Miasto – Mieszkanie – Muzeum – Mieszczanie

Muzeum Krakowa

Miasto – Mieszkanie – Muzeum – Mieszczanie

4 grudnia 2023 roku, godz. 10.00

Pałac Krzysztofory, Rynek Główny 35, Sala Miedziana

Zapraszamy do udziału w konferencji naukowej poświęconej muzeom wnętrz oraz mieszkańcom kamienic i samemu miastu.

W 2023 roku mija 20 lat od stworzenia w Kamienicy Hipolitów wystawy stałej Mieszczański dom. Ekspozycja, ukazująca wnętrza mieszkalne dawnych krakowian, pozwalała poznać życie, kulturę i obyczajowość mieszczan poprzez wejście do ich domu i przyjrzenie się z bliska wystrojowi oraz przedmiotom codziennego użytku.

Jubileusz staje się okazją do poruszenia kwestii aktualności i wagi miejsc ukazujących realistycznie odtworzone wnętrza mieszkalne. Popularność tego typu ekspozycji świadczy, że nie jest to formuła wyczerpana, odwrotnie – stwarza okazję do przyciągnięcia widza, mogącego w ten sposób spotkać się z historią obyczajowości i kulturą materialną, które często pozwalają współczesnym zrozumieć złożone procesy historyczne nie z perspektywy wielkich wydarzeń i nazwisk, lecz poprzez zmiany w historii „codzienności”.

Poprzez kulturę materialną, dzieło sztuki, wytwór rzemiosła artystycznego i zwykły, wydawałoby się, przedmiot codziennego użytku, odbiorca może konfrontować swoją wiedzę i doświadczenie z przekazem narracyjnym tego typu ekspozycji. Porównanie przeszłości z teraźniejszością, wskazywanie zarówno na różnice, jak i na podobieństwa stanowi doskonałą metodę edukacji i kształtowania świadomego odbiorcy kultury.

Prowadzenie: pan dr Michał Niezabitowski, pan Michał Hankus, pani dr Iwona Kawalla-Lulewicz

Program konferencji

godz. 10.00 Otwarcie konferencji przez dyrektora Muzeum Krakowa, pana dr. Michała Niezabitowskiego.

Panel I godz. 10.10–11.30

pan prof. Zygmunt Barczyk (Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach), Nowy wymiar mieszczaństwa. Coś się kończy, coś się zaczyna.

pani dr Agnieszka Janiak-Jasińska (Uniwersytet Warszawski), Pod presją nowoczesności. Codzienność miejskich warstw średnich na ziemiach polskich przełomu XIX i XX w.

pani dr Ewa Barylewska-Szymańska, pan Wojciech Szymański (Muzeum Gdańska), Badania nad gdańskimi domami mieszczańskimi doby nowożytnej.

Dyskusja.

godz. 11.30 Przerwa kawowa.

Panel II godz. 12.00–13.40

pani Magdalena Grabia-Krawczyk (Muzeum Miasta Zgierza), Kruszówka – kolekcja zamknięta?

pani Ewelina Krzeszowska (Muzeum Historii Katowic), Mieszczańska kamienica w Katowicach – przywracanie prawdy miejsca.

pani Magdalena Michalska-Szałacka (Muzeum Pałac Herbsta), Muzeum Pałac Herbsta – Dom historyczny w przemysłowej Łodzi.

pani Iwona Solisz (Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu), Działania edukacyjne i popularyzatorskie na ekspozycji w kamienicy czynszowej w Opolu.

Dyskusja.

godz. 13.40 Lunch.

Panel III godz. 14.30–15.30

pan Michał Hankus (Muzeum Krakowa), Eksperyment i praktyka – sztuka i moda współczesna w historycznym wnętrzu mieszczańskiego domu.

pan prof. Łukasz Sarnat (Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie), Treść vs. przestrzeń.

pani dr Maria Molenda (Fundacja Nomina Rosae), Współkreowanie protagonisty – kilka refleksji nad znaczeniem kostiumu w oparciu o osobistą praktykę w produkcjach teatralnych i filmowych.

godz. 15.30–16.00 Dyskusja i podsumowanie konferencji.

Wstęp wolny.

Archeologia Rynku Głównego w Krakowie dawniej i dziś

29 listopada, godz. 17.30

Rynek Podziemny, Rynek Główny 1

Zapraszamy na oprowadzanie tematyczne z cyklu „Jesień średniowiecza”.

Ekspozycja w podziemiach Rynku Głównego jest de facto rozległym rezerwatem archeologicznym, przestrzenią pozostałą po rozległych badaniach wykopaliskowych prowadzonych w latach 2005–2006. Zainteresowania badawcze najważniejszą przestrzenią publiczną miasta sięgają schyłku XIX w. Wtedy to odsłonięto romańskie mury kościoła św. Wojciecha i towarzyszące świątyni wczesnośredniowieczne pochówki szkieletowe. W następnych dekadach odkryto nie tylko pozostałości rozległego cmentarzyska, lecz potwierdzono również zasiedlenie tej przestrzeni przed Wielką Lokacją, w XII-XIII w. Najnowsze badania doprecyzowały ustalenia w tym obszarze, a także rzuciły więcej światła na zagadnienie późnośredniowiecznej architektury mieszczańskiej. Jej relikty, obok pochówków i chat przedlokacyjnych, są obecnie istotnym elementem narracji wystawy zlokalizowanej pod płytą Rynku. Oprowadzanie będzie próbą spojrzenia na ekspozycję z perspektywy naukowej archeologii, stanowiącej kluczową dyscyplinę w badaniach nad średniowiecznym Krakowem.

Prowadzenie: pan Dominik Lulewicz. Rezerwacja: Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

Podgórze pod lupą – kuźnia

30 listopada, godz. 18.00

Muzeum Podgórza, ul. Bolesława Limanowskiego 51

Muzeum Podgórza zaprasza na prezentację kolejnej makiety z cyklu „Podgórze pod lupą”. Tym razem wracamy do najbliższego sąsiedztwa Muzeum Podgórza i opowiemy o budynku, który częściowo jeszcze istnieje – mowa bowiem o kuźni Ignacego Grządziela, wybudowanej przy skrzyżowaniu ówczesnych ulic Wielickiej i Dąbrowskiego.

Obok kuźni i warsztatu stelmachowskiego (wzniesionych około 1900 r.) wybudowano budynek frontowy o detalach nawiązujących do modnej wówczas secesji. Nie będzie zatem dziwić, że tę makietę i opowieść wokół niej przedstawi Państwu pan Jakub Jastrzębski. Prezentacja makiety połączona będzie z wykładem dotyczącym historii obiektu i procesu odtworzenia budynku.

Wstęp wolny.

Nowa Huta leci w kosmos: technologia w życiu miast. W moim kosmicznym domu

30 listopada, godz. 18.00

Muzeum Nowej Huty, os. Centrum E 1

Tuż po II wojnie światowej jednym z najbardziej palących wyzwań, przed którymi stanęły kraje bloku wschodniego, była odbudowa ze zniszczeń oraz zapewnienie obywatelom dachu nad głową. Największy w historii wzrost demograficzny spędzał sen z powiek decydentom, działać trzeba było od razu. Obok uprzemysłowionej produkcji mieszkań postawiono na przemysłową produkcję wyposażenia. Meble z płyty wiórowej i sklejki oraz tworzywa sztuczne stały się wyznacznikiem wzornictwa epoki. W okresie stalinowskim towarzyszące im wzornictwo miało wciąż jeszcze ludowy i narodowy charakter. Po 1956 r. projekty wnętrz poszybowały w zupełnie nowym kierunku, ku gwiazdom. Tematem kolejnego spotkania z cyklu „Nowa Huta leci w kosmos” będą inspirowane kosmosem wnętrza i ich wyposażenie. Zajrzymy do mieszkań, częściowo jeszcze tęskniących za przeszłością i życiem na wsi, częściowo zatopionych w futurystycznych narracjach rodem z filmów science fiction. Będziemy podróżować po różnych krajach i miejscach, na koniec wylądujemy w pobliżu placu Centralnego w Nowej Hucie.

Prowadzenie: pan dr Michał Wiśniewski. Wstęp wolny.

Oprowadzanie po wystawie „Trzepaki, Reksio, Atari”

2 grudnia, godz. 12.00

Muzeum Nowej Huty

Zapraszamy na zwiedzanie. Pani Agata Klimek-Zdeb, kuratorka wystawy, oprowadzi po niej z wyjątkowym gościem – panem Tomem Rollauerem.

