Skarby epoki Piastów. Wystawa w 700. rocznicę koronacji Władysława Łokietka

Zamek Królewski na Wawelu

Skarby epoki Piastów.

Wystawa w 700. rocznicę koronacji Władysława Łokietka

Wystawa w Zamku Królewskim na Wawelu

21 stycznia – 19 kwietnia 2020 roku

Wystawa upamiętnia siedemsetną rocznicę koronacji Władysława Łokietka dokonanej na Wawelu 20 stycznia 1320 roku. Wydarzenie to otwarło nową kartę w dziejach Polski. Zakończył się okres rozbicia dzielnicowego i urzeczywistniło się długo oczekiwane odrodzenie Królestwa. Wobec okoliczności politycznych, szczególnie czeskich pretensji do polskiego tronu, książę Władysław zmienił dotychczasową tradycję i wybrał na miejsce sakry królewskiej nie Gniezno, lecz Kraków. Od tego czasu kościołem koronacyjnym stała się katedra na Wawelu – miejsce kultu św. Stanisława; poza kilkoma wyjątkami większość polskich monarchów oraz ich małżonek przyjęło koronę w jej murach.

Jak wiadomo ze źródeł, w XIII stuleciu w skarbcu wawelskiej świątyni przechowywano insygnia władzy królewskiej, wśród nich włócznię św. Maurycego, którą w roku 1000 otrzymał Bolesław Chrobry od cesarza Ottona III przy gnieźnieńskim grobie św. Wojciecha. Ta wyjątkowa relikwia zachowała się do dzisiaj i jest eksponowana na wystawie. Towarzyszy jej miecz zwany Szczerbcem, użyty podczas Łokietkowej koronacji. Sporządzone na tę okazję korona, berło i jabłko przepadły w późniejszych wiekach.

Rocznica pierwszej wawelskiej koronacji dała okazję do sprowadzenia i pokazania szerokiej publiczności wybitnych zabytków złotnictwa oraz klejnotów pochodzących z okresu panowania dynastii Piastów. Poza zbiorami Zamku Królewskiego na Wawelu i katedry krakowskiej zachowały się one w historycznych kościołach, głównie małopolskich, wielkopolskich, a także mazowieckich. Najstarsze z nich datowane są na wiek X, najpóźniejsze pochodzą z wieku XIV. Spośród dzieł najcenniejszych trzeba wymienić krzyż zestawiony z dwóch złotych koron z połowy XIII stulecia, należący do najwybitniejszych osiągnięć złotnictwa europejskiego, oraz zespół pamiątek po św. Kindze zachowanych w starosądeckim klasztorze klarysek. Prawdziwym wydarzeniem jest prezentacja w Krakowie najcenniejszych klejnotów tak zwanego skarbu ze Środy Śląskiej: wspaniałej złotej korony kobiecej ozdobionej orłami oraz zapony (Muzeum Narodowe w Wrocławiu). Najwyższy poziom artystyczny reprezentują fundacje Kazimierza Wielkiego, ostatniego Piasta na polskim tronie. Obok siebie znalazły się kielichy z Trzemeszna, Stopnicy i Kalisza oraz hermy (popiersia) św. Marii Magdaleny ze Stopnicy i św. Zygmunta z katedry w Płocku.

Bilety: 6 zł. Wstęp również z biletem do Skarbca Koronnego i Zbrojowni lub Muzeum Katedralnego na Wawelu. W dniu bezpłatnym wstęp na podstawie wejściówki pobranej w kasie biletowej lub biletu do Muzeum Katedralnego na Wawelu. Obowiązują dzienne limity wejść.

Wydarzenia towarzyszące

wykłady

godz. 17.00, Centrum Wystawowo-Konferencyjne (Wawel 9), wstęp wolny

23 stycznia: Sztuka na dworze Kazimierza Wielkiego – pan dr hab. Marek Walczak, prof. UJ (Instytut Historii Sztuki UJ)

25 lutego: Średniowieczne koronacje królewskie Piastów i Jagiellonów w katedrze wawelskiej – pan prof. dr hab. Krzysztof Ożóg (Instytut Historii UJ)

31 marca: O koronach rozmaitych – pan Dariusz Nowacki (Zamek Królewski na Wawelu)

zwiedzanie z kustoszem (Wawel 5), obowiązuje rezerwacja

godz. 13.00: 26 stycznia, 16 lutego, 29 marca

Zgłoszenia są przyjmowane od poniedziałku poprzedzającego spotkanie, tel. 12 422-51-55 wew. 290 (poniedziałek-piątek: godz. 9.00-12.00, 14.00-15.00).