Zamek Królewski na Wawelu rozpoczyna sezon jesień/zima 2023

Zamek Królewski na Wawelu

Historyczna frekwencja

– Od początku roku do chwili obecnej Zamek Królewski na Wawelu odwiedziło prawie dwa miliony gości. To już dwieście tysięcy więcej niż w całym poprzednim roku. Śmiem ostrożnie przypuszczać, właśnie w momencie otwarcia wystawy Obraz Złotego Wieku, że przekroczymy tę magiczną granicę, a dalszy wzrost frekwencyjny będzie stale obserwowany. Nie ma piękniejszego widoku niż przybywający do nas zwiedzający. To dla nich, za sprawą pracy fantastycznego zespołu, Wawel jest i będzie zawsze otwarty – mówi pan prof. Andrzej Betlej, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu.

Zamek Królewski na Wawelu przyciąga gości jednak nie tylko wystawami, lecz także organizowanymi wydarzeniami specjalnymi: festiwalem Wawel o Zmierzchu (zgromadził na dziedzińcach ponad siedem tysięcy osób) z bogatym programem kameralnym i symfonicznym, którego tegoroczną gwiazdą był zasiadający za fortepianem światowej sławy wirtuoz Aleksander Gawryluk. Popularnością cieszył się także Smok – koprodukcja z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Multimedialną produkcję teatralną wystawioną na początku września na dziedzińcu arkadowym zobaczyło ponad trzy tysiące osób.

Zwiedzających przyciąga też na wzgórze atrakcyjny program edukacyjny. Tylko do września Dział Edukacji zaprogramował i przeprowadził sześćset dziewięć lekcji muzealnych, angażując ponad jedenaście tysięcy uczestników. Popularnością cieszą się także gry terenowe i wydarzenia skierowane do rodzin z dziećmi. I to właśnie najmłodsi goście Zamku wezmą od września udział w premierowej propozycji zatytułowanej Wawelaki – warsztaty dla przedszkolaków. Spotkania będą miały charakter integracyjny, a jedne z zajęć odbywających się danego dnia będą dostosowane do potrzeb dzieci z różnymi niepełnosprawnościami.

Program edukacyjny dopełniają propozycje Działu Interpretacji Sztuki. Jedną z nich jest Projekt „Gest do sztuki”, który powstał z myślą o społeczności osób głuchych i słabosłyszących, ich rodzinach oraz wszystkich, dla których ważna jest integracja ponad podziałami. Uczestnicy będą mogli liczyć m.in. na oprowadzanie w polskim języku migowym z tłumaczeniem na polski język foniczny.

Zajęcia „skrojone na miarę” znajdą też seniorzy, którzy raz w miesiącu będą poznawali Zamek od kuchni, zaglądając m.in. do pracowni konserwatorskich, oraz osoby z demencją wraz z opiekunami.

Wawel jest Wasz – otwarty, jak dwór Jagiellonów

Do wzrostu frekwencyjnego przysłuży się z pewnością festiwal Wawel jest Wasz, który w tym roku towarzyszy wystawie Obraz Złotego Wieku, nawiązując do dworu dynastii Jagiellonów, na którym gościli artyści, naukowcy i odkrywcy z całej Europy.

– Tegoroczne hasło przewodnie festiwalu to Laboratorium wiedzy i doświadczeń muzealnych. Mamy świadomość, że dwór Jagiellonów to miejsce, w którym spotykali się nie tylko artyści, ale także naukowcy. To okres wielkich odkryć geograficznych i naukowych. Pozostajemy wierni tradycji jagiellońskiej i zamiłowaniu do nauki w przeszłości, chcemy również dzisiaj pokazywać, że wiedza jest niezwykle ważna, a dyscypliny naukowe, które zostały zainicjowane czy odkrywane w czasach Jagiellonów, do dziś są rozwijane. Przyglądając się dziełom sztuki na wystawie Obraz Złotego Wieku, zastanowimy się, jak zmieniło się podejście człowieka do zwierząt, jak druk wpłynął na naukę i czy taka sama rewolucja czeka nas po rozpowszechnieniu sztucznej inteligencji – mówi pani Bogumiła Wiśniewska, kierowniczka Działu Interpretacji Sztuki organizującego festiwal.

Wyjątkowe miejsce w programie tegorocznego festiwalu zajmie namiot DKMS, czyli fundacji zajmującej się wsparciem osób chorych na białaczkę. Każdy będzie mógł zostać potencjalnym dawcą szpiku kostnego (po przejściu testu).

