„Joannici i ich związki z ziemiami polskimi”

Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum

Nakładem Zamku Królewskiego w Warszawie – Muzeum ukazała się publikacja Joannici i ich związki z ziemiami polskimi, prezentująca jeden z czołowych zakonów rycerskich, którego dzieje były ściśle związane z losami polskich środowisk szlacheckich i ziemiańskich. Publikacja powstała w wyniku współpracy Zamku z zakonem maltańskim, Baliwatem Brandenburskim Zakonu św. Jana Jerozolimskiego i Heritage Malta, organizacją zarządzającą dziedzictwem kulturalnym Republiki Maltańskiej.

Książka zawiera zbiór artykułów autorstwa dziesięciu znakomitych specjalistów. Wprowadzenie w polską kartę dziejów zakonu maltańskiego stanowi syntetyczne omówienie całej jego burzliwej historii jako zakonu rycerskiego – organizacji skupiającej przedstawicieli elit europejskich, obejmującej swoją działalnością i wpływami cały obszar chrześcijaństwa łacińskiego, jak również jako organizacji prowadzącej na szeroką skalę działalność duszpasterską, szpitalniczo-charytatywną i żeglarską.

Kolejne teksty zostały poświęcone wspaniałym kolekcjom artystycznym pozostawionym przez zakon na Malcie oraz tym pozostającym w jego gestii współcześnie. Ich ważnym dopełnieniem są liczne ilustracje, wśród których znalazły się artefakty związane z Polską, a praktycznie w naszym kraju nieznane, jak wspaniały portret króla Władysława IV znajdujący się w biurach prezydenta Malty, czy XIX-wieczne wywody szlachectwa z archiwów zakonnych w Rzymie.

Cały szereg esejów poświęconych polskiej karcie dziejów „maltańczyków” w istotny sposób uzupełnia wcześniejsze opracowania i stanowi zajmującą lekturę; tym barwniejszą, że wśród ilustracji znalazło się miejsce na liczne portrety czołowych przedstawicieli polskich elit, należących do zakonu od XVI do XX wieku. Wrażenie robią fotografie fundacji na rzecz zakonu, a zwłaszcza piękny złoty kielich komandora Stanisława Dłuskiego i ołtarz jego fundacji z kościoła pw. św. Jana Jerozolimskiego za Murami w Poznaniu.

Książka jest wydana w twardej oprawie z obwolutą, starannie opracowana graficznie i bardzo bogato ilustrowana. Ilustracje opatrzone są bogatym komentarzem. Ważnym ich elementem są przedstawienia kluczowych wydarzeń związanych z historią joannitów, zaskakująco często powiązanych z kluczowymi momentami historii Polski. Ważnym jej atutem jest połączenie wysokich walorów wizualnych z poznawczymi, co czyni z niej intrygujący przewodnik po świecie joannitów.