Jesteś tutaj: Ogłoszenia i aktualności » Konferencje i prelekcje » Warszawa: W atelier artysty
Muzeum Narodowe w Warszawie posiada wyjątkowe w skali kraju zbiory fotograficzne, których znaczna część to zabytki z początków istnienia fotografii. Ich wybór można zobaczyć w Gabinecie Fotografii w Galerii Sztuki XIX Wieku. Od 24 marca 2023 roku zapraszamy na kolejny, czwarty już, pokaz. Tym razem tematem przewodnim jest pracownia artysty.
Pracownia artysty zawsze była przestrzenią ekskluzywną i tajemniczą. Niedostępna dla przeciętnego odbiorcy sztuki, fascynowała jako miejsce kreacji. Zainteresowanie pracowniami artystów nabrało szczególnego znaczenia w drugiej połowie XIX wieku. Istniejąca wśród miłośników sztuki potrzeba obcowania nie tylko z dziełem, lecz także z twórcą i miejscem jego pracy, niejako uczestnictwa w akcie tworzenia, została wykorzystana przez rozwijający się dynamicznie rynek sztuki. Otwieranie atelier dla publiczności stało się zabiegiem promocyjnym i narzędziem autoprezentacji artysty. Modne było także zwiedzanie pracowni podczas podróży, przewodniki turystyczne reklamowały je jako lokalne atrakcje, a prasa drukowała obszerne opisy tych szczególnych wnętrz.
W procesie zbliżenia artysty i odbiorców jego sztuki ważną rolę odegrała fotografia. Zastępowała widzowi osobistą wizytę w atelier, dawała poczucie wejścia w świat artysty, twórcy zaś umożliwiała budowanie kariery i kształtowanie publicznego wizerunku. Mimo pozorów intymności powszechnie dostępne w XIX wieku widoki pracowni były najczęściej zdjęciami „oficjalnymi”, czyli inscenizacjami tego, co artysta chciał pokazać. Uchwycone w kadrze pracownie często zyskiwały charakter salonu wystawowego, a jeśli prezentowano samego mistrza, to zazwyczaj w upozowanych scenach, rzadko utrwalając sam moment tworzenia. Bardziej swobodne ujęcia widzimy jedynie na fotografiach o charakterze prywatnym.
Osobnym rodzajem fotografii są widoki pracowni w szkołach artystycznych. To zazwyczaj wieloosobowe sceny z mistrzem wśród uczniów przy pracy lub zdjęcia wnętrz pełnych akcesoriów i narzędzi niezbędnych w procesie kształcenia. Fotografię wykorzystywano także jako ważne narzędzie pracy: cenną pomocą w pracowniach były fotografie modeli, traktowane jako studia przygotowawcze do ostatecznych kompozycji. Początkowo wykonywane były na zlecenie artystów przez zawodowych fotografów. Gdy fotografia stała się dostępna także dla amatorów, wielu artystów zaczęło własnoręcznie wykonywać zdjęcia modeli w swoich pracowniach. Tego typu zdjęcia, podobnie jak rysunkowe szkice, traktowane były jako obiekty pomocnicze, prywatne, nieprzeznaczone do publicznej prezentacji.
W Muzeum znajduje się wyjątkowa w skali kraju kolekcja fotografii. Znaczną część zbioru tworzą zdjęcia z drugiej połowy XIX wieku. Szansę na ich zobaczenie daje Gabinet Fotografii MNW. To niewielka, kameralna przestrzeń wydzielona w stałej Galerii Sztuki XIX Wieku. Ze względów konserwatorskich fotografie są prezentowane rotacyjnie, w trzymiesięcznych odsłonach. Każdy z kolejnych pokazów, opartych na autorskich scenariuszach, pozwala prześledzić związki między fotografią a innymi dziedzinami sztuki XIX wieku. Twórczynią czwartej odsłony Gabinetu Fotografii – W atelier artysty – jest pani Anna Masłowska ze Zbiorów Ikonograficznych i Fotograficznych MNW. Pokaz będzie dostępny dla publiczności do 18 czerwca 2023 roku. Można zobaczyć ponad 60 fotografii.
Muzeum (Al. Jerozolimskie 3) jest otwarte dla zwiedzających od wtorku do niedzieli. We wtorki wstęp na wystawy stałe jest bezpłatny.