Fontanny Książa po renowacji — podsumowanie

Zamek Książ

– Tego lata po ponad dwudziestu latach fontanny Książa na powrót napełniły się wodą. Od 2019 roku kompleksowo remontowane są wszystkie fontanny zdobiące zamkowe tarasy – informuje prezes Książa, pani Anna Żabska. Obecnie francuskie ogrody tarasowe są zamknięte z powodu przerwy technicznej, ale już od 28 października zamek Książ zaprasza do odwiedzin Ogrodów Światła, które będzie można podziwiać przez całą zimę.

Łącznie kompleksowej renowacji doczekały się już 33 wodotryski. Jako pierwsze w 2019 r. wykonane zostały prace konserwatorskie i restauratorskie fontanny bogini Flory i fontanny z gryfonami znajdujące się na tarasie Flory. Prace były finansowane ze środków własnych oraz dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i pochłonęły 200 tys. zł.

W ramach zadania obie fontanny zostały dokładnie oczyszczone, a ich ubytki uzupełnione. Naprawiona została także instalacja doprowadzająca do nich wodę. Taras Flory był określany w przedwojennych przewodnikach Tarasem Ogrodu Rozkoszy. Swoją nazwę zawdzięcza stojącemu tam posągowi rzymskiej bogini roślinności i wiosny.

Taras Różany

W 2021 roku w ramach mikroprojektu pt. Na baroku się nie kończy remontu doczekała się fontanna Kaskadowa, która znajduje się na skalistym zboczu Tarasu Różanego przed południową ścianą zamku Książ. Została zbudowana w 1915 r. Forma kaskady, którą nadano fontannie, jest charakterystyczna dla wielu ogrodów pałacowych. Dzięki pracom konserwatorskim odzyskała dawny blask. Został także naprawiony system zasilający fontannę wodą, dzięki czemu znów funkcjonuje i jest atrakcją dla turystów.

Tarasy Wodny i Zachodni

Kolejne renowacje zakończyły się w sierpniu br. Najbardziej skomplikowane prace prowadzone były właśnie na Tarasie Wodnym, gdzie znajduje się aż 27 fontann. W pomieszczeniach znajdujących się pod powierzchnią tarasu remontowane i modernizowane są instalacje zasilające, a na górze – dysze i poszczególne misy. Prace konserwatorskie obejmują odtworzenie historycznego wyglądu całości założenia. Każda z fontann ma centralnie umieszczoną w cembrowinie dyszę wodną.

Fontanny wykonane zostały w bolesławieckiej firmie kamieniarskiej Zeidler & Wimmel, a zamontowane w Książu zapewne pod koniec drugiej dekady XX w. po wykonaniu na tarasach południowych instalacji hydraulicznej.

Prace konserwatorskie objęły również trzy neorenesansowe fontanny na Tarasie Zachodnim. Wykonane zostały uzupełnienia i konserwacje elementów kamiennych oraz odtworzona została wewnętrzna instalacja zasilająco-odpływowa.

Fontanny z bolesławieckiej firmy ustawione zostały jednocześnie na ostatnim etapie zakrojonej na szeroką skalę rozbudowy i modernizacji zamku, datowanej na lata 1908–1925. Ważnym elementem współtworzącym regularny, neorenesansowy charakter tarasu była zieleń, która stanowiła wraz z wodotryskami jednolitą kompozycję. Na wykonanym w 1925 r. zdjęciu lotniczym Taras Zachodni jest już rozplanowany, ale nie stoją na nim jeszcze fontanny, na kolejnym, z 1930 r., jest już gotów.

Taras Podkowiasty

Prace konserwatorskie fontanny na Tarasie Podkowiastym obejmowały uzupełnienia oraz odtworzenie brakujących fragmentów kamiennych, konserwację istniejących fragmentów oryginalnych i odtworzenie wewnętrznej instalacji zasilająco-odpływowej.

Pochodzący z około 1910 r. wodotrysk ma kształt kielicha o kolumnowej, niskiej stopie i misie w formie puklowanej czary. Przykrywa wazy o bogatej roślinno-geometrycznej ornamentyce z dwoma maszkaronami na bokach zwieńczona była częściowo wtopioną w ścianę niszy szyszką, która została odtworzona w ramach prac naprawczych. Neorenesansowa fontanna jest prawdopodobnie wyrobem karraryjskim, sprowadzonym przez właścicieli zamku na pierwszym etapie rozpoczętej w 1908 r. rozbudowy i modernizacji zamku i jego otoczenia.

– W przyszłym roku planujemy renowację i ponowne uruchomienie ostatnich już fontann na tarasach Środkowym i Kasztanowcowym. Łączny koszt inwestycji sięga półtora miliona złotych – wyjaśnia Anna Żabska.

Październik to okres prac porządkowych zamkowych ogrodników. Pracownicy Działu Rozwoju i Zieleni przygotowują się do sadzenia cebul kwiatowych. W kwietniu zamkowe tarasy rozkwitną dziesiątkami tysięcy tulipanów i innych roślin wczesnowiosennych. Wcześniej natomiast przestrzeń tą wypełni inna, znana i lubiana atrakcja – za trzy tygodnie rozpocznie się montaż Ogrodów Światła. Nowe aranżacje, zabawa terenowa dla najmłodszych i po raz pierwszy na tarasach pojawią się zamkowe koty.