Jak Polacy odbudowywali Skopje. Wspomnienia

Międzynarodowe Centrum Kultury

Jak Polacy odbudowywali Skopje. Wspomnienia

Międzynarodowe Centrum Kultury, Rynek Główny 25, sala Pod Kruki

26 września 2019 r., godz. 18.00

Międzynarodowe Centrum Kultury zaprasza na spotkanie z panami prof. Wojciechem Suchorzewskim, inż. Stanisławem Furmanem oraz arch. Bogdanem Wyporkiem z polskiego zespołu przygotowującego plan ogólny odbudowy Skopja po trzęsieniu ziemi w 1963 roku. Rozmowę poprowadzi pan dr hab. Wojciech Kosiński z Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej.

Odbudowa Warszawy przyniosła polskim projektantom światowy rozgłos. Nic zatem dziwnego, iż po trzęsieniu ziemi w Skopju właśnie polscy specjaliści zostali zaproszeni do przygotowania wstępnej koncepcji planu urbanistycznego miasta, która powstawała najpierw w Pracowni Urbanistycznej Warszawy kierowanej przez Stanisława Jankowskiego.

– Pewnej soboty w kwietniu 1964 roku odebrałem telefon od Jankowskiego, który poprosił, żebyśmy spotkali się następnego dnia rano przy kawie w Hotelu Europejskim w Warszawie. Powiedziałem, że nie będę miał czasu, ale on nalegał, tłumacząc, iż sprawa jest najwyższej wagi. Kilka dni później wsiedliśmy do samolotu do Belgradu, skąd ruszyliśmy do Skopja – wspominał po latach prof. Wojciech Suchorzewski, zastępca kierownika biura projektowego ds. transportu w warszawskiej Radzie Miasta i członek polskiego zespołu opracowującego nowy plan ogólny Skopja.

Odbudowa macedońskiej stolicy dała podwaliny pod dalszą współpracę i zacieśniła więzi pomiędzy architektami i urbanistami z Warszawy i Skopja.

– Nasza współpraca nie zakończyła się na Skopju. Pięć lat później doszło do trzęsienia ziemi w Peru, w miejscowości Chimbote. Peruwiański rząd poprosił ONZ o pomoc przy odbudowie. ONZ zabrała się najpierw do poszukiwania specjalistów, ale Peruwiańczycy od razu powiedzieli: „Nie, my już mamy nasz zespół! Wspólnie udało im się stworzyć plan odbudowy Skopja, więc niech teraz pomogą odbudować Chimbote”. I tak ONZ poprosiła nas o stworzenie grupy projektowej do odbudowy Chimbote – opowiadał inż. Bogdan Wyporek w rozmowie z Pawłem Veljanoskim.

Dla urbanistów ze Skopja była to pierwsza okazja do uczestnictwa w dynamicznym procesie razem z grupą doświadczonych ekspertów. Dzięki tej współpracy polscy specjaliści mieli szansę podzielić się wiedzą i przyjąć rolę edukatorów w stosunku do kolegów z Macedonii. Ta kultura współpracy była jednym z najważniejszych powodów, dla których udało się odbudować Skopje po katastrofie i zapewnić miastu ciągłość istnienia.

Wydarzenie towarzyszy wystawie Skopje. Miasto, architektura i sztuka solidarności, którą do 20 października można oglądać w Galerii MCK. Wstęp wolny.