Splendor władzy. Wettynowie na tronie Rzeczypospolitej / Pejzaże Szwajcarii. Tadeusz Wojnarski 1922–1999

Muzeum Łazienki Królewskie

Splendor władzy. Wettynowie na tronie Rzeczypospolitej

5 listopada 2021 – 27 lutego 2022 roku

Pałac na Wyspie, Podchorążówka

Cenne dzieła, które zgromadzili August II i August III, utworzyły jeden z najważniejszych i najwspanialszych w XVIII-wiecznej Europie zbiorów sztuki. Kilkaset z tych obiektów zaprezentowanych zostanie na wystawie w Muzeum Łazienki Królewskie (ul. Agrykola 1).

Panowanie Augusta II i Augusta III, elektorów saskich i królów Rzeczpospolitej Obojga Narodów, to czas wewnętrznych konfliktów, które zachęcały ościenne państwa do politycznej ingerencji. Napięcia, a także dzielące Saksonię i Rzeczpospolitą różnice wymagały od władców specjalnych zabiegów dyplomatycznych.

August II i August III posługiwali się w tym celu potężnym narzędziem ówczesnych monarchów – splendorem władzy. Wzorując się na Ludwiku XIV, wykorzystywali sztuki piękne do celów propagandowych. Zarówno na dworze drezdeńskim, jak i warszawskim władcy sascy realizowali rozbudowany program kulturalny, opierając się na sile oddziaływania pełnej rozmachu architektury, zgromadzonych kolekcjach dzieł sztuki, a także pełnych przepychu uroczystościach, jak turnieje, parady i fajerwerki. Ważnym elementem królewskiej propagandy była również polityka orderowa związana z ustanowionym w 1705 r. Orderem Orła Białego.

Splendor władzy – arcydzieła z drezdeńskich i polskich zbiorów

Wystawa to pierwsza od 1997 r. próba przedstawienia publiczności wspólnej historii polsko-saskiej, której spuścizna widoczna jest do dziś zarówno w Dreźnie, jak i w Warszawie. Ekspozycja przybliża Augusta II i Augusta III jako kolekcjonerów i koneserów sztuki, którzy w trakcie 66 lat unii polsko-saskiej zgromadzili jeden z najważniejszych i najwspanialszych w XVIII-wiecznej Europie zbiorów sztuki.

Na wystawie zaprezentowane zostaną najwybitniejsze przykłady polityki kulturalnej Wettynów. Będzie to 200 dzieł ze zbiorów drezdeńskich i polskich, tj. Państwowych Zbiorów Sztuki w Dreźnie, Saskiego Głównego Archiwum Państwowego w Dreźnie, Zamku Królewskiego w Warszawie – Muzeum, Muzeum Narodowego w Warszawie, Gabinetu Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, Zamku Królewskiego na Wawelu, Klasztoru OO. Paulinów na Jasnej Górze oraz Muzeum – Zamku w Kórniku.

Wśród nich tak cenne zabytki, jak Krzyże Orderu Orła Białego z garnituru rubinowego i szmaragdowego, złocona Maska Słońce z podobizną Augusta II, będąca jednym z niewielu zachowanych świadectw późnobarokowej dworskiej kultury świętowania, szabla niemiecka wysadzana turkusami i szmaragdami, strój galowy Augusta II ze złoto-srebrnej tkaniny z diamentowymi guzikami, klejnot z miniaturowym portretem Fryderyka Augusta II, stanowiący arcydzieło sztuki jubilerskiej i rzeźbiarskiej, spektakularne wyroby z miśnieńskiej porcelany, w tym przeszło metrowej wysokości papuga ara, oraz puchar w kształcie strusia w oprawie złotniczej i porcelanowej, a także piękna Wenus Jakuba Palmy il Vecchio, jeden z klejnotów królewsko-elektorskiej galerii malarstwa.

Prezentowane obiekty ułożą się w opowieść o najważniejszych wydarzeniach z czasów unii polsko-saskiej i budowaniu pozycji państwa polskiego na arenie międzynarodowej.