„100 rarytasów z kolekcji militariów w Muzeum Narodowym w Krakowie”

Muzeum Narodowe w Krakowie

Średniowieczne miecze rycerskie, szabla „batorówka” po naczelniku powstania listopadowego, gen. Janie Skrzyneckim, topór Bohdana Chmielnickiego czy misternie zdobiona „zbroja szacha Sulejmana” – militaria to nie tylko pamiątki historyczne, ale także przedmioty niezwykłej urody, często dekorowane szlachetnymi kamieniami i kruszcami. Można się o tym przekonać, oglądając najnowsze Wydawnictwo MNK – album 100 rarytasów z kolekcji militariów w Muzeum Narodowym w Krakowie, opracowany przez kustosza Michała Dziewulskiego.

– Utworzone przed ponad 134 laty pierwsze narodowe muzeum Polaków było „skarbnicą dzieł i pamiątek”, powierzanych mu jako instytucji zaufania publicznego, w sytuacji gdy kraj podzielony został między zaborców. Ofiarowywano do tego skarbca bezcenne pojedyncze dary oraz całe wielkie kolekcje. Wzbogacane też z czasem o zakupy, utworzyły jeden z najznakomitszych zbiorów w Polsce – mówi pani dyrektor MNK Zofia Gołubiew. – Znajdują się w nim tysiące rarytasów – obiektów unikatowych, będących świadectwem wspaniałej polskiej historii i sztuki najwyższych lotów. Oddajemy Czytelnikom drugi album w cyklu, który w wyborze prezentuje część tych rarytasów. Po najlepszej w świecie kolekcji numizmatów polskich tematem kolejnej książki czynimy drugą co do wielkości i wartości – po Muzeum Wojska Polskiego – kolekcję militariów. Wieloletni kustosze tego zbioru, a także autor niniejszego albumu chcieliby zapewne, by książka nie tylko stała się źródłem wiedzy o tej dziedzinie, a przy okazji o historii naszej muzealnej kolekcji, lecz by ukazała również piękno i kunszt tych związanych głównie z walką wyrobów, których uroda winna zachęcić do zobaczenia ich w oryginale w naszej galerii. Zapraszamy zatem do lektury oraz do odwiedzania galerii „Broń i Barwa w Polsce”.

Zaletą wydawnictwa są piękne, całostronicowe zdjęcia, wykonane w Pracowni Fotograficznej MNK. Natomiast opisy militarnych skarbów Muzeum, pełne historycznych ciekawostek oraz nawiązań do tradycji i literatury, zainteresują z pewnością nie tylko miłośników dawnej broni. Każdemu z eksponatów poświęcony jest niewielki rozdział o intrygującym tytule. Jeden z nich – „Honor rycerza” – opowiada o gotyckiej ostrodze, inny: „Miecz więcej powie niż uczone księgi”, poświęcony parze tureckich szabel, zaczerpnął tytuł ze średniowiecznej poezji arabskiej.

– Wybór tak niewielkiej reprezentacji z liczącej ponad 12 tys. eksponatów kolekcji MNK był boleśnie trudny – przyznaje autor książki i kierownik Działu Militariów w MNK, pan Michał Dziewulski. – Nie kierowało mną jedno kryterium, dlatego wśród stu rarytasów znalazły się przedmioty szczególnie cenne zarówno ze względu na swoja wartość artystyczną, jak i historyczną. Na przykład topór Bohdana Chmielnickiego czy para pistoletów, które trafiły do Muzeum jako pamiątka po Tadeuszu Kościuszce, sprezentowana mu przez prezydenta USA Jerzego Waszyngtona.

opracowanie: MB