Stał dwór szlachecki

Muzeum Krakowa

Muzeum Podgórza, oddział Muzeum Krakowa przy ul. Bolesława Limanowskiego 51, zaprasza na otwarcie wystawy Stał dwór szlachecki (15 czerwca 2022 roku, godz. 17.00). Ekspozycja jest próbą przybliżenia historii czterech majątków: Prokocimia, Woli Duchackiej, Bieżanowa i Piasków Wielkich.

Co zdecydowało o wyborze tych właśnie przykładów? Omawiane dwory istnieją fizycznie i pełnią bardzo różne funkcje. Pałac w Prokocimiu jest siedzibą zakonu, dwór w Bieżanowie pełni funkcję placówki kultury, jeden budynek dworu na Woli Duchackiej jest publicznym przedszkolem, drugi popada w ruinę, a dwór w Piaskach Wielkich nadal jest własnością prywatną – tłumaczy kuratorka wystawy, pani Melania Tutak. – Ważnym dla nas czynnikiem była rola, jaką wybrane miejsca odgrywają w przestrzeni społecznej dzielnic: siła oddziaływania ich historii na współczesne życie dzielnicy, obecność w świadomości mieszkańców, a także kondycja architektoniczna obiektów i to, do kogo dziś należą.

Do współtworzenia wystawy zaproszono organizacje społeczne oraz aktywistów działających na rzecz lokalnego dziedzictwa. Ekspozycja jest swego rodzaju podziękowaniem za ich aktywność i nieoceniony wkład w pielęgnowanie i odkrywanie lokalnych historii.

Wystawę podzielono na części, a każda z nich dotyczy innego aspektu życia dworu i podmiejskiego pałacu. Ponadto każdy obiekt otrzymał własny kolor, który towarzyszy poświęconym mu fotografiom, opowieściom i przestrzeniom. Wystawa została pomyślana tak, aby zwiedzający poczuli się jak goście dworów.

W części zatytułowanej Z drewna, lecz podmurowany znajdują się informacje na temat historii i architektury budynków. Ogrody prezentują urodę terenów przydworskich, a w sali balowej znajduje się segment Właściciele i mieszkańcy. Część Dobroczynność przybliża działalność charytatywną mieszkańców i właścicieli posiadłości. W części Fora ze dwora prezentowane są powojenne losy majątków. Ekspozycję kończy przestrzeń Spotkanie, zaaranżowana przy współpracy i zaangażowaniu aktywistów i stowarzyszeń działających na terenach dawnych obszarów dworskich Podgórza. Narracji towarzyszą pamiątki rodzinne, „rozsypane” na terenie wystawy, co przypomina gubione podczas ucieczki artefakty spakowanego naprędce życia.

Wystawa powstawała w okresie pandemii SARS-CoV-2. Końcowe etapy prac zbiegły się z agresją rosyjską na Ukrainę. Wojna popchnęła do ucieczki miliony Ukraińców, którzy swoje życie, przeszłość i dorobek pokoleń musieli nagle spakować do jednej walizki. Prezentacja zyskała niezwykle aktualny wymiar: historia nieustannie i bezlitośnie się powtarza.

Zapraszamy od 17 czerwca 2022 do 12 lutego 2023 r. (środa–niedziela, godz. 10.00–17.00).

*****

Z wizytą w prokocimskim dworze

29 czerwca, godz. 17.30

Szanowni Państwo, zapraszamy Państwa na pierwsze wydarzenie towarzyszące wystawie Stał dwór szlachecki.

Zapraszamy na spacer po parku i wizytę w pałacu Jerzmanowskich w Prokocimiu. Już spacerowaliśmy w zeszłym roku jesienią po Prokocimiu śladami Wodzickich i Jerzmanowskich, śladami założenia dworskiego, badając nasze poczucie przynależności do historii tej części Krakowa. W środę zapraszamy na letnią odsłonę spaceru, wizytę w dworze, parku i na folwarku, a na dodatek na wizytę w pałacu — będzie to niecodzienna możliwość zobaczenia słynnej sali balowej w pięknym pałacu Jerzmanowskich. Dzięki gościnności zakonu oo. Augustianów w Prokocimiu wejdziemy w progi Wodzickich, Jerzmanowskich i zobaczymy klatkę schodową oraz owianą legendą tę właśnie salę. Zapraszamy na wystawę, która doskonale przygotuje nas do wizyty w pałacu, a potem zobaczymy się w Prokocimiu. Naszymi przewodnikami będą: pan Tomasz Ściężor – badacz dziejów Prokocimia, członek Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia i współautor wystawy, oraz pani Melania Tutak – autorka i kuratorka wystawy w Muzeum Podgórza.

Zbiórka o godz. 17.30 przed kaplicą przy ul. Górników 27. Do zobaczenia i na wystawie, i w pałacu.

