Klasztor a Reformacja, Reformacja a klasztor. W 500. rocznicę początku Reformacji

W czasach, kiedy nawet pod szyldem rzekomego „katolicyzmu” składane są hołdy rebeliantowi wszech czasów, Marcinowi Lutrowi, a centrum radosnych obchodów pięćsetlecia walki ze Świętą Wiarą Katolicką stał się okupowany przez modernistów Watykan, rewolucja protestancka wciąż czeka na rzetelnych badaczy i nowe ustalenia, także na poziomie mikrohistorycznym. Ważnym punktem odniesienia dla przyszłych badań naukowych okazało się listopadowe spotkanie we Wrocławiu.

W dniach 16–18 listopada 2017 roku odbyła się Międzynarodowa Konferencja Naukowa Klasztor a Reformacja, Reformacja a klasztor. W 500. rocznicę początku Reformacji – zorganizowana dzięki współpracy Wrocławskiego Towarzystwa Miłośników Historii (oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego) z Instytutem Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego i Instytutem Historii Uniwersytetu Opolskiego. Była to już dziesiąta konferencja z cyklu Klasztor w…

Zagadnienia poruszone podczas obrad: 1. Życie zakonne u progu reformacji (kierunki ewolucji w kontekście nowych prądów religijnych i społecznych, pozycja klasztorów i zakonników w miastach, udział klasztorów w handlu odpustami i relikwiami, problem ubóstwa w życiu zakonnym, udział klasztorów i zakonników w próbach reformy Kościoła i życia zakonnego), 2. Reformacja a życie zakonne i klasztory (stosunek do życia konsekrowanego, propaganda antyzakonna, kasaty „reformacyjne” klasztorów, protestanckie formy życia zakonnego), 3. Klasztory i zakonnicy a reformacja (wkład zakonników w rozwój reformacji, szerzenie się reformacji i walka z nowinkami w środowiskach zakonnych, wkład klasztorów i zakonników w powstrzymywanie reformacji, w tym w propagandę antyreformacyjną, piśmiennictwo antyreformacyjne, klasztory i zakony a kontrreformacja (reforma katolicka), wpływ reformacji na powstanie nowych form życia zakonnego), 4. Klasztor w społeczeństwie okresu reformacji (nastroje antyzakonne: zasięg, trwałość, przejawy, wpływ na rekrutację i gospodarkę, władze świeckie i kościelne a klasztory i zakony, klasztory i ich funkcjonowanie na obszarach, na których reformacja „zwyciężyła” lub miała dominujący wpływ, zmiana stosunku do zakonów: zasięg, trwałość, przejawy, wpływ na rekrutację i gospodarkę, nowe fundacje i nowe zakony).

Po każdej serii referatów następowała żywa dyskusja, co pozwala na stwierdzenie, że potrzeba dalszych badań nad reformacją i zakonami we wzajemnych relacjach, zwłaszcza w zakresie konsekwencyj tych relacyj dla obu stron.

Zapraszamy do zapoznania się z nagraniami:

Marek Derwich – Klasztor a Reformacja – Reformacja a klasztor: wprowadzenie do tematu [Monasteries and the Reformation – the Reformation and Monasteries: an introduction]

Anna Julia Lafaye – Augustinian friaries and religious practice in Ireland on the eve of the Reformation [Augustianie-eremici i życie zakonne w Irlandii u zarania reformacji]

Maria Lupesu Makó – Mendicant friars and the religious revival in 16th-century Transylvania [Mendykanci a odrodzenie życia zakonnego w Siedmiogrodzie w XVI w.]

Dyskusja pierwsza – Życie zakonne u progu Reformacji

Jan Joachim Schmidt – The failed reform: Cardinal Nicholas of Cusa, the German princes and the mendicant orders [Nieudana reforma: kardynał Mikołaj z Kuzy, książęta niemieccy i mendykanci]

Bogusław Czechowicz – „Conditio monasteriorum” w Koronie Królestwa Czech przed reformacją luterańską a śląskie przymiarki do sekularyzacji majątków korporacji kościelnych w pierwszych latach XVI wieku [‘Conditio monasteriorum’ in the Crown of the Kingdom of Bohemia before the Lutheran Reformation and Silesian attempts at secularization of Church corporations’ estates in the early 16th century]

Maja Gąssowska – Konflikty między klasztorami a mieszczanami w Rewalu u zarania Reformacji (przed 1524 r.) [Conflicts between the monasteries and the townspeople of Rewal at the dawn of the Reformation (before 1524)]

Dyskusja druga – Życie zakonne u progu Reformacji

Grzegorz Wodziński – Obraz życia zakonnego w pismach polemistów kalwińskich w Rzeczypospolitej w XVI–XVII w. [Image of the monastic life in the letters of the Calvinist polemists in Poland in 16th and 17th century]

Ewa Cybulska-Bohuszewicz – Zakonnicy i zakonnice „przeciwko dzisiejszym haeretikom”. „Żywoty świętych” Piotra Skargi jako źródło nowego modelu pobożności [Religious and nuns “against today’s heretics”. Life of Saints by Peter Skarga as a source of new model of piety]

