Opowieści spoza obrazów. Fotografie Ewy Martyniszyn

Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu

Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu

ul. Romualda Traugutta 111/113

Opowieści spoza obrazów. Fotografie Ewy Martyniszyn

5 października – 29 grudnia 2019 roku

Kurator wystawy: Dorota Jasnowska

Wystawa jest podsumowaniem projektu realizowanego przez artystkę w latach 2005–2006 na terenie województw opolskiego, dolnośląskiego, śląskiego oraz na Ukrainie. Powstały wtedy fotografie czarno-białe i barwne oraz reprodukcje tzw. monideł, czyli ręcznie podkolorowanych lub preparowanych na bazie fotografii portretów o tematyce ślubnej, wojskowej czy komunijnej.

Projekt prowadzony był przez autorkę dwutorowo: z jednej strony reprodukowała tradycyjne monidła znajdujące się w prywatnych kolekcjach, równolegle nagrywając wypowiedzi osób występujących na portretach lub też ich bliskich, z drugiej strony fotografowała tę samą osobę, trzymającą portret lub ustawioną w jego pobliżu. Wystawa ukazuje kontrast pomiędzy wyidealizowanymi wizerunkami osób przedstawianych na monidłach a meandrami niedoskonałości życia człowieka. Celem artystki było ocalenie jednostkowych ludzkich istnień od zapomnienia, ale także ratowanie monideł od zniszczenia oraz przywrócenie im ważności i uwagi. Tytułowe Opowieści spoza obrazów dopełniają fotografie – zarówno te o charakterze dokumentalnym, wykonane w konwencji Zapisu socjologicznego Zofii Rydet, w którym portretowani patrzą prosto w obiektyw, jak i spreparowane monidła, ujawniając historie życia. Najważniejszym bohaterem wystawy jest człowiek i jego opowieść – podkreśla pani Dorota Jasnowska, kurator ekspozycji. Pani Iwona Święch w katalogu wystawy pt. Monidło, kolejna próba rehabilitacji napisała: W przypadku fotografii chodzi o poświadczenie tego co było, co się zdarzyło. W przypadku monidła chodzi o odbudowanie, o przywrócenie tego, czego nikt nie sfotografował. Zebrane przez panią Ewę Martyniszyn wypowiedzi i wspomnienia bohaterów jej projektu, związane z historią i codziennością, są niezwykle cennym źródłem etnograficznym, rodzajem osobliwych pamiątek o przeszłości i próbą ocalenia pamięci o jednostce.