Geniusz Lwowa. Lwów jako ośrodek sztuki i jego kolekcje artystyczne

Zamek Królewski w Warszawie — Muzeum

Geniusz Lwowa. Lwów jako ośrodek sztuki i jego kolekcje artystyczne

6 października 2023 – 14 stycznia 2024 roku

Biblioteka Królewska

Arcydzieła ze zbiorów Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki i Lwowskiego Muzeum Historycznego od 6 października można oglądać w Zamku Królewskim w Warszawie (pl. Zamkowy 4). Na wystawie prezentujemy malarstwo i rzeźbę od XVII w. po wiek XX, wśród nich dzieła mistrzów tej miary co Artur Grottger, Jacek Malczewski, Jan Matejko czy Henryk Siemiradzki, a także mniej znane perły sztuki zachodnioeuropejskiej. Eksponaty są prezentowane w zabytkowym wnętrzu Biblioteki Królewskiej po raz pierwszy.

– Zbiór malarstwa polskiego i obcego Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki im. Borysa Woźnickiego, który pokazujemy na Zamku Królewskim w Warszawie, stanowi znakomity dowód zarówno pasji kolekcjonerskiej ofiarodawców, jak i niezwykłej energii i żywotności miasta. Przede wszystkim jednak daje okazję do zaznajomienia się ze wspaniałymi dziełami sztuki i ważnymi świadectwami minionych epok – mówi pan prof. Wojciech Fałkowski, dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie.

Zjawiskowość sztuki Lwowa, wyróżniającej się różnorodnością i oryginalnym obliczem, od dawna fascynowała jej miłośników i badaczy. O wyjątkowości tego ośrodka życia artystycznego i kulturalnego przesądzał fakt, że znajdował się na jednym z głównych szlaków handlowych łączących Europę ze Wschodem. Siłą rzeczy miasto stanowiło więc tygiel kulturowy. Zamieszkiwali je Polacy, Ukraińcy, Żydzi, Rosjanie, Ormianie, Tatarzy, Niemcy, Czesi i inni. To właśnie na styku wielu tradycji mógł rozwinąć się synkretyzm form i środków wyrazu charakteryzujący sztukę powstałą w orbicie wpływów Lwowa, zwłaszcza w dobie manieryzmu i rokoka.

Szczególnie wyrazistą reprezentację owej specyfiki stanowią rokokowe rzeźby – kipiące wprost ekspresją, przejawiającą się w odważnej deformacji, dzięki której przedstawienia figuralne zyskiwały dramatyczny rys nieznajdujący odpowiednika we współczesnej rzeźbie europejskiej.

Geniusz Lwowa przejawiał się także w atmosferze sprzyjającej powstawaniu wybitnych kolekcji. Część z nich tworzona była przez miłośników sztuki wywodzących się z rodzin arystokratycznych: Rzewuskich, Ossolińskich, Lubomirskich, Mniszchów czy Lanckorońskich. W ich zbiorach znalazły się zarówno tworzone na zamówienie portrety, jak i wybitne okazy malarstwa europejskiego, jak choćby obecne na ekspozycji Adoracja magów Piotra Coecke van Aelsta czy Łowcy pereł i korali Jakuba Zuchciego.

Nie mniej imponująco przedstawiają się zbiory gromadzone przed 1939 r. przez instytucje publiczne, przede wszystkim przez Lwowską Galerię Miejską, która z czasem zyskała miano Narodowej Galerii Miasta Lwowa. Jest to największy znajdujący się na stałe poza Polską zbiór malarstwa polskiego XIX i XX w., w którego skład wchodzą dzieła takich tuzów, jak Artur Grottger, Jacek Malczewski, Jan Matejko, Margit Sielska-Reich czy Henryk Siemiradzki –  można je również podziwiać na wystawie.

Kurator wystawy: prof. dr hab. Przemysław Mrozowski.

Wystawie towarzyszy program naukowy oraz edukacyjny, a także bogato ilustrowany katalog.

Geniusz Lwowa. Lwów jako ośrodek sztuki i jego kolekcje artystyczne

Program wykładów online

25 października

Lwowska rzeźba rokokowa. Między fenomenem a mitem

Prowadzący: pan dr hab. Jakub Sito, prof. IS PAN

15 listopada

Malarstwo polskie przełomu XIX i XX w. ze zbiorów lwowskich

Prowadząca: pani dr hab. Katarzyna Chrudzimska-Uhera, prof. UKSW

29 listopada

Lwów jako ośrodek sztuki i jego kolekcje artystyczne

Prowadzący: pan dr hab. Przemysław Mrozowski, prof. UKSW