Stanisław Sojczyński „Warszyc” i Konspiracyjne Wojsko Polskie

Instytut Pamięci Narodowej – Oddział w Łodzi

1 marca 2019 r. zapraszamy do XII Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Wyspiańskiego w Łodzi przy al. Karola Anstadta 7, gdzie będzie prezentowana wystawa pt. Stanisław Sojczyński „Warszyc” i Konspiracyjne Wojsko Polskie, opracowana w Oddziałowym Biurze Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi.

Wystawę będzie można zwiedzić po głównych łódzkich uroczystościach związanych z obchodami Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”, które rozpoczną się o godz. 12.30 przed położonym vis-à-vis budynku szkoły Pomnikiem Ofiar Komunizmu w Łodzi (dla uczestników uroczystości Instytut Pamięci Narodowej przygotował broszury o Konspiracyjnym Wojsku Polskim).

Ekspozycja została uzupełniona o panele prezentujące założenia projektu badawczego Dawna siedziba Gestapo i Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego przy al. Anstadta w Łodzi. Interdyscyplinarne badania miejsca, realizowanego w wyniku porozumienia zawartego między Łódzką Specjalną Strefą Ekonomiczną, Uniwersytetem Łódzkim oraz Instytutem Pamięci Narodowej.

W ramach projektu zrealizowana będzie przez historyków Instytutu Pamięci Narodowej kwerenda źródeł archiwalnych, m.in. materiałów zgromadzonych przez Oddziałową Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN w Łodzi. Przeprowadzone zostaną także wywiady etnograficzne ze świadkami wydarzeń z lat 1939-1959 oraz osobami, których biografia i doświadczenie, także to współczesne, związane są z badanym miejscem – dawną siedzibą Gestapo i WUBP w Łodzi.

Planowanym badaniom towarzyszyć będą działania edukacyjne i animacyjne, m.in. warsztaty adresowane do uczniów, wystawy prezentujące efekty działań badawczych oraz przybliżające wiedzę na temat okupacji niemieckiej i czasów stalinowskich w Łodzi. Prace badawcze i działania edukacyjne naukowców z UŁ na każdym etapie będą wspierane przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN oraz Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Łodzi.

Wystawa ukazuje drogę życiową kpt. Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca” jako jednego z wielu żołnierzy Armii Krajowej, którzy nie złożyli broni w 1945 r., uznając że Polska pod rządami komunistów nie jest wolnym i suwerennym krajem. Pokazuje także losy jego podkomendnych.

Stanisław Sojczyński „Warszyc” był organizatorem i dowódcą Konspiracyjnego Wojska Polskiego – najsilniejszej organizacji antykomunistycznego podziemia, działającej w centralnej Polsce. W 1946 r. został aresztowany przez UB i skazany wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Łodzi na karę śmierci. „Warszyc” i jego pięciu podkomendnych zostało zamordowanych 19 lutego 1947 r. na trzy dni przed ogłoszeniem amnestii. Do dziś nie udało się odnaleźć miejsc pochówku straconych.

Autorami scenariusza wystawy są panowie Paweł Kowalski i dr Tomasz Toborek. Projekt plastyczny opracowała pani dr Milena Romanowska. Na wystawie wykorzystano zdjęcia ze zbiorów: Agencji Fotonowa, Bundesarchiv, Fotopolska.eu, Imperial War Museums, Instytutu Pamięci Narodowej, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Ośrodka Karta, Tomasza Toborka, Wikimedia Commons, Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych.

Wystawę będzie można oglądać na terenie XII LO do 8 marca 2019 roku.