*****

Oprowadzanie kuratorskie

7 lipca, godz. 17.00

Muzeum Podgórza zaprasza na oprowadzanie kuratorskie po wystawie Stał dwór szlachecki.

Kuratorka wystawy, pani Melania Tutak, opowie Państwu nie tylko o niezwykłej historii czterech prawobrzeżnych dworów, ale przede wszystkim o ludziach z nimi związanych – zarówno postaciach historycznych, jak i tych, którzy współcześnie pielęgnują pamięć o dworach i ich mieszkańcach.

*****

Stoi dwór w Piaskach Wielkich – spacer śladami sensacyjnych legend, historii, zabytków, pamięci

13 lipca, godz. 17.30

Muzeum Podgórza zaprasza do odwiedzin kolejnego majątku ziemskiego na prawym brzegu Wisły.

Udajemy się do Piasków Wielkich. O historii, zabytkach, legendach, pamięci i zapomnieniu opowiedzą nam: pani Ewa Gaj, animatorka i aktywistka z inicjatywy Gospodarne Osiedla Razem Piaski Wielkie i Piaski Nowe, oraz kuratorka wystawy, pani Melania Tutak. Zbiórka przy bramie pałacu, ul. Podedworze 30.

*****

Oprowadzanie kuratorskie

20 sierpnia, godz. 17.00

Muzeum  zaprasza na oprowadzanie kuratorskie.

Prowadzenie: pani Melania Tutak. Wstęp z biletem na wystawę.

*****

W drodze do pałacu Czeczów w Bieżanowie

30 sierpnia, godz. 17.30

Zapraszamy na kolejny spacer związany z wystawą. Tym razem odwiedzimy pałac Czeczów. Powędrujemy ścieżkami historii, które w końcu zaprowadzą nas do celu. Spacerowi będzie towarzyszyć plenerowa wystawa z cyklu „Muzeum po sąsiedzku”, przygotowana przez Muzeum Podgórza, a dzięki uprzejmości Centrum Kultury Podgórza zaprezentowana w otoczeniu pałacu. Oprowadzać nas będą bieżanowianie: pani Maria Bicz-Suknarowska, pan Stanisław Kumon, pan Tomasz Wroński. Zbiórka przy Pomniku pod Orłem w Starym Bieżanowie.

Wstęp wolny.

*****

Oprowadzanie z elementami audiodeskrypcji

31 sierpnia, godz. 16.30

W cyklu „Kraków naprawdę dla wszystkich” zapraszamy na oprowadzanie. Razem z kuratorką wystawy poznamy barwne dzieje czterech majątków leżących na prawym brzegu Wisły. Odkryjemy historię i architekturę dworów, poznamy losy i dobroczynną działalność ich mieszkańców oraz będziemy podziwiać urodę przydworskich ogrodów. Usłyszymy także o powojennych losach majątków oraz działalności aktywistów i stowarzyszeń działających obecnie na terenach dawnych obszarów dworskich Podgórza.

Wstęp wolny.

Informacje o asyście i zapisy: pani Elżbieta Lang, tel. 12 257 10 17 (wew. 109) / Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

*****

Drzewo – domowa genealogia

13 października, godz. 18.00

Warsztaty dla osób pragnących rozpocząć poszukiwanie swoich przodków, pozwalające zdobyć know how poszukiwań i pracy z archiwaliami. W pierwszej części pan Robert Gaweł opowie, jakie informacje można odnaleźć bez wychodzenia z domu, czyli o internetowych zasobach bibliotek i archiwów. Które będą nam pomocne? Jakie rzeczy możemy tam znaleźć?

Wstęp: 15 zł.

*****

Uchwycić nieuchwytne

19 października, godz. 18.00

Muzeum Podgórza zaprasza na spotkanie.

Pan Leszek Grabowski od wielu lat dokumentuje przemiany w urbanistyce Krakowa, czego wyrazem jest publikowana przez Małopolską Bibliotekę Cyfrową seria Dawne przedmieścia Krakowa. Obszarem najbardziej narażonym na znikanie są dawne wsie, które – włączone przed laty do Krakowa – zatracają swój tradycyjny kształt. Rozmowa poświęcona będzie odkrywaniu i dokumentowaniu znikającego świata, poprowadzi ją pan Jakub Jastrzębski (Muzeum Podgórza).

*****

Plener malarski w parku Duchackim

22 października, godz. 11.00

Zbiórka: przy parkowej altanie nad jeziorem w parku przy ul. Malborskiej

Muzeum zaprasza na plener malarski w ramach wydarzeń towarzyszących wystawie.

Wydarzenie jest podróżą artystyczną w świat historii i sztuki. Pod czujnym okiem pani Anny Pomykalskiej będziemy się uczyć patrzeć malarskim okiem na parkową przyrodę, a podczas trzygodzinnych warsztatów stworzymy prace będące niejako komentarzem do dworskiej historii Woli Duchackiej. Będziemy używać farb akrylowych i chwytać w nie ostatnie przebłyski malowniczej jesieni w dawnym pałacowym parku. Prace powstałe podczas pleneru będą prezentowane w sali Notatnik na wystawie Stał dwór szlachecki. Liczmy na słoneczną jesień.

Zapraszamy amatorów i artystów zaawansowanych. Zapewniamy: materiały malarskie, znakomitą prowadzącą, wspaniałą atmosferę, spotkanie z niezwykłą historią Woli Duchackiej, pięknem przyrody i wystawę prac.

Anna Pomykalska – studiowała malarstwo i rysunek w Kijowie oraz Wychowanie Plastyczne w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. Od roku 2001 jest członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków. Stypendystka Domów Pracy Twórczej w Niemczech i laureatka wielu nagród i wyróżnień. Zajmuje się głównie malarstwem sztalugowym, a tematyka jej obrazów obraca się wokół pejzażu miejskiego (bramy, balkony). „Portretowała” już takie miasta, jak: Kijów, Wilno, Kraków, Lublin, Otterndorf, Stade, Katowice, Lyon.

Wstęp: 35 zł. Bilety do nabycia online lub w kasie muzeum.

*****

Oprowadzanie kuratorskie

27 października, godz. 16.30

Muzeum  zaprasza na oprowadzanie kuratorskie.

Prowadzenie: pani Melania Tutak. Wstęp z biletem na wystawę.

*****

Przodek z Podgórza

27 października, godz. 18.00

Warsztaty dla osób pragnących rozpocząć poszukiwanie przodków pozwalające zdobyć know-how poszukiwań i pracy z archiwaliami. W drugiej części spotkania pani Kamila Follprecht z Archiwum Narodowego w Krakowie opowie, jakie informacje można odnaleźć w jego zasobach i jak się w nim poruszać.

Wstęp wolny. 

*****

Wycieczka do pałacu Czeczów w Kozach

5 listopada, godz. 9.00

Zapraszamy na kolejną wycieczkę. Tym razem podążymy śladami rodziny Czeczów, dawnych właścicieli Bieżanowa. Pojedziemy zwiedzać gniazdo rodzinne Berty Czecz de Lindenwald, czyli podbielskie Kozy. Okazały neoklasycystyczny pałac w Kozach pełni dziś funkcję Gminnej Biblioteki oraz niewielkiego muzeum poświęconego ziemi kozielskiej i rodzinie Czeczów. Budynek jest jednym z najstarszych w miejscowości, a z pewnością najbardziej rozpoznawalnym. O historii Kóz i dziejach rodziny Czeczów opowie nam dyrektor biblioteki, pan Bartłomiej Jurzak. W jego towarzystwie zwiedzimy również muzea mieszczące się w pałacu. Znów będziemy mieli okazję podziwiać piękną sale balową i wspaniały przypałacowy park, którego niewątpliwą ozdobą, podobnie jak w Zarzeczu, jest ogromny dwustuletni platan. Odwiedzimy cmentarz z kaplicą grobową Czeczów i kościół parafialny w Kozach. Ponadto czekać będzie na Państwa wycieczkowy bonus – niespodzianka.

Koszt wycieczki: 60 zł. Bilety do nabycia online, w kasie Muzeum Podgórza oraz Centrum Obsługi Zwiedzających w Pałacu Krzysztofory, Rynek Główny 35, tel. 12 426 50 60.

Zbiórka: na dziedzińcu Muzeum Podgórza. Planowany powrót około godz. 18.00.

*****

Dwór w Piaskach Wielkich

8 listopada, godz. 16.30

Zbiórka: skwer przed sklepem przy ul. Łużyckiej 55

Muzeum wpada na Piaski z sąsiedzką wizytą. Otwieramy dla mieszkańców Piasków Wielkich i Piasków Nowych wystawę plenerową: Stał dwór szlachecki – Piaski Wielkie, będącą fragmentem wystawy czasowej prezentowanej obecnie w Muzeum Podgórza. Wystawę zainaugurujemy spacerem śladami dworskiej przeszłości Piasków Wielkich.

Prowadzenie: panie Melania Tutak, Ewa Gaj. Wstęp wolny.

*****

Oprowadzanie kuratorskie

24 listopada, godz. 16.30

Muzeum  zaprasza na oprowadzanie kuratorskie.

Prowadzenie: pani Melania Tutak. Wstęp z biletem na wystawę.

*****

Dworskie historie, czyli opowieści z wyższych sfer

26 listopada, godz. 11.00

Jak zachować się na balu, a jak przy stole? Jak ubrać się na przechadzkę po parku? Czym jest bilecik wizytowy? O tym i o wielu innych sprawach będziemy rozmawiać w czasie „oprowadzanek” na wystawie czasowej. Zwiedzając wystawę, wyjaśnimy uczestnikom, czym są dwór i szlachta, oraz opowiemy o czterech dworach, które – choć nieco zapomniane – do dziś stoją ukryte między blokami osiedli krakowskich. Powędrujemy w przeszłość, żeby poznać ciekawostki z życia codziennego na szlacheckim dworze i przyjrzeć się pamiątkom, jakie pozostały po dawnych mieszkańcach tych miejsc. Niektóre z nich naprawdę robią wrażenie.

Prowadzenie: pani Anna Warzecha.

Wstęp: 15 zł (jeden opiekun – wstęp wolny). Rezerwacja: Centrum Obsługi Zwiedzających w Pałacu Krzysztofory, tel. 12 426 50 60.

*****

Dworskie silhouette. Warsztaty portretów sylwetkowych

3 grudnia, godz. 11.00

W XVIII w. bardzo popularne były portrety sylwetowe wycinane z czarnego papieru i naklejane na jasne tło. W taki sposób portretowali się artyści, szlachta, a nawet królowie. W czasie warsztatów dzieci w wieku od sześciu do dwunastu lat zobaczą wystawę, gdzie można poczuć się jak na prawdziwym szlacheckim dworze, oraz samodzielnie wykonają te niezwykłe portrety.

Prowadzenie: pani Anna Pomykalska.

Wstęp: 15 zł. Rezerwacja: Centrum Obsługi Zwiedzających w Pałacu Krzysztofory, tel. 12 426 50 60.

*****

Oprowadzanie kuratorskie

15 grudnia, godz. 16.00

Muzeum  zaprasza na oprowadzanie kuratorskie. Poprowadzi je pani Melania Tutak, która opowie Państwu nie tylko o historii czterech dworów, lecz także o ludziach z nimi związanych – zarówno postaciach historycznych, jak i tych, którzy pielęgnują pamięć o dworach i ich mieszkańcach.

Wstęp z biletem na wystawę.

*****

Oprowadzanie kuratorskie

27 stycznia 2023 r., godz. 16.30

Muzeum  zaprasza na oprowadzanie kuratorskie.

Prowadzenie: pani Melania Tutak. Wstęp z biletem na wystawę.

*****

Finisaż wystawy

11, 12 lutego

Muzeum zaprasza na wydarzenia zamykające wystawę Stał dwór szlachecki.

11 lutego, godz. 14.00 – bal we dworze.

Pokaz i warsztaty tańca w wykonaniu La Folie. Retro Cabaret Show. Przeniesiemy się w atmosferę Fin de siecle’u.

Karnawał – czas, który mieszkańcy polskich dworów poświęcali głównie na organizowanie balów oraz tańczenie do białego rana. Jak wyglądały takie tańce i jakie stroje wówczas obowiązywały? Tego będzie można dowiedzieć się podczas pokazu oraz warsztatów, które poprowadzą zaproszeni tancerze. Artyści w strojach z epoki zaprezentują, jak bawiono się na początku XX wieku i w latach 20. – nie zabraknie eleganckiego walca, szokującego tanga, szalonego fokstrota i zabawnego Lambeth walk.

Po części pokazowej widzowie zostaną zaproszeni do wspólnej zabawy: będzie można nauczyć się obowiązkowego tańca rozpoczynającego każdy bal, czyli poloneza, rozmarzyć się w bardzo łatwym walcu i dać się ponieść w przedwojennym fokstrocie; a także posłuchać kilku ciekawostek na temat dawnej etykiety balowej.

Zapraszamy osoby w każdym wieku – wystarczy złapać kogoś do pary. Wstęp wolny.

12 lutego, godz. 12.00 – ostatnie, wielogłosowe kuratorskie oprowadzanie po wystawie.

Oprowadzanie wyjątkowe, gdyż oprowadzać będą społeczni kuratorzy wystawy, ludzie związani ze stowarzyszeniami i miłośnicy lokalnej historii, którzy byli zaangażowani w tworzenie wystawy. Ich spojrzenie i narracja staną się dla zwiedzających bezcennym doświadczeniem, dawką wiedzy i pasji oraz podsumowaniem naszej półrocznej przygody.

Po dworskich historiach oprowadzą nas: pan Tomasz Ściężor z Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia, pani Beata Anna Symołon ze Stowarzyszenia Przyjaciół Woli Duchackiej, pani Ewa Gaj z grupy inicjatywnej Gospodarne Osiedle Piaski Nowe, pani Melania Tutak, kuratorka wystawy.

Wstęp: 15 zł. Rezerwacja: Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.