Chopin. Salon romantyczny

Zamek Królewski w Warszawie — Muzeum

Chopin. Salon romantyczny

4 września – 14 listopada 2021 r.

Nowa Izba Poselska

W tym roku obchodzimy wielkie muzyczne święto – XVIII Konkurs Chopinowski. Tworzy ono wspaniały kontekst dla wystawy czasowej poświęconej postaci Fryderyka Chopina, przygotowanej przez Zamek Królewski w Warszawie (pl. Zamkowy 4). Zobaczymy na niej m.in. obraz Henryka Siemiradzkiego Chopin w salonie księcia Antoniego Radziwiłła w 1829 roku oraz autograf Chopina z polimetrią utworu Lento con gran espressione w tonacji cis-moll. Wystawie towarzyszyć będą recitale w wykonaniu wybitnych pianistów.

Wszystko w nim było wzniosłe, zachwycające, nawet wszystkie jego dziwactwa czyniły go duszą wybranych towarzystw, toteż dosłownie wyrywano go sobie, gdyż szlachetność jego charakteru, bezinteresowność, poczucie godności osobistej, jego duma, daleka od wszelkiej niesmacznej próżności i bezczelnej reklamy, dystynkcja i delikatność w obejściu czyniły z niego przyjaciela równie miłego, jak godnego zaufania – pisała o Fryderyku Chopinie George Sand w Dziejach mojego życia.

Wystawa nawiązuje do ważnej w życiu społecznym XIX wieku instytucji, jaką był salon – przestrzeń wyrafinowanego gustu, przychylna nowym zjawiskom i nurtom w sztuce. Zrozumienie ich jest niezbędne dla uchwycenia specyfiki epoki. To tam mogli debiutować i rozwijać się młodzi artyści, znajdując wśród elit życzliwych odbiorców i możnych mecenasów.

– Całe życie kompozytora, zarówno w Polsce, jak i po jej opuszczeniu, toczyło się przede wszystkim w salonach, wśród ludzi, którzy mieli wpływ na rozwój kultury i sztuki, kształtowali politykę. To tutaj dał się poznać jako wirtuoz koncertujący w ramach kształtującej się wówczas formuły recitalu – mówi pani Aleksandra Buszta-Bąk, kuratorka wystawy. W Paryżu bywał Chopin w salonach polskiej arystokracji, jak chociażby Hotel Lambert, ale także w pałacach francuskiej elity. Wysoka pozycja towarzyska, jaką osiągnął w Paryżu, pozwoliła mu nawiązać kontakty i przyjaźnie z największymi artystami epoki, wśród których znaleźli się m.in. Hektor Berlioz, Franciszek Liszt, Joachim Rossini, Robert Schumann, Eugeniusz Delacroix.

Jako stały bywalec i ulubieniec miejsc gromadzących paryską arystokrację, świetnie zdający sobie sprawę z tego, jak ważna jest towarzyska pozycja artysty, był Chopin jednocześnie uważnym obserwatorem życia salonowego, które błyskotliwie, a czasami ironicznie opisywał w listach do przyjaciół. Jednak przestrzenią, w której najpełniej rozkwitał, były spotkania w węższym gronie, podczas których goście mogli być świadkami jego mistrzowskiej gry.

Na wystawie znajdzie się 47 dzieł, pochodzących ze zbiorów m.in. Zamku Królewskiego w Warszawie, Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina, Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, kolekcji Boutroux-Ferrà Cela nr 2 w Valldemossie, a także ze zbiorów prywatnych. Wśród nich znalazły się obrazy, listy, manuskrypty muzyczne oraz przedmioty związane z postacią Chopina. Na szczególną uwagę zasługuje dziewięć autografów muzycznych kompozytora, a wśród nich autograf z polimetrią utworu Lento con gran espressione w tonacji cis-moll. Te wyjątkowe świadectwa procesu twórczego dokumentują krystalizowanie się pomysłów muzycznych i proces przelewania ich na papier nutowy.

Wybrane na wystawę obrazy to m.in. portrety kompozytora autorstwa Teofila Kwiatkowskiego (ok. 1843 r.), Gotfryda Engelmanna wg rysunku Piotra Rocha Vignerona (1833 r.). – Z tematem salonu romantycznego szczególnie związany jest obraz Henryka Siemiradzkiego Chopin w salonie księcia Antoniego Radziwiłła w 1829 roku z 1887 r., który przez ponad 130 lat nie był prezentowany w Polsce, jednak dzięki inicjatywie Fundacji Trzy Trąby Macieja Radziwiłła i wsparciu Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu został sprowadzony do kraju i mógł stać się ważnym eksponatem naszej wystawy – mówi pani Aleksandra Buszta-Bąk.

Wśród pamiątek po Chopinie, wypożyczonych z kolekcji Boutroux-Ferrà Cela nr 2, mieszczącej się w murach starego klasztoru kartuzów w Valldemossie, w którym Chopin wraz z George Sand spędzili kilka miesięcy na przełomie 1838 i 1839 r., znajdą się kamizelka od stroju wizytowego, którą miał na sobie podczas swojego ostatniego koncertu w Paryżu 16 lutego 1848 r., będąca jedynym zachowanym do dziś elementem stroju Fryderyka Chopina, pukiel włosów kompozytora, przechowany przez jego partnerkę, oraz jego grzebyk z kości słoniowej.

Recitale towarzyszące wystawie:

18 września, godz. 18.00 – pan Szymon Nehring

25 września, godz. 18.00 – pan Mikołaj Chozjainow

26 września, godz. 18.00 – pan Filip Giusiano

Spotkania na wystawie:

22 września, godz. 18.00 – Woli wysokie salony niż wysokie góry. O wizerunku Chopina w sztuce. Prowadzenie: pan dr Sylwester Kuter, kurator Muzeum Fryderyka Chopina.

20 października, godz. 18.00 – Rola mecenatu artystycznego polskiej arystokracji na przykładzie rodów Czartoryskich i Radziwiłłów. Prowadzenie: Jaśnie Oświecony xiążę Maciej Radziwiłł, założyciel Fundacji Trzy Trąby.

Zasady zwiedzania:

Wystawa dostępna w ramach stałej trasy zwiedzania (Trasa Królewska): od wtorku do niedzieli w godz. 11.00–17.00 (ostatnie wejście o godz. 16.00). Bilety dostępne w kasach Zamku oraz online. Ceny biletów: normalny – 30 zł, ulgowy – 20 zł, młodzież od 7 do 16 roku życia za okazaniem legitymacji szkolnej – 1 zł. W środy wstęp wolny (darmowe wejściówki do pobrania w kasie).

Bilety na recitale: normalny – 50 zł, ulgowy – 30 zł. Bilety na spotkania: 10 zł.

Zapraszamy do śledzenia naszych mediów społecznościowych:

YouTube, Facebook, Twitter