Dyskusja trzecia – Reformacja a klasztor

Rafał Kubicki – Klasztory a reformacja w Prusach Królewskich do połowy XVI wieku [Monasteries and the Reformation in Royal Prussia until the mid-16th century]

Sławomir Kościelak – Protestanckie gimnazjum w katolickim klasztorze. Problem cesji i próby odzyskania przez franciszkanów ich klasztoru w Gdańsku w XVI–XVIII wieku [Protestant secondary school in a Catholic monastery. The problem of cession and attempts at recovery by the Franciscans of their monastery in Gdańsk in the 16th–18th centuries]

Ewa Bielińska-Galas – Reformacja a rozwój kultury procesyjnej w opactwie cystersów w Oliwie na początku XVII wieku [Reformation and the development of the processional tradition in the cistercian abbey in Oliwa at the beginning of the 17th century]

Dyskusja czwarta – Klasztor a Reformacja w Prusach Królewskich

o. Roland Prejs OFMCap – Klasztory franciszkańskie na ziemiach polskich wobec Reformacji [Attitude of the Franciscan convents in Poland to the Reformation]

o. Aleksander Krzysztof Sitnik OFM – „Ten Knobloch, ten czosnek, czujemy go w nosie”. Bernardyni polscy a Reformacja w XVI wieku [‘This knobloch, this garlic, we feel it in our noses’. Polish Bernardines and the Reformation in the 16th century]

o. Maurycy Niedziela OP – Dominikański klasztor św. Wojciecha we Wrocławiu – zapora przeciw protestantyzmowi [Dominicans convent in Wrocław – a barrier against Protestantism]

Dyskusja piąta – Klasztor a Reformacja 

Maciej Zdanek – Cystersi małopolscy wobec reformacji w XVI w. Problemy życia wspólnego, gospodarki i relacji społecznych [Attitude of the Małopolska Cistercians to the Reformation in the 16th century. The problems of communal living, the economy and social relations]

Rafał Witkowski – Razem w obronie ideałów życia zakonnego. Formy współpracy wielkopolskich klasztorów w drugiej połowie XVI wieku [Together in defence of the ideals of religious life. Forms of cooperation between Wielkopolska monasteries in the second half of the 16th century]

Krzysztof Ratajczak – Opactwa cysterek w Wielkopolsce (Ołobok, Owińska) w okresie reformacji [Cistercian Nuns’ abbeys in Wielkopolska (Ołobok, Owińska) during the Reformation]

Dyskusja szósta – Klasztor a Reformacja

Karolina Kinga Figaszewska – Ewangelia według Lutra – z dziejów polemiki XVI wieku [Gospel according to Luther – on the history of the 16th-century polemics]

Joanna Napierała – Działalność kontrreformacyjna jezuitów poznańskich w XVI i XVII wieku [Counter-Reformation activity of Poznań Jesuits in the 16th and 17th centuries]

Iwan Almes – Duchowość protestancka w monasterach bazyliańskich eparchii lwowskiej XVIII wieku (na podstawie księgozbiorów klasztornych) [Protestant spirituality in Basilian monasteries of the Lviv eparchy in the 18th century (on the basis of monastery libraries)]

Dyskusja siódma – Klasztor przeciw Reformacji

Piotr Levente Szőcs – Monastic estates after the Reformation in the towns of Szatmár (Satu Mare) and Németi (Mintiu) [Posiadłości zakonne w miastach Szatmár (Satu Mare) and Németi (Mintiu) w okresie poreformacyjnym]

Bożena Grabowska – Protestancki zakon joannitów w Słońsku [Protestant Order of St. John in Słońsk]

Marzanna Jagiełło, Bogusław Wowrzeczka – Jednota Braci Czeskich w XVIII w. jako protestancka alternatywa wspólnoty zakonnej [Unity of the Czech Brethren in the 18th century as an alternative Protestant religious community]

Dyskusja ósma – Zakony protestanckie

Grzegorz Ploch – Kasaty opactw cysterskich na Pomorzu Zaodrzańskim w okresie Reformacji [Dissolutions of Cistercian abbeys in Cispomerania during the Reformation]

Jakub Clark, Szarlotta Tupman – Modelling comparative approaches to the Dissolution of Monasteries: perspectives from the ‘Digital Dissolution’ project [Przygotowanie do badań porównawczych nad kasatami klasztorów {podczas Reformacji}: perspektywy projektu Digital Dissolution]

Piotr Piętkowski – Zaginione dziedzictwo klasztoru premonstratensów w Białobokach [Lost heritage of the Premonstratensian monastery in Białoboki]

Juliusz Raczkowski – Losy toruńskich franciszkanów i wyposażenia ich kościoła poklasztornego w czasach reformacji [Fate of the Toruń Franciscans and the furnishings of their former monastery church during the Reformation]

Dyskusja dziewiąta – Kasaty „reformacyjne” klasztorów