Ewolucyjna ucieczka od wolności

Psychologia ewolucyjna i socjobiologia są naukami, a nie ideologiami, tzn. nie formułują żadnych osądów moralnych ani powinnościowych. Jeżeli ktoś czegoś takiego się dopuszcza, w tym momencie zaczyna uprawiać ideologię i przekracza granice nauki – podkreślił na początku wykładu pan magister Bartosz Michał Szymczak. Z drugiej strony, omawiając m.in. zagadnienia takie, jak: funkcje adaptacyjne, dziedziczenie cech, agresja, wojna, altruizm, rywalizacja międzypłciowa, etnocentryzm, zasady i emocje moralne, trudno byłoby ostatecznie nie powiązać kwestyj metapolitycznych z myśleniem o polityce: Różne ideologie próbują formułować wizje społeczeństwa takiego, jakie mogłoby funkcjonować, czasem biorąc pod uwagę to, jak ono funkcjonuje w rzeczywistości, czasem próbując ignorować jego funkcjonowanie. I tutaj wyróżniają się takie dwie wizje. Jedna wizja to wizja „tragiczna”, która jest charakterystyczna dla orientacji raczej prawicowych, która mówi o tym, że człowiek ma jakąś stałą naturę, której nie jesteśmy w stanie przeskoczyć. Druga wizja, wizja „utopijna”, charakterystyczna raczej dla orientacji lewicowych, mówi o tym, że człowiek nie ma z góry zdefiniowanej natury, a nawet jeśli jakąś ma, to i tak możemy ją zmienić. To, co pokazuje nam psychologia ewolucyjna, to jest raczej coś przychylnego bardziej tej wizji „tragicznej”, chociaż tak, jak powiedziałem na początku – nie dokłada do tego jednocześnie jakichś osądów moralnych: „jak być powinno” i tak dalej. Natomiast ta wizja bliższa wizji „tragicznej” sprawia, że możemy w pewnym stopniu ocenić możliwości funkcjonowania potencjalnych systemów społecznych. (…) Konflikt między wolnością a równością raczej nigdy nie zostanie zażegnany, ponieważ nieograniczona wolność sprawi, że jednak równości nie będzie, bo ludzie będą osiągali różne sukcesy w życiu w zależności od swoich predyspozycji.

Spotkanie na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu odbyło się 7 kwietnia 2017 roku. Zapraszamy do zapoznania się z nagraniem: