Myśląca dłoń — Egzystencjalna i ucieleśniona mądrość w architekturze

Muzeum Narodowe w Krakowie

Instytut Architektury i Muzeum Narodowe w Krakowie zapraszają:

Juhani Pallasmaa: Myśląca dłoń — Egzystencjalna i ucieleśniona mądrość w architekturze

Gmach Główny Muzeum Narodowego w Krakowie, al. 3 Maja 1

14 października 2016 roku, godz. 18.00, wstęp wolny

W naszej globalnej kulturze przywiązujemy ogromne znaczenie do wirtualności i wizualności, a umysł i ciało stają się coraz bardziej oddalone. I chociaż przykładamy ogromną wagę do wyglądu, jako atraktora seksualnego i wyrazu naszej społecznej tożsamości, rola naszego ciała w pełnym rozumieniu świata i kondycji człowieka została mocno zaniedbana. Potencjał ciała jako aparatu poznania – z wszystkimi zmysłami i funkcjami ciała – nie został właściwie rozpoznany.

Rzemiosło i praca artystyczna mogą być uprawiane tylko poprzez faktyczne zjednoczenie umysłu i ciała. Nawet takie rodzaje ludzkiej działalności jak myślenie i pisanie, które są postrzegane jako wyłącznie intelektualne, w rzeczywistości zależą od połączenia czynności ręki i mózgu. Pan Juhani Pallasmaa w książce Myśląca dłoń analizuje wspaniały potencjał ludzkiej ręki. Pokazuje jak ołówek w ręce artysty i architekta staje się mostem pomiędzy wyobrażającym sobie umysłem a wyłaniającym się w procesie twórczym obrazem. Choć autor książki jest aktywnym architektem, to jego pisarstwa nie da się łatwo zamknąć w ramach jednej dyscypliny akademickiej, a on sam odżegnuje się od tworzenia teorii architektury. Teksty zawarte w tomiku Myśląca dłoń lokują się na styku teorii architektury, filozoficznej i kulturoznawczej refleksji nad kondycją współczesnej cywilizacji oraz pierwszorzędnej eseistyki. Myśl Pallasmy wyrasta z doświadczenia architektury i ogólnej refleksji nad człowiekiem, ale uwzględnia szerokie spektrum kulturowych bodźców, znajduje oparcie w różnych tradycjach filozoficznych i estetycznych i ujęta jest na dodatek w oszczędny, ale wartościowy artystycznie styl. Jako taka stanowi próbę holistycznego ujęcia problemu relacji pomiędzy człowiekiem a jego otoczeniem oraz tego, jaką rolę w tym procesie odgrywa ludzka dłoń.

Opublikowana po raz pierwszy w 1996 roku książka Juhaniego Pallasmy pt. Oczy skóry zadaje fundamentalne pytanie o to, czemu, skoro istnieje co najmniej pięć zmysłów, to tylko jeden z nich – wzrok – stał się tak uprzywilejowany w kulturze architektonicznej i w designie. W Myślącej dłoni Juhani Pallasmaa przygląda się ręce, jej roli w procesie kształtowania się języka, uwarunkowaniach kulturowych, a przede wszystkim zasadniczej funkcji, jaką odgrywa w tworzeniu i projektowaniu ludzkiego świata.

Juhani Pallasmaa jest jednym z najbardziej znanych fińskich architektów i myślicieli. Pełnił funkcje m.in.: rektora Instytutu Sztuk Przemysłowych w Helsinkach, dyrektora Muzeum Fińskiej Architektury oraz profesora i dziekana wydziału architektury na Uniwersytecie Technologicznym w Helsinkach. Wykładał na wielu uniwersytetach na całym świecie. Autor ponad trzydziestu książek, w tym: The Eyes of the Skin: Architecture and the Senses (Academy, 1996, John Wiley & Sons, 2005, polskie wydanie: Oczy skóry. Architektura i zmysły, Instytut Architektury, 2012), The Thinking Hand: Existential and Embodied Wisdom in Architecture (John Wiley & Sons, 2009), The Embodied Image: Imagination and Imagery in Architecture (John Wiley & Sons, 2011).

Spotkanie zostało dofinansowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.