Pod znakiem Wenus. Rzeźba i relief starożytnej Grecji i Rzymu

Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego

Pod znakiem Wenus. Rzeźba i relief starożytnej Grecji i Rzymu

Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego

pl. Uniwersytecki 1, Sala pod Filarem

Wystawa czynna do 15 lutego 2019 roku.

Na wystawie są prezentowane obiekty głównie ze zbiorów Uniwersytetu Wrocławskiego uzupełnione zabytkami użyczonymi ze zbiorów: Muzeum Narodowego w Krakowie (Muzeum Książąt Czartoryskich), Muzeum w Nieborowie i Arkadii, oddziału Muzeum Narodowego w Warszawie i Muzeum Archeologicznego, oddziału Muzeum Miejskiego Wrocławia.

Sztuka starożytnej Grecji i Rzymu od stuleci cieszy się zainteresowaniem. W XIX wieku na Uniwersytecie Wrocławskim również gromadzono odlewy gipsowe dzieł antycznych, które służyły jako pomoce naukowe podczas zajęć z filologii i archeologii klasycznej; wykorzystywali je także artyści do studiów nad formą.

Zachowana do dzisiaj część tej kolekcji pokazuje skalę i różnorodność obiektów sprowadzanych do Wrocławia z formierni w Berlinie, Rzymie czy Paryżu. Znamienne, że twórcy kolekcji, którymi byli dyrektorzy muzeum przy uniwersytecie, dbali o szeroki zakres tematyczny i formalny zbioru, sprowadzając kopie dzieł najbardziej wartościowych w historii sztuki. Na ich podstawie analizowano rozwój techniki przedstawiania postaci i rozwiązań formalnych.

Wystawa została podzielona na dwie główne części: sztukę grecką i rzymską. W obrębie obu omówiono m.in. sztukę sepulkralną i wyodrębniono kilka motywów, np. przedstawienia dzieci w sztuce. W sztuce greckiej poruszono dodatkowo interesujący temat wizerunku Afrodyty w sztuce hellenistycznej, a w sztuce rzymskiej słynny werystyczny portret.

Aby prześledzić wszystkie epoki rozwoju sztuki starożytnej Grecji, na wystawie pokazano kopię jednego z dzieł epoki archaicznej (metopę ze świątyni C w Selinuncie z przedstawieniem Perseusza zabijającego Meduzę), a także liczne przykłady sztuki okresu klasycznego (np. rzeźbę Apoksjomenosa) i hellenistycznego (np. figurę Dziewczynki z gołębiem). Sztukę rzymską pokazano m.in. za pośrednictwem odlewu monumentalnego reliefu z przedstawieniem Tellus będącego fragmentem Ołtarza Pokoju (Ara Pacis Augustae), a także przedmiotów drobnej plastyki z Herkulanum, które zostało zniszczone, podobnie jak sąsiednie Pompeje, przez wybuch Wezuwiusza w 79 roku po Chr. oraz naczyń ze skarbu odkrytego w Hildesheim w 1868 roku. Pojedyncze obiekty reprezentują na wystawie sztukę minojską (Ryton sportowy) i etruską (lustro ręczne).

Kopie ze zbiorów Uniwersytetu Wrocławskiego uzupełniono na wystawie o oryginały antyczne ze zbiorów Muzeów Narodowych w Warszawie i Krakowie. Pierwsze użyczyło zabytków sepulkralnych (rzymski ołtarzyk i sarkofag), drugie zaś posągów i głów, w tym okazałą marmurową rzeźbę Wenus z początku I w. po Chr.

Wizerunki rzymskiej bogini piękna i miłości, wzorowane na przedstawieniach greckiej Afrodyty z epoki hellenistycznej – z uwagi na dekoracyjny charakter przedstawienia – były chętnie wykonywane w okresie cesarstwa rzymskiego. Szczególną popularność zyskały w czasach panowania Oktawiana Augusta, ponieważ bogini ta była uważana za pramatkę rodu Julijskiego (Venus Genetrix), do którego, poprzez adopcję, należał także ten pierwszy rzymski cesarz. Obok waloru dekoracyjnego nabrały wówczas wymiar propagandowy.

Koncepcja wystawy i nadzór naukowy: dr Agata Kubala. Kuratorzy wystawy: dr Agata Kubala, mgr Urszula Bończuk-Dawidziuk.

Godziny otwarcia i ceny biletów

Część zabytków pokazywanych na wystawie jest dostępna w Multimedialnej Bazie Danych Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego.

Wystawie towarzyszy dwujęzyczny (polsko-angielski) katalog zbiorów odlewów gipsowych sztuki greckiej i rzymskiej Uniwersytetu Wrocławskiego: Agata Kubala, Urszula Bończuk-Dawidziuk, Sztuka starożytnej Grecji i Rzymu. Katalog odlewów gipsowych ze zbiorów Uniwersytetu Wrocławskiego / The Art of Ancient Greece and Rome. The Catalogue of plaster casts in the University of Wrocław collection, Wrocław 2018 (Oficyna Wydawnicza ATUT).

zdjęcie: Jarosław Suleja