Płaszczyzna porozumienia. Stoły w XVIII i XIX w.

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

plac Powstańców Warszawy 5

Płaszczyzna porozumienia. Stoły w XVIII i XIX w.

1 grudnia 2020 – 7 marca 2021 roku

Kuratorka: Małgorzata Korżel-Kraśna

Spotkanie z kuratorką online: 1 grudnia, godz. 11.00 (prowadzi pani Agnieszka Kapłon-Kulig).

Barokowe, rokokowe, secesyjne, empirowe, w stylu biedermeier i neogotyckim, służące do posiłków, robótek ręcznych, gry w karty czy szachy – Muzeum Narodowe we Wrocławiu po raz pierwszy pokazuje w tak obszernym wyborze swoją kolekcję zabytkowych stołów.

Stoły i stoliki to jedne z najstarszych sprzętów towarzyszących człowiekowi, wykorzystywane w wielu okolicznościach i do różnych celów od starożytności aż do dziś. Idea stołu jest banalnie prosta – wierzchnia płyta, zwana blatem, wsparta na podstawie. Ten stały zestaw elementów spowodował, że stół stał się swoistym archetypem liczącym tysiące lat, a kolejne pokolenia tworzyły tylko jego nowe wersje.

Jest to mebel spełniający wyjątkową funkcję społeczną – można rzec, że to najbardziej „społeczny mebel” – wyjaśnia pani Małgorzata Korżel-Kraśna. – Stół od samego początku pomagał w kontaktach międzyludzkich, sprzyjał rozmowom, wspólnemu ucztowaniu lub zabawie. Rolę stołu w rozwoju kulturowym człowieka potwierdzają jego symboliczne znaczenia, co ciekawe – zawsze w pozytywnych konotacjach. Najbardziej znamienne jest powiedzenie „usiąść do stołu”, czyli podjąć próbę negocjacji, pojednania. W tym samym kontekście używa się zwrotu „okrągły stół” – czyli taki, który nie wyróżnia żadnego z siedzących przy nim i jest symbolem poszukiwania konsensusu.

Stół pozostaje do dziś elementem ważnym w naszym życiu. I to zarówno prywatnym, jak i zawodowym oraz publicznym – mówi pan dr hab. Piotr Oszczanowski, dyrektor MNWr. – Bez stołu trudno sobie bowiem wyobrazić wystawne czy skromne, acz wyszukane uczty i posiłki; przy nim możemy pogrążyć się w lekturze, prowadzić rozmowę, zagrać w szachy czy też oddać się pasjom badawczym lub podpisać jakikolwiek dokument. To właśnie stół – także dzisiaj zapewniający nam komfort i bezpieczeństwo dystansu sanitarnego – staje się ważnym, wręcz niezbywalnym elementem każdego mieszkania, domu i budynku użyteczności publicznej. Wielokrotnie to od niego zaczyna się ich urządzanie. Można więc rzec, że nasze życie w dalszym ciągu stołem stoi!

Atrakcją na wystawie jest specjalnie przygotowany stolik, przy którym można usiąść i porozmawiać na różne tematy. Wśród tych zaproponowanych przez kuratorkę są pytania: „Czy łatwo jest zrozumieć sztukę współczesną?”, „Życie powinno być ciekawe czy wygodne?”.

Autorem prezentowanych na wystawie czarno-białych zdjęć jest pan Piotr Ziółek, kierownik Działu Montażu Wystaw MNWr.

Towarzyszący wystawie katalog Płaszczyzna porozumienia. Stoły w XVIII i XIX wieku ukazuje historię stołu w kontekście przemian relacji międzyludzkich. Nie jest to tylko opowieść o meblarstwie, ale także o obyczajach. W XVIII i XIX w. nastąpiły największe zmiany w tworzeniu stołów. Na początku XVIII stulecia w domach europejskich pojawiło się nowe pomieszczenie – salon, który przyczynił się do rozkwitu życia towarzyskiego i także do powstania bardzo wielu stolików do spożywania napojów czy do gier. W XIX w. salon jako dotychczasowe centrum życia towarzyskiego i rodzinnego został zastąpiony jadalnią – nowym pokojem przeznaczonym do stałego spożywania posiłków. To jadalnie stały się od tej pory głównym miejscem rodzinnego biesiadowania i przyjmowania wizyt. Autorką katalogu jest pani Małgorzata Korżel-Kraśna, autorem projektu graficznego – pan Łukasz Paluch.