Joaquín (Antonio) BALAGUER Ricardo

Jacek Bartyzel

Dominikański poeta, eseista, prawnik, dyplomata i polityk. Urodził się w 1906 roku w Villa Bisonó, w rodzinie Portorykańczyka i Dominikanki. Ukończył (1929) studia prawnicze na Uniwersytecie Autonomicznym w Santo Domingo i doktoryzował się (1934) na Sorbonie. Następnie rozpoczął pracę w administracji prezydenta – dyktatora Rafaela Trujillo. Od 1940 roku był ambasadorem, kolejno w: Kolumbii, Ekwadorze, przy ONZ, w Wenezueli, Hondurasie i Meksyku. W 1949 roku został ministrem edukacji, sztuk pięknych i wyznań, w 1953 – ministrem spraw wewnętrznych, a w 1957 – wiceprezydentem Republiki Dominikańskiej.

Kiedy w następstwie międzynarodowego skandalu, wywołanego zamachem agentów Trujillo na prezydenta Wenezueli Rómula Betancourta, z funkcji prezydenta musiał zrezygnować Héctor Trujillo (brat Rafaela), Balaguer został zaprzysiężony jako nowy prezydent w sierpniu 1960 roku. Faktyczną władzę zaczął sprawować dopiero w maju następnego roku, kiedy dyktator zginął w zamachu. Rozpoczął przywracanie porządku konstytucyjnego, lecz w 1962 roku został zmuszony do opuszczenia kraju i schronienia się w Stanach Zjednoczonych. Tam założył konserwatywną Partię Reformistyczną.

Wkrótce po interwencji amerykańskiej (1965), usuwającej od władzy lewicowych puczystów, zwolenników byłego (1962-63) prezydenta Juana Boscha, Balaguer powrócił do kraju i zwyciężył w wyborach z lipca 1966. Sprawował władzę jako prezydent przez dwanaście lat (trzy kadencje), jednak w 1978 został pokonany w wyborach przez lidera lewicy, Antonia Guzmána.

Ponownie powrócił do władzy w sierpniu 1986 roku, jako lider Chrześcijańsko-Społecznej Partii Reformistycznej. Przeprowadził pomyślne reformy gospodarcze, opierając gospodarkę kraju na sektorze turystycznym. Ustąpił w trakcie trzeciej kadencji, w 1996 roku. Pomimo podeszłego wieku i ślepnięcia zachował duży wpływ na życie polityczne. W wyborach prezydenckich 2000 roku uzyskał jednak dopiero trzeci wynik, z 24,6% głosów. Zmarł w lipcu 2002 roku.

W poezji był kontynuatorem swojego rodaka Federica Garcíi Godoya i Nikaraguańczyka Rubéna Darío. Opublikował jedenaście zbiorów wierszy, jedną powieść (Cieśle, 1984), Historię literatury dominikańskiej (1944) oraz wiele tomów eseistycznych i publicystycznych, w tym: Listy dominikańskie (1941), Chrystus wolności (1950), Słowo w służbie wolności politycznej (1957), Reformizm (1966), Misja intelektualistów (1967), Za Boga, ojczyznę i wolność (1971), Mowy na tematy historyczne i literackie (1973), Orędzia prezydenckie (1979), Wspomnienia dworzanina „ery Trujillo” (1988), Wieczna Grecja (1999).

Iberoameryka nie jest tylko ciałem, ekonomią, ale również duchem, kulturą. Dlatego czynione są wysiłki dla zachowania i oczyszczenia, jak tylko to możliwe, języka hiszpańskiego, w którym napisano najważniejszą po Biblii książkę świata – Don Kichota, aby hiszpański był, musiał być, jednym z najdostojniejszych narzeczy, w jakich wyraża się myśl ludzka, kiedy tylko wznosi się ona aż do Boga, z nadzieją, że jej głos będzie wysłuchany w Niebiosach.