Powrót mebli do zamku Książ

Zamek Książ

Spełnione marzenie każdego muzealnika. Tak w skrócie można opisać zapowiedź, którą ogłosili 29 maja 2023 roku pani prezes Książa Anna Żabska oraz pan dyrektor Muzeum Narodowego w Poznaniu dr Tomasz Łęcki. Do zamku po prawie osiemdziesięciu latach powrócą cenne, barokowe gabloty, które zostały wykonane dla Książa ponad trzysta lat temu.

– To dla nas niezwykle ważna, historyczna chwila. Dzięki współpracy z Muzeum Narodowym w Poznaniu i Muzeum Porcelany w Wałbrzychu do Książa powrócą oryginalne, ponad trzechsetletnie, bogato zdobione barokowe gabloty. Biorąc pod uwagę losy zamku i jego wystroju w czasie II wojny światowej i tuż po niej, to prawdziwy cud, że przetrwały do naszych czasów – wyjaśnia pani Anna Żabska.

– Jestem pod ogromnym wrażeniem skuteczności Zamku Książ w Wałbrzychu i Pani Prezes osobiście w przeprowadzeniu tego skomplikowanego procesu. Istnieje doktryna muzealna, która mówi, że w miarę możliwości należy przywracać historyczne obiekty do miejsc ich oryginalnego pochodzenia, które opuściły w wyniku zawieruch wojennych. Jesteśmy uczestnikami i świadkami tego wyjątkowego wydarzenia – poinformował pan dr Tomasz Łęcki.

Proces renowacji gablot, w który zaangażowane są także wałbrzyskie Muzeum Porcelany i wyłonione w przetargu firmy konserwatorskie, będzie odbywał się etapami. Pierwsze dwie gabloty powinny powrócić do Książa w już w listopadzie, a kolejne w kwietniu 2024 r.

Przeszklone gabloty powstały po 1722 r. na zamówienie Konrada Ernesta Maksymiliana hrabiego von Hochberga i barona na Książu. Przez sto sześćdziesiąt lat znajdowały się na parterze barokowego skrzydła Książa, gdzie oświecony hrabia umieścił słynny na całą Europę gabinet sztuki (Kunstkabinett).

Pierwszy historyczny opis gabinetu sztuki Konrada Ernesta Maksymiliana zamieszczony został w czasopiśmie „Gelehrte Neuigkeiten Schlesiens” Gotfryda Scharfa z 1735 r.

W gabinecie stało 9 przeszklonych, lakowanych czerwono i złociście szaf, w których znajdowały się zbiory monet, kamieni, kryształów i minerałów, w tym kamień Poppei (żony Nerona) oraz duży hiszpański topaz. Prócz nich sporo było różnych muszli oraz, jak to określił autor, „Artificialibus & Naturalibus”, ponadto mechanizmy („Antila pneumatica”) Renwolditscha.

Po przeniesieniu kolekcji sztuki i biblioteki do Budynku Bramnego w latach 80. XIX wieku barokowe meble pozostały w zamku. Do czasów dwudziestowiecznej przebudowy znajdowały się w dzisiejszym Salonie Włoskim na pierwszym piętrze. Następnie zdobiły korytarz w skrzydle południowym na tej samej kondygnacji. Szafy widzimy na fotografiach wnętrz zamku Książ z 1909 r., które przekazał nam Jaśnie Oświecony książę Piotr, obecny, VII książę von Pless, oraz na archiwalnej fotografii nadwornego kucharza Hochbergów Ludwika Hardouina z 1920 r.

Szafy trafiły do Muzeum Narodowego w Poznaniu (oddziału w Rogalinie) po II wojnie światowej jako przekaz ze składnicy muzealnej w Kłodzku. Trafiały tam meble z dolnośląskich pałaców i dworów.