Henryk Rossman

Joanna Stebel

Henryk Rossman urodził się w 1896 roku. Już we wczesnej młodości działał politycznie, miał własne poglądy. Studiował prawo. Naukę przerwał z powodu wybuchu wojny, podczas której pełnił funkcję artylerzysty. Jednak po zakończeniu wojny kontynuował studia. W roku 1922, jako człowiek szanowany w środowisku akademickim, został członkiem Rady Nadzorczej Młodzieży Wszechpolskiej. Jego talent i charyzmę prędko zauważył sam Roman Dmowski i powierzył mu rolę osobistego sekretarza. Przez kolejne lata stale działał w różnych organizacjach patriotycznych, w tym w Stronnictwie Narodowym i Obozie Wielkiej Polski – był Oboźnym w dzielnicy warszawskiej. Stał także na czele tajnej Organizacji Polskiej.

Istotnym jest fakt jego przynależności do Straży Narodowej. Była to tajna wewnętrzna organizacja Stronnictwa Narodowego. W 1933 roku zapoczątkowane zostały podziały w tych strukturach, a rok później powołano od życia Obóz Narodowo Radykalny. Rossman nie podpisał Deklaracji ONR, gdyż piastował stanowisko radcy Banku Amerykańskiego. W marcu 1934 Henryk Rossman wraz z J. Mosdorfem i M. Prószyńskim zostali usunięci z stanowisk w Sekcji Młodych SN, ponieważ byli zwolennikami opcji narodowo radykalnych. Szóstego lipca tego samego roku czołowi działacze ONR zostali osadzeni w Berezie Kartuskiej. Znalazł się wśród nich Rossman. Sama organizacja została zdelegalizowana z powodu niedopełnienia formalności.

Henryk Rossman...

Ciąg dalszy...

W trakcie pobytu w obozie dały o sobie znać różnice poglądowe działaczy ONR. Doszło do rozłamu na Falangę, skupioną wokół osoby Bolesława Piaseckiego, oraz ABC, której przewodniczył Henryk Rossman. Jego odłam reprezentowało wielu starszych działaczy ONR, którzy podpisali Deklarację. Czołowymi działaczami ONR-ABC byli: Jan Jodzewicz, Tadeusz Gluziński, Edward Kemnitz, Tadeusz Todtleben, Jerzy Kurcjusz, Jan Korolec, Aleksander Heinrich, Wiktor Martini, Witold Rościszewski, Wincenty Malinowski. ONR-ABC liczył ok. 500 członków. Szóstego stycznia 1935 powstało pismo Prosto z mostu, które redagował Stanisław Piasecki, a które ideowo powiązane było z ONR-ABC.

Koniec 1936 roku przyniósł Rossmanowi kłopoty ze zdrowiem. Narzekał na częste bóle nerek. Zmarł w lutym 1937 roku na skutek uremii. Jego pogrzeb był uroczystą ceremonią i podsumowaniem działalności w ruchach narodowych.

Nieobecność Henryka Rossmana na scenie politycznej zaowocowała pogłębieniem kryzysu, a później upadkiem ONR-ABC. Jakakolwiek bardziej zauważalna aktywność tej grupy zanikła po 1938 roku.

Joanna Stebel