Tom Rollauer jest fotografem, filmowcem i grafikiem. Fascynuje go Nowa Huta, w której mieszka, oraz którą nieustannie dokumentuje i promuje. Prowadzi profil na Facebooku i kanał na YouTubie pt. Visit Nowa Huta. Tom jest też autorem książki Maj nejm iz retro, która zabiera czytelnika w podróż do lat 80. XX w. – gdy w domach Polaków zaczęły się pojawiać pierwsze komputery (często wykorzystywane wyłącznie do gier), a giełdy komputerowe były miejscem spotkań miłośników technologii.

Podczas oprowadzania podążymy śladem wspomnień Toma z dzieciństwa i młodości. Na pewno nie zabraknie opowieści o grze w kapsle, o najlepszych miejscach do zabawy w Nowej Hucie lat 80. XX w., o majsterkowaniu, ulubionych zabawkach naszego gościa oraz komputerach.

Wstęp z biletem na wystawę. Rezerwacja: Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

Koncert Akademii Muzycznej – kolędy

2 grudnia, godz. 15:00

Rydlówka, ul. Włodzimierza Tetmajera 28

Będzie to okazja, aby spotkać się na kolędowanie ze studentami Akademii Muzycznej w Krakowie. Wystąpi Krakowski Kwartet Saksofonowy VIBESax Quartet w składzie: panowie Dawid Nowak – saksofon sopranowy, Marcin Sokoleńko – saksofon altowy, Wasyl Kempa – saksofon tenorowy, Rafał Opyd – saksofon barytonowy.

Młodzi artyści to studenci klasy saksofonu pana dr. Łukasza Nędzy z Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie. Podczas koncertu kolęd w Rydlówce kwartet zaprezentuje najpiękniejsze, tradycyjne, polskie kolędy w oryginalnych opracowaniach. Wspólne śpiewanie będzie muzycznym rozpoczęciem okresu przygotowań do świąt Bożego Narodzenia.

Wstęp: 15 zł. Rezerwacja: Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

Oprowadzanie-wspominanie na wystawie „Trzepaki, Reksio, Atari”

3 grudnia, godz. 12.00

Muzeum Nowej Huty

Serdecznie zapraszamy na przedostatnie kuratorskie oprowadzanie po wystawie.

Prowadzenie: pani Agata Klimek-Zdeb.

Wstęp z biletem na wystawę. Rezerwacja: Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

Nowa Huta leci w kosmos: technologia w życiu miast. Kosmiczna podróż

12 grudnia, godz. 18.00

Muzeum Nowej Huty

Pierwsze odrzutowce, które zaczęły przewozić ludzi przez Atlantyk niedługo po II wojnie światowej, oraz pierwsze loty do gwiazd nadały nowy kształt podróżowaniu. Loty samolotami, coraz szybsze i częstsze podróże koleją oraz początki masowej motoryzacji nadały nowy kształt życiu codziennemu po obu stronach żelaznej kurtyny. Narodziny Nowej Huty zbiegły się w czasie z wymienionymi zjawiskami. Jak nowe formy przemieszczania się wpływały na codzienność, jakie rozwiązania architektoniczne towarzyszyły tym zjawiskom?

Prowadzenie: pan dr Michał Wiśniewski. Wstęp wolny.

Zmierz się z Podgórzem, czyli o geodezji pod Krzemionkami

13 grudnia, godz. 18.00

Muzeum Podgórza

Chcesz coś dobrze poznać? Zmierz to! Z tego założenia wychodzi geodezja – miernicka nauka – opisująca otaczający nas świat poprzez jego pomiary. Także na Podgórzu działali geodeci i zmierzyli miasto pod Krzemionkami wzdłuż i wszerz! Czego się dowiedzieli o Podgórzu i jaki mieli udział w jego powstaniu? Jakie zabytki geodezji można znaleźć wokół kopca Krakusa? Co łączy smoka wawelskiego i londyńskie Greenwich? Z takimi oto nieoczywistościami zmierzy się Mariusz Meus, czyli Pan Południk, opowiadając o pomiarach Podgórza.

Wstęp wolny.