Żeby nie było śladów

Muzeum w Gliwicach

Na kolejną odsłonę cyklu Czytanie historii zapraszamy 5 lutego 2020 roku o godz. 17.00 do Willi Caro (ul. Dolnych Wałów 8A). Naszym gościem będzie znakomity reportażysta poruszający zagadnienia z historii najnowszej – pan Cezary Łazarewicz, laureat Literackiej Nagrody „Nike” 2017 za książkę Żeby nie było śladów. Sprawa Grzegorza Przemyka. Prowadzenie: pan Zbigniew Gołasz. Wstęp wolny.

Sprawa Grzegorza Przemyka wstrząsnęła Polską. W PRL była to jedna z najgłośniejszych zbrodni lat osiemdziesiątych. Marsz milczenia, który odbył się w dniu pogrzebu chłopca, był pierwszą większą manifestacją polityczną przeciwko władzy od czasu wprowadzenia stanu wojennego. Syn znanej poetki i działaczki opozycji Barbary Sadowskiej, został śmiertelnie pobity na komisariacie Milicji Obywatelskiej. Władza ludowa czyniła wszystko, aby chronić swoich funkcjonariuszy, a odpowiedzialnością za zabójstwo obciążyć niewinnych ludzi, którzy starali się ratować życie skatowanemu maturzyście. Cezary Łazarewicz szczegółowo, na podstawie nieznanych dotąd źródeł, odtworzył i opisał przebieg zbrodni – od zatrzymania Grzegorza Przemyka na placu Zamkowym w Warszawie po wydarzenia, które nastąpiły później. Ukazał kulisy działań i cynizm władz komunistycznych, zacierających ślady, a także bezsilność wymiaru sprawiedliwości III RP – któremu nie udało się znaleźć i ukarać winnych. Mistrzowsko poprowadzona narracja oraz przytoczone przez autora fakty powodują, że – jak zauważył w recenzji Juliusz Ćwieluch – po lekturze nie można się uwolnić od bólu i złości, które narastają w człowieku, wynikających z bezsilności, bo to książka o zbrodni bez kary. Zbrodni doskonałej, bo właściwie wiemy, kto zabił, jak zabił, kto ochraniał zbrodniarzy, kto łamał ludziom kręgosłupy i życiorysy.