Przedłużona wystawa „Migracje. Sztuka późnogotycka na Śląsku”

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

plac Powstańców Warszawy 5

Migracje. Sztuka późnogotycka na Śląsku

Wystawa przedłużona do 3 lutego 2019 roku

Kuratorka: dr Agnieszka Patała (Instytut Historii Sztuki UWr)

Wystawa jest doniosłym wydarzeniem w powojennej historii wrocławskiego muzealnictwa – po raz pierwszy od czasów II wojny światowej, a nawet od czasu swojego powstania, powracają na Śląsk arcydzieła sztuki średniowiecznej znajdujące się obecnie w kolekcjach polskich. Muzeum zaprezentuje też kilka monumentalnych i artystycznie imponujących dzieł malarskich i rzeźbiarskich trudno dostępnych nawet dla znawców, gdyż na co dzień przechowywanych w niewielkich śląskich świątyniach.

Wystawa zabierze widzów w fascynującą podróż ku odległym o ponad pięćset lat czasom działalności utalentowanych anonimowych mistrzów, wędrujących kupców, przedsiębiorczych patrycjuszy i realizującego swe ambicje duchowieństwa. Jeszcze nigdy w historii Muzeum nie pokazano tej klasy arcydzieł sztuki średniowiecznej.

Tytuł ekspozycji odnosi się do zjawiska, które zadecydowało o specyfice śląskich miast, zwłaszcza Wrocławia, i charakterze tutejszej produkcji artystycznej – mówi pani dr Agnieszka Patała, kuratorka wystawy – Migrantami byli bowiem artyści, którzy pozostawili po sobie najwybitniejsze i stanowiące dzisiaj ozdobę wielu kolekcji polskich oraz zagranicznych dzieła. Przybywali oni na Śląsk z odległych krain i osiadali w miastach regionu, zakładając wieloosobowe warsztaty realizujące liczne zamówienia płynące często z bardzo odległych miejscowości. Wśród nich tacy twórcy jak Wilhelm Kalteysen von Oche (którego przełomowy Ołtarz św. Barbary z 1447 r. określany jest zasłużenie „kometą na śląskim niebie”) czy przybyły ze Szwabii utalentowany i wpływowy artysta-przedsiębiorca Jakob Beinhart wyróżniali się znajomością najważniejszych trendów epoki, pozostawiając po sobie prace sytuujące sztukę śląską w czołówce artystycznej spuścizny ziem obecnej Polski w XV w. i początkach XVI stulecia.

Migrowali również artyści śląscy, którzy, jak złotnik Erasmus Schleupner, rozwijali swoje talenty w zagranicznych ośrodkach, korzystając z mecenatu wrocławskich biskupów. Kolejną ważną grupę migrantów stanowili kupcy i przedstawiciele międzynarodowych spółek, którzy decydując się osiąść we Wrocławiu i innych śląskich miastach, starali się realizować swoje ambicje zawodowe, polityczne oraz mecenasowskie. Piękna i bogactwa wystroju posiadanych przez nich kaplic oraz obfitości fundowanego przez nich wyposażenia miejskich far czy kościoła katedralnego nie uda się już niestety w pełni zrekonstruować. Niemniej w częściowym choćby odtworzeniu w wyobraźni widza tego dawno zaginionego i bajecznego świata pomogą eksponowane na wystawie obrazy importowane do Wrocławia z odległej Norymbergi, iluminowane rękopisy, monumentalne nastawy ołtarzowe, prace złotnicze i graficzne.

To ludzie żyjący w tamtych czasach – poprzez swoją ciekawość, potrzebę przemieszczania i wzajemnego poznawania, dzielenia się tym, co atrakcyjne i piękne – sprawili, że ten czas został zapamiętany przez późniejsze pokolenia jako okres otwartości na zmiany i obcych, komunikacji, permanentnej wymiany, coraz większej dumy ze swej tożsamości – mówi pan dr hab. Piotr Oszczanowski, dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu.

Na wystawie zaprezentowane zostaną wyniki przeprowadzonych badań konserwatorskich i technologicznych, dzięki którym można będzie odkryć tajemnice warsztatowe średniowiecznego artysty, śledzić proces twórczy i podziwiać warstwy dzieł niedostępne zwykle ludzkiemu oku, jak np. szkice przygotowawcze nakryte później kolejnymi warstwami farb. Widzowie dowiedzą się również, kiedy, dlaczego i w jaki sposób były otwierane i zamykane ołtarze, do czego służyły epitafia, kto mógł sobie pozwolić na własny iluminowany modlitewnik i dlaczego fundacje artystyczne pomagały ambitnym mieszczanom w karierze politycznej i duchownej.

Niniejsza wystawa jest preludium do kolejnych wielkich projektów mediewistycznych, które Muzeum Narodowe we Wrocławiu zaplanowało na następne lata.