Pilarzik, Koppe i inni. Zbrodniarze bez kary

Muzeum Krakowa

Pilarzik, Koppe i inni. Zbrodniarze bez kary

28 lutego 2023 roku, godz. 18.00

Fabryka Emalia Oskara Schindlera (ul. Lipowa 4) zaprasza na dyskusję wokół publikacji Zbrodnia bez kary (Wydawnictwo M, Kraków 2022).

Dziennikarze Deutsche Welle, Interii i Wirtualnej Polski ruszyli tropem nieukaranych zbrodniarzy II wojny światowej. Jakie były ich losy? Jak wyjaśniali swój udział w zbrodniach? Co wiedzą o nich rodziny i sąsiedzi? Jak im się udało uniknąć odpowiedzialności?

Owocem dziennikarskiego śledztwa jest ponad dwadzieścia reportaży i wywiadów, w których nie tylko zbrodniarze tracą anonimowość, lecz także ofiary stają przed nami jako osoby, które zostały wyrwane ze swojej codzienności i spokojnego życia wśród kochających najbliższych. Mordowane i odzierane z godności – nawet po śmierci, kiedy ich ciała porzucano, palono lub ćwiartowano, by je korzystnie sprzedać.

Poruszające historie, którym towarzyszą nieraz wstrząsające fotografie, tworzą opowieść, jakiej jeszcze nie znaliśmy. Dzięki reporterom zyskujemy nie tylko wiedzę o wydarzeniach i ludziach, lecz przede wszystkim wgląd w świat, który wydaje się przerażająco nierealny. Patrzymy na zdjęcia ludzi, którzy wiedzą, że za chwilę zginą; na rozpacz tych, którzy właśnie zobaczyli śmierć najbliższych; na ślady po tych, których dzisiaj nikt nie może rozpoznać. A obok: roześmiane twarze oprawców, urokliwe widoki okolic, w których zamieszkiwali po wojnie, oraz garnitury, okulary, odznaczenia…

Wstęp wolny.

Budujemy nowe miasto: Nová Dubnica

2 marca, godz. 18.00

Muzeum Nowej Huty (os. Centrum E 1) zaprasza na wykład.

Nová Dubnica to miasto wybudowane od podstaw w latach 50. na potrzeby przemysłu zbrojeniowego na terytorium Słowacji. Wznoszone po przejęciu władzy w Czechosłowacji przez komunistów, reprezentowało idee i formy typowe dla okresu realizmu socjalistycznego. Projekt przygotował jeden z najważniejszych modernistów architektury okresu międzywojennego w Czechosłowacji Jerzy Kroha. Przed II wojną światową wypowiadał się w języku funkcjonalizmu, po wojnie poparł nowy system i zmienił sposób projektowania.

Zapraszamy na spotkanie z cyklu „Budujemy nowe miasto”. Tym razem przyjrzymy się projektom realizowanym po południowej stronie Tatr. Na czym polegała wyjątkowość realizmu socjalistycznego na Słowacji? Czym różnił się od socrealizmu w Czechach i w jaki sposób definiował „narodową formę” Słowacji? Co modernistycznego pozostało w takich projektach jak Nová Dubnica, a co szło w parze z doktryną epoki stalinowskiej?

Prowadzenie: pan dr Michał Wiśniewski. Wstęp wolny.

Poszukiwanie ofiar dwóch totalitaryzmów w Krakowie i jego okolicach

2 marca, godz. 18.00

Ulica Pomorska (ul. Pomorska 2) zaprasza na wykład w ramach programu edukacyjnego „Trasa Pamięci”.

W ramach Wieloosobowego Stanowiska ds. Poszukiwań i Identyfikacji IPN w Krakowie przeprowadzono kilkadziesiąt akcji poszukiwawczych i ekshumacyjnych szczątków m.in. żołnierzy Armii Krajowej oraz powojennego podziemia niepodległościowego. Do 2022 r. poszukiwania prowadzono w Krakowie: na cmentarzu Rakowickim, wewnętrznym dziedzińcu dawnego Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego przy pl. Inwalidów oraz w tzw. Glinniku w Przegorzałach, a także na cmentarzach w Nowym Targu, Brzesku i Nowym Sączu. Badania prowadzono również w Zakopanem, Oświęcimiu, w okolicach Płazy (pow. chrzanowski) i pod szczytem Leskowca w Beskidzie Małym.

Prowadzenie: pan Tomasz Stachów (Muzeum Krakowa) i pan dr Dawid Golik (Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie, Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego). Wstęp wolny.

Być jak Solska

3 marca, godz. 17.00

Kamienica Hipolitów zaprasza na wykład online.

Irena Solska uważana była za „egerię modernizmu”. Bez wątpienia stała się muzą wielu artystów – malarzy, pisarzy czy aktorów. Słynęła nie tylko z talentu aktorskiego. Sama projektowała stroje i kostiumy, zachwycając i inspirując. Była nie tylko aktorką, lecz ikoną początku XX wieku. Zapraszamy na wykład, w którego trakcie prelegentka przybliży postać niesamowitej Ireny Solskiej.

Prowadzenie: pani dr Agnieszka Kowalska. Wstęp wolny.

Getto przestało istnieć. Spacer po terenie dawnej „żydowskiej dzielnicy”

4 marca, godz. 14.00

Apteka Pod Orłem (pl. Bohaterów Getta 18) zaprasza na spacer w ramach 80. rocznicy likwidacji getta w Krakowie. Program wszystkich wydarzeń

Likwidacja szpitali i sierocińca, masowe egzekucje na ulicach i w bramach, ucieczki kanałami i wyciąganie Żydów z prowizorycznych bunkrów… Podczas dwudniowej akcji likwidacyjnej okrucieństwo Niemców przekroczyło wszelkie granice. Dowodzeni przez Amona Goetha, zamordowali od 2 do 3 tysięcy mieszkańców. Pozostałe 6-8 tysięcy wywieziono do obozu Plaszow.

Uczestnicy spaceru poznają historię miejsc i osób związanych z akcją likwidacyjną krakowskiego getta.

Prowadzenie: pan Jan Jakub Grabowski.

Wstęp: 15 zł. Rezerwacja: Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.