Louis de Bonald

Bohaterem drugiego wykładu pana prof. dra hab. Jacka Bartyzela był Ludwik de Bonald (1754–1840), francuski filozof i tradycjonalistyczny myśliciel polityczny. Pochodził z rodziny szlachecko-urzędniczej („szlachta togi”); studia odbył u oratorianów w Juilly, służył jako oficer gwardii królewskiej Ludwika XV. W 1787 r. został merem Millau. Początkowo nie sprzeciwiał się rewolucji, na pozycje kontrrewolucyjne przeszedł po uchwaleniu w 1790 r. przez Zgromadzenie Narodowe tzw. konstytucji cywilnej kleru, narzucającej duchowieństwu francuskiemu schizmę wobec Rzymu. W konsekwencji tegoż wyemigrował do Niemiec, gdzie żył w skrajnym ubóstwie.

W 1797 r. powrócił potajemnie do Francji, a po skreśleniu go z listy emigrantów zaczął publikować, korzystając z przychylności Napoleona Bonapartego, który był pod dużym wrażeniem jego teorii politycznej, ogłoszonej po raz pierwszy jeszcze na emigracji (Théorie du pouvoir et religieux dans la société civile démontrée par le raisonnement et par l’histoire). Za Konsulatu i Cesarstwa współpracował z F.-R. de Chateaubriandem, pisując do czasopism „Mercure de France” i „Journal des Débats”. Od 1810 r. pełnił też obowiązki radcy Uniwersytetu Cesarskiego.

Z radością przyjął powrót w 1814 r. Domu Burbonów, ale Restauracja nie spełniła jego oczekiwań na przywrócenie przedrewolucyjnego porządku; nie mógł i nie chciał zaakceptować Karty Konstytucyjnej Ludwika XVIII, którą miał za legalizację rewolucji i zamach na boskie prawa suwerena — dokonany za jego własnym przyzwoleniem. Stanął na czele opozycji „nieprzejednanych” ultrasów, walczących o prawa dla króla, z których ten sam zrezygnował. Walkę tę prowadził zarówno z trybuny parlamentarnej, jako deputowany z Aveyron, jak i na łamach założonego w 1818 r. przez Chateaubrianda „Le Conservateur”, gdzie redagował dział filozoficzny.

W 1816 został wybrany do Akademii Francuskiej, a w 1823 r. — obdarzony tytułem wicehrabiego i urzędem ministra stanu — wszedł do Izby Parów. Po rewolucji lipcowej odmówił złożenia przysięgi uzurpatorowi Ludwikowi Filipowi i zrezygnował z godności para Francji, a także z wszystkich innych, wyjąwszy członkostwo w Akademii, oraz powrócił do stron rodzinnych.

Zapraszamy do zapoznania się z nagraniem: