Pamięć dziedziców dawnej Rzeczypospolitej — wspólna czy skonfliktowana?

Międzynarodowe Centrum Kultury

Międzynarodowe Centrum Kultury

Rynek Główny 25, Kraków 

13 października 2017 roku, godz. 17.00

Centrum zaprasza na dyskusję panelową pt. Pamięć dziedziców dawnej Rzeczypospolitej – wspólna czy skonfliktowana? Wezmą w niej udział znakomici specjaliści: pp. dr Nela Bekus, prof. Jarosław Hrycak, prof. Alwid Nikžentaitis, prof. Genadiusz Sahanowicz, dr Tomasz Szubert, prof. Robert Traba i prof. Wawrzyniec Wolff. Spotkanie – prowadzone przez pp. dr Beatę Nykiel oraz prof. dra Jacka Purchlę – odbywa się w ramach III Kongresu Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski. 

Zagadnienie pamięci o dawnej Rzeczypospolitej wśród nacji, które ją konstytuowały, a jednocześnie zyskały nowoczesną świadomość narodową na przełomie XIX i XX stulecia, a własną państwowość w wieku XX, jest skomplikowane i słabo rozpoznane. Do tej pory nie były prowadzone na szerszą skalę badania porównawcze (zwłaszcza wspólne i interdyscyplinarne), a w historiografiach narodowych widoczny jest brak wzajemnych odniesień do punktu widzenia sąsiadów. Podstawowym zagadnieniem jest zatem zdefiniowanie, czym dla każdego z wymienionych narodów jest pamięć zbiorowa i jak zaawansowane są badania w tym zakresie w poszczególnych krajach.

Jak w ciągu ostatnich stu lat narodowe narracje postrzegały własną historię w kontekście przynależności do dawnej Rzeczypospolitej? Jaki wpływ na to miała najpierw polityka historyczna zaborców, a następnie bloku sowieckiego? Na ile pamięć zbiorowa mimowolnych dziedziców ulegała doraźnym potrzebom politycznym i propagandowym, w jakim stopniu dzieje się tak dziś? Czy z perspektywy innej niż polska istnieje pozytywny przekaz o dawnej Rzeczypospolitej – a może jest ona wielonarodowym „dziedzictwem bez dziedziców”? Jak w kontekście wielowiekowego współistnienia w ramach dawnej Rzeczypospolitej poszczególne nacje zapamiętały swój bilans zysków i strat? Czy możliwe jest wyjście poza krąg dyskursu postkolonialnego i konfliktów pamięci? Jak budować wspólną pamięć o dawnej Rzeczypospolitej, która łączy, a nie dzieli, i czy jest to w ogóle możliwe?

Spotkanie odbędzie się w językach polskim i angielskim (tłumaczenie symultaniczne). Wstęp wolny.