Kolekcja monet zebranych przez żołnierzy II Korpusu Polskich Sił Zbrojnych

Muzeum Narodowe w Krakowie

Kolekcja monet zebranych przez żołnierzy II Korpusu Polskich Sił Zbrojnych generała Władysława Andersa trafiła do Muzeum Narodowego w Krakowie

Kolekcja Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego (ul. Józefa Piłsudskiego 12) wzbogaciła się o niezwykły, liczący prawie 13 tysięcy eksponatów, zbiór monet z terenów Syrii i Palestyny, zabytków archeologicznych i pamiątek. Zostały zebrane podczas II wojny światowej oraz po wojnie przez żołnierzy II Korpusu PSZ oraz x. Stefana Jabłonowskiego-Pietruszkę. Od 1944 roku kolekcja znajdowała się w Jerozolimie, początkowo pod opieką x. Jabłonowskiego-Pietruszki, duszpasterza i opiekuna Polaków przebywających na Bliskim Wschodzie. Przedmioty te prezentowane były w tzw. Muzeum Polskim, utworzonym przez księdza w 1955 roku w pomieszczeniach III i IV – „polskich” – Stacji Drogi Krzyżowej. Po śmierci duchownego w 1973 roku kolekcją opiekowały się siostry z Nowego Domu Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety w Jerozolimie. Po zwróceniu III-IV Stacji Drogi Krzyżowej Kościołowi ormiańskiemu i tym samym zamknięciu muzeum zabytki zostały spakowane, a następnie trafiły do Ambasady RP w Tel Awiwie.

Dzięki staraniom polskiej dyplomacji oraz osobistemu zaangażowaniu pana prof. Mariusza Mielczarka z Polskiej Akademii Nauk, po uzyskaniu zgody Israel Antiquities Authority, kolekcja została przywieziona do Polski i decyzją Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przekazana do Muzeum Narodowego w Krakowie. 14 lipca 2016 roku pan prof. dr hab. Piotr Gliński przekazał dar Muzeum.

„Portret Szymona Darowskiego” Jana Matejki

Muzeum Narodowe w Krakowie nabyło, korzystając z prawa pierwokupu, podczas aukcji 19 czerwca w domu aukcyjnym Agra Art Portret Szymona Darowskiego Jana Matejki, namalowany w 1858 roku. Zakup był możliwy dzięki dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Obraz wylicytowano za 300 tys. zł.

Sportretowany Szymon Darowski (1824-1899) był krakowskim budowniczym zaprzyjaźnionym z rodziną Matejków, a zwłaszcza z Franciszkiem, starszym bratem malarza. Brał udział w powstaniach – krakowskim w roku 1846 i styczniowym w roku 1863. Jest pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Jan Matejko malował Darowskiego, będąc uczniem Krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych, w okresie poprzedzającym wyjazd na stypendium do Monachium. Portret, który artysta zabrał ze sobą w celu jego prezentacji w Akademii Monachijskiej, zyskał aprobatę dyrektora Akademii Wilhelma Kaulbacha. Typ szlachcica sarmaty, prezentowany przez modela, frapował Jana Matejkę także później, gdy szukał pierwowzorów dla malowanych przez siebie postaci historycznych. Podobizną Szymona Darowskiego posłużył się Matejko m.in. na obrazach Jan Kochanowski z Urszulką (1862), Kazanie Skargi (1864) czy Rejtan (1866).

Matejko nie rozstawał się z Portretem Szymona Darowskiego, a po jego śmierci obraz znalazł się w rękach rodziny artysty. W 1896 roku trafił do Mariana Gorzkowskiego z Krakowa, a w 1929 roku wzbogacił krakowskie zbiory Franciszka Macharskiego, po którym odziedziczył dzieło dr Leopold Macharski. Portret Matejki był w jego rękach co najmniej do 1946 roku. Dalsze losy obrazu nie są dokładnie znane. Wiadomo jednak, że od blisko 50 lat portret należał do rodziny osoby, która zdecydowała się go sprzedać na aukcji w domu aukcyjnym Agra Art.

Obraz możemy oglądać od 15 lipca w Domu Jana Matejki przy ul. Floriańskiej 41, gdzie jest prezentowany wraz z poddanym niedawno konserwacji Portretem profesora doktora Karola Gilewskiego namalowanym przez Matejkę w roku 1872. Dzieło to trafiło do Muzeum Narodowego w styczniu bieżącego roku.

opracowanie: KB

Najpiękniejsze dzieła sztuki religijnej obejrzymy za darmo

W ramach Nocy Cracovia Sacra 24, 26 i 27 lipca zapraszamy do oddziałów Muzeum mieszczących najpiękniejsze dzieła sztuki religijnej – Pałacu Biskupa Erazma Ciołka (ul. Kanoniczna 17) oraz Ośrodka Kultury Europejskiej EUROPEUM (pl. Władysława Sikorskiego 6). Godziny otwarcia obu placówek w tych dniach zostaną przedłużone do godz. 20.00, a wstęp dla wszystkich widzów będzie bezpłatny. W Pałacu oglądać można Galerie: „Sztuka Dawnej Polski. XII-XVIII wiek”, „Sztuka Cerkiewna Dawnej Rzeczypospolitej” oraz kolekcję rzeźby architektonicznej i odlewów gipsowych „Kraków na wyciągnięcie ręki”. Ekspozycja EUROPEUM obejmuje osiem wieków malarstwa i rzeźby europejskiej, od XII do XX w. Prezentowane są tam m.in. obrazy Pawła Veneziano, Wawrzyńca Lotto i Piotra Brueghela. Do 11 września w EUROPEUM trwa pokaz Papieski splendor – prezentacja dzieła najwybitniejszego artysty barokowego w Europie, włoskiego rzeźbiarza i architekta – Jana Wawrzyńca Berniniego (1598-1680). Medalion z wizerunkiem papieża Klemensa X pochodzi z kolekcji prywatnej. Jest to pierwszy w Polsce pokaz dzieła tego artysty.

Wydarzenia edukacyjne

16 lipca

Matka Boska – miłosierna opiekunka (spacer po Krakowie)

Gmach Główny, al. 3 Maja 1, godz. 10.00

prowadzenie: p. Anna Warzecha, wstęp: 10 zł

konieczna rezerwacja: tel. 12 433 54 44

***

Sztuka pod lupą

Gmach Główny, Sala Wystaw Zmiennych, godz. 14.00

prowadzenie: p. Joanna Sobczyk z Laboratorium Analiz i Nieniszczących Badań Obiektów Zabytkowych Muzeum Narodowego w Krakowie

***

Wspomnienia – skarby do ocalenia

cykl: Lato w Muzeum (warsztaty dla dzieci)

Gmach Główny, godz. 10.15

prowadzenie: p. Blanka Dudek, wstęp: 5 zł

konieczna rezerwacja: tel. 12 433 54 44

17 lipca

Pieta

Gmach Główny, Sala Wystaw Zmiennych, godz. 12.00 i 14.00

prowadzenie: p. Joanna Świtała, wstęp z biletem na wystawę

21 lipca

Obraz i postać

Gmach Główny, sala audiowizualna, godz. 18.00

prowadzenie: p. dr hab. Anna Niedźwiedź z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego, wstęp wolny

24 lipca

Matka Boska Orantka

Gmach Główny, godz. 12.00

prowadzenie: p. Marta Witoń, wstęp z biletem na wystawę

***

39. Dni Muzyki Karola Szymanowskiego – koncert kompozytorski Oskara Pradosa

Muzeum Karola Szymanowskiego w willi Atma w Zakopanem, ul. Kasprusie 19, godz. 19.00

wystąpią: p. Oskar Prados – fortepian, p. Wiktoria Castiñeira (Hiszpania) – skrzypce, wstęp wolny

27 lipca

39. Dni Muzyki Karola Szymanowskiego – recital wokalny w 75. rocznicę śmierci Ignacego Jana Paderewskiego (1860-1941)

w programie utwory Ignacego Jana Paderewskiego i Karola Szymanowskiego

Muzeum Karola Szymanowskiego, godz. 19.00

wystąpią: pp. Ewa Biegas – sopran, Grzegorz Biegas – fortepian, wstęp wolny