Odmieńcy i maski

Międzynarodowe Centrum Kultury

Odmieńcy i maski

Zróżnicowani, niejednorodni, niejednoznaczni: mieszkańcy Europy Środkowo-Wschodniej. Co współtworzy ich tożsamość? Jakie są źródła wyborów ludzi z naszej części Europy?

Międzynarodowe Centrum Kultury (w ramach IV Kongresu Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski) proponuje namysł nad istotą procesów włączania i wyłączania, przyjmowania i odrzucania idei, zwyczajów czy wzorców, które społeczność uznaje za atrakcyjne, ważne oraz bezpieczne dla zbiorowej tożsamości.

Jakie są kryteria tych wyborów w czasach polityk historycznych oraz internetu? Czy mieszkańcy Europy Środkowo-Wschodniej – jak chcą niektórzy – są odmieńcami, czy nakładają maski (co chcą zakryć, kogo udawać?)? Gdzie jest ich autentyczność?

Określenie przestrzeni tych transferów, nakreślenie mapy kulturotwórczych oddziaływań i transmisji może ukazać naszą tożsamość w nowym świetle. Sprawdźmy, co mówią o nas te wybory.

Nad odpowiedziami na powyższe pytania będą dyskutować: pan dr hab. Hieronim Grala, pan prof. Maciej Janowski, pani prof. Katarzyna Kotyńska i pan dr Mendog Kvietkauskas. Spotkanie poprowadzą: pan Łukasz Galusek i pani dr Beata Nykiel. Spotkanie odbędzie się 19 października 2022 roku o godz. 18.00 w sali Pod Kruki przy Rynku Głównym 25.

Dr hab. Hieronim Grala – pracownik naukowy Wydziału Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego. Członek Komitetu Słowianoznawstwa Polskiej Akademii Nauk, profesor honorowy Moskiewskiej Akademii Ekonomiki i Prawa. Redaktor główny encyklopedii internetowej Polski Petersburg (MCK). W latach 2000–2009 dyrektor Instytutów Polskich w Sankt Petersburgu i Moskwie. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (2004).

Prof. Maciej Janowski – dyrektor Instytutu Historii PAN. Kierownik Pracowni Dziejów Inteligencji Instytutu Historii PAN. Laureat m.in. Nagrody Biblioteki Raczyńskich (2009) oraz Nagrody im. Jerzego Giedroycia (2009) jako współautor książki Dzieje inteligencji polskiej do roku 1918 (wspólnie z Jerzym Jedlickim i Magdaleną Micińską).

Prof. Katarzyna Kotyńska – wykładowca Instytutu Slawistyki PAN, ukrainistka. Tłumaczka literatury ukraińskiej i białoruskiej. Laureatka m.in. Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus (2013, za przekład książki Oksany Zabużko pt. Muzeum porzuconych sekretów). Ostatnio wydała Lwów: w odczytywaniu miasta na nowo (2015).

Dr Mendog Kvietkauskas – pracownik naukowy Uniwersytetu Wileńskiego. Badacz wielojęzycznej historii i literatury Litwy, w tym polskich śladów i kontekstów. W latach 2019–2020 minister kultury. Tłumacz. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (2018).

Łukasz Galusek – dyrektor programowy Międzynarodowego Centrum Kultury. Ekspert w dziedzinie kultury i sztuki Europy Środkowej, skupia się na związkach pomiędzy przestrzenią, pamięcią oraz tożsamością. Jest autorem ponad 150 publikacji naukowych poświęconych dziedzictwu kulturowemu Europy Środkowej, a także kwestiom pamięci i edukacji kulturalnej.

Dr Beata Nykiel – zastępca kierownika Instytutu Dziedzictwa Europejskiego MCK; kierowniczka Biblioteki MCK (od 2017). Specjalizuje się w dziejach Europy Środkowo-Wschodniej (okres nowożytny; historia społeczna ziem wschodnich I Rzeczypospolitej XIV–XVIII w.) i badaniach nad galicyjskimi cmentarzami wojennymi okresu I wojny światowej. Należy do zespołu redakcyjnego kwartalnika „Herito”.

Sympozjum jest częścią IV Kongresu Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski „Spotkania Kultur”. Kongres odbędzie się od 19 do 22 października w Krakowie. Jego tematem jest historia ziem polskich oraz ich różnorodność kulturowa, etniczna, językowa, religijna, gospodarcza, demograficzna i społeczna w ciągu wieków.

Różnorodność stanowiła przez lata ważny element polskiej tożsamości. Odmienne nurty, wzorce i idee wzajemnie na siebie oddziaływały. Na kongresie spotkają się specjaliści z różnych dziedzin: historii, archeologii, historii sztuki, antropologii, socjologii, literaturoznawstwa, językoznawstwa i kulturoznawstwa. Będą analizować dynamikę, skalę i złożoność tych wpływów w kontekście swoich dyscyplin wiedzy, a także konsekwencje wielokulturowości dla dziejów Polski.

Organizatorami są krakowscy historycy zrzeszeni w Polskim Towarzystwie Historycznym, a współorganizatorami: Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Muzeum Historii Polski. Muzeum Krakowa i Międzynarodowe Centrum Kultury.