Katedra ormiańska we Lwowie i jej twórcy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Lwów jest dla Polaków miastem szczególnym. Wędrując jego ulicami, nie sposób nie natknąć się na pamiątki dawnej Rzeczpospolitej oraz wspólnej, polsko-ukraińskiej przeszłości, których najwięcej można znaleźć w okolicach starego miasta. Wystawa Międzynarodowego Centrum Kultury i Instytutu POLONIKA pt. Katedra ormiańska we Lwowie i jej twórcy dostępna w Oranżerii Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie przeniesie zwiedzających do tego niezwykłego miasta.

Wystawa jest niepowtarzalną okazją do poznania jednego z najstarszych kościołów Lwowa. Zostały na niej zaprezentowane zarówno architektura katedry, jak i malowidła ścienne Jana Henryka Rosena zdobiące jej wnętrze. Są one jednym z ważniejszych dzieł polskiej sztuki sakralnej okresu międzywojennego, których – ze względu na ich charakter – nie można zaprezentować poza murami katedry. Warszawska wystawa może więc być dla wielu osób pierwszą okazją do zobaczenia tych niezwykłych malowideł oraz poznania ich historii.

Oprócz dzieł Rosena z katedry ormiańskiej wystawa prezentuje również inne realizacje malarza zdobiące wnętrza kościołów na całym świecie, a także prace wykonane do katedry ormiańskiej przez innych artystów. Widzowie wystawy będą mogli zobaczyć m.in. projekty przebudowy katedry wykonane przez krakowskiego architekta Franciszka Mączyńskiego oraz projekty dekoracji ornamentalnych autorstwa Józefa Mehoffera. Dodatkowo wystawę wzbogaca opis kontekstu historycznego i kulturowego obecności Ormian we Lwowie i rozwoju wielokulturowego miasta, a także informacje z obszaru prac konserwatorskich prowadzonych w katedrze od 2006 r. To właśnie one stały się pretekstem do zorganizowania wystawy.

Prace konserwatorskie były prowadzone m.in. przez Stowarzyszenie Absolwentów Akademii Dziedzictwa – studiów podyplomowych realizowanych od 2001 r. przez Międzynarodowe Centrum Kultury i Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie. Prace finansowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Instytut POLONIKA prowadzili polscy i ukraińscy konserwatorzy pracujący pod kierunkiem pani prof. Joanny Czernichowskiej z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Po zakończeniu tych prac MCK stworzyło wystawę pokazaną po raz pierwszy w Krakowie w 2015 r., a następnie w wielu miastach Polski i Armenii, a jej obecna wersja prezentowana w Warszawie została uaktualniona i wzbogacona o nowe elementy.

Wystawa ma formę plansz i przestrzennych rekonstrukcji, towarzyszą jej także materiały multimedialne. Jednym z kluczowych elementów są podcasty, w których pani dr Joanna Wolańska, historyk sztuki specjalizująca się w twórczości Jana Henryka Rosena, zdradza fakty dotyczące świątyni i jej twórców, a pani dyrektor Instytutu POLONIKA Dorota Janiszewska-Jakubiak opowiada o wielkiej wartości, znaczeniu i potrzebie ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą. W podcastach znajdują się także informacje dotyczące ormiańskiej historii i kultury oraz związków Ormian ze Lwowem.

Uzupełnieniem do wystawy jest film pt. Przebudzone spojrzenia ożywiający malowidła Jana Henryka Rosena. Sportretowane przez malarza postaci zdradzają w nim swoją tożsamość, dzięki czemu widzowie mają możliwość odkrycia tajemnic skrywających się za ich przejmującymi spojrzeniami oraz poznania relacji artystycznych panujących we Lwowie na początku XX wieku.

Twórcy wystawy nie zapomnieli o najmłodszych – Instytut POLONIKA przygotował drugi odcinek bajki edukacyjnej pt. Polo i Nika, w którym bohaterowie zabierają dzieci w podróż do katedry ormiańskiej. Dzieci mają tam okazję poznać pracującego właśnie nad swoim dziełem Jana Henryka Rosena oraz dowiedzieć się, na czym polega konserwacja dzieł sztuki. Dodatkowo w ramach ekspozycji będą prowadzone zajęcia edukacyjne.

Towarzyszące wystawie filmy będzie można obejrzeć również na stronie Instytutu POLONIKA.

Wystawa będzie dostępna od 2 października do 25 listopada 2019 roku w Oranżerii w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Wystawie będzie towarzyszyć album pt. Katedra ormiańska i jej twórcy (opracowany w językach polskim, angielskim, ukraińskim i ormiańskim). Opieka merytoryczna i koncepcja wystawy: pan dr Michał Wiśniewski.

Do wstępu na wystawę upoważnia bilet do parku Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie (ul. Stanisława Kostki Potockiego 10/16, Warszawa).