Szczegółowy plan warsztatów, paneli, pokazów filmowych

Jesienią 2023 nie zwalniamy tempa

W październiku zakończymy remont konserwatorski, a następnie otworzymy nową, stałą trasę podziemną. Będzie to wawelskie Lapidarium (czyli przestrzeń dawnych piwnic znajdujących się pod wschodnim skrzydłem zamku). Za pomocą kamiennych artefaktów i multimediów opowiemy o dziejach zamku, powstaniu renesansowej rezydencji i jej dalszych losach. Zaprosimy do dotychczas niedostępnych podziemi, gdzie znajduje się m.in. wciąż aktywna studnia z okresu średniowiecza. Trasa zwiedzania Lapidarium doprowadzi nas do Zbrojowni, w której również dokonaliśmy pewnych zmian (to część projektu nowej ekspozycji).

W listopadzie przygotujemy pokaz specjalny kilku wybitnych dzieł włoskiego malarstwa renesansowego (Tintoretto, Bassano, Fiorentino Rosso) – obrazów pochodzących głównie z prywatnych kolekcji zachodnioeuropejskich, ale nie tylko.

Pokażemy wówczas arcydzieło pędzla Jana Belliniego, najnowszy nabytek, jaki trafił do zbiorów wawelskich, zakupiony kilka miesięcy temu ze środków rezerwy ogólnej prezesa Rady Ministrów z udziałem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pokaz uzupełnią wypożyczenia ze zbiorów publicznych. Dla przykładu „wawelskiej” Alegorii miłości Tycjana towarzyszyć będzie obraz autorstwa Aleksandra Varotariego (Padovanina) o tym samym tytule ze zbiorów Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu.

Również w listopadzie – już tradycyjnie – oddamy na zamku krew, biorąc udział w Tygodniu Patriotycznym.

opracowanie: Urszula Wolak-Dudek

Plany 2024 (pierwsze półrocze)

1. W pierwszym kwartale 2024 roku w Prywatnych Apartamentach Królewskich, na pierwszym piętrze, otworzymy stałą ekspozycję porcelany miśnieńskiej. W całkowicie nowej (i nowoczesnej!) aranżacji zaprezentujemy największą w Polsce kolekcję. Lecz nie tylko ją, gdyż w maju czeka nas wystawa figurek Jana Joachima Kaendlera, w efektownej oprawie zaprojektowanej przez jednego ze znanych scenografów włoskich.

2. Kontynuując natomiast tradycję prowadzenia dialogu przeszłości z teraźniejszością, w marcu zaprosimy na wystawę Wawel Wyspiańskiego. Twórczość tego artysty i Wawel są przecież związane ze sobą nierozerwalnie. Kto z nas nie słyszał choćby o wizyjnym projekcie Akropolis? Paradoksalnie jednak żaden z wielkich projektów tego autora poświęcony Wawelowi nie został zrealizowany. Co więcej, nigdy nie poświęcono temu zagadnieniu monograficznej wystawy.

W 2024 przypada jubileusz studwudziestolecia opublikowania Akropolis. Wyspiański marzył o przebudowie wawelskiego wzgórza. Jego projekty ujrzą światło dzienne na naszej ekspozycji. Pokażemy dzieła specjalnie sprowadzone na wystawę, w tym także dzieła nigdy niepokazywane, a pochodzące z kolekcji prywatnych. Odtworzymy i zbudujemy fragment jednego z projektów Wyspiańskiego w skali 1 do 1. Stworzymy również opowieść o teatrze Wyspiańskiego. Zamienimy zamek w teatr, oddając go współczesnym aktorom i jednej z najbardziej uznanych reżyserek współczesnego teatru w Polsce.

3. W połowie roku chcemy zaprosić na drugą odsłonę wystawy lwowskiej rzeźby rokokowej, w tym rzeźb Jana Jerzego Pinsla.

– Jeśli ktoś mniemał, że po wystawie dzieł Pinsla na Wawelu (dodam tylko, że kameralną Ekspresję… zobaczyło już ponad sto tysięcy osób) poznał jego całą twórczość, będzie zaskoczony. Choć w 2024 roku zetkniemy się z innymi rzeźbami, wywołującymi inne emocje, to oddziaływanie na widza pozostanie równie mocne, a wręcz porażające – zapowiada prof. Andrzej Betlej.

4. W planach na pierwsze półrocze jest również wystawa monograficzna pana Łukasza Stokłosy, jednego z uznanych krakowskich artystów młodego pokolenia.