„Z wycieczki Stowarzyszenia Weteranów do Polski” — pokaz filmu archiwalnego

Instytut Pamięci Narodowej – Oddział w Łodzi

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej, pan dr Jarosław Szarek, i Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce zapraszają na projekcję filmu dokumentalnego pt. Z wycieczki Stowarzyszenia Weteranów do Polski.

Kino Szpulka, ul. Romualda Traugutta 18 w Łodzi

15 maja 2019 roku, godz. 17.00

Film jest zapisem odwiedzin Ojczyzny przez kombatantów, ochotników amerykańskiej Polonii do tzw. Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera sformowanej we Francji w 1917 r. Film przedstawia obrazy miast Polski, m.in. Krakowa, Gdyni, Poznania, Lwowa, Wilna, Łodzi i Warszawy, zarejestrowane dziewięć lat po odzyskaniu niepodległości.

W 1927 r. blisko 650 weteranów przypłynęło do Gdyni. Wycieczka trwała od 9 lipca do 18 sierpnia. Na trzydziestopięciomilimetrowej taśmie filmowej udokumentowano spotkania weteranów z najważniejszymi osobami w II Rzeczypospolitej, a także miejsca, które odwiedzali.

Anonimowy operator, prawdopodobnie na zlecenie Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce, uwiecznił m.in. generałów Józefa Hallera i Mariusza Zaruskiego, działaczy Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce, m.in. dr. Teofila Starzyńskiego i Agnieszkę Wisłę, a także pokazy zręcznościowe żołnierzy 15. Pułku Ułanów i 7. Pułku Strzelców Konnych na Polach Grunwaldzkich w Poznaniu oraz paradę 13. Dywizji Piechoty w Równem na Wołyniu.

Nieznana jest data premiery filmu. Natomiast po odnalezieniu w archiwum SWAP w USA porwanych fragmentów taśmy światłoczułej, po ich połączeniu i przegraniu na nośnik cyfrowy formatu DVD, film ten został pokazany 17 listopada 2011 r. w konsulacie RP w Nowym Jorku.

Po siedmiu latach oryginalna kopia filmu została sprowadzona do Polski w ramach umowy podpisanej pomiędzy SWAP i Archiwum IPN. Konserwację filmu przeprowadzono w pracowniach Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego przy współpracy pracowników IPN. Jest to bezcenny unikat historyczny, gdyż okres II wojny światowej przetrwało mniej niż 10 procent przedwojennych produkcji filmowej.

Bezpłatne wejściówki można odbierać w siedzibach oddziału łódzkiego IPN: przy ul. Elizy Orzeszkowej 31/35 (Oddziałowe Archiwum) oraz przy ul. Henryka Sienkiewicza 85/87, II piętro (Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej).

Projekcji filmu towarzyszyć będzie akompaniament fortepianowy pana Tomasza Betki.