasaty „reformacyjne” klasztorów

godz. 9.00-9.20 James CLARK, Charlotte TUPMAN (University of Exeter, England), Modelling comparative approaches to the Dissolution of Monasteries: perspectives from the ‘Digital Dissolution’ project [Przygotowanie do badań porównawczych nad kasatami klasztorów [podczas Reformacji]: perspektywy projektu Digital Dissolution]

godz. 9.20-9.40 Gregor PLOCH (Erzbistum Berlin, Germany), Kasaty opactw cysterskich na Pomorzu Zaodrzańskim w okresie Reformacji [Dissolutions of Cistercian abbeys in Cispomerania during the Reformation]

godz. 9.40-10.00 Piotr PIĘTKOWSKI (Uniwersytet Wrocławski), Zaginione dziedzictwo klasztoru premonstratensów w Białobokach [Lost heritage of the Premonstratensian monastery in Białoboki]

godz. 10.00-10.20 Juliusz RACZKOWSKI (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), Losy toruńskich franciszkanów i wyposażenia ich kościoła poklasztornego w czasach reformacji [Fate of the Toruń Franciscans and the furnishings of their former monastery church during the Reformation]

godz. 10.20-10.40 Dyskusja i podsumowanie obrad

Zakończenie części merytorycznej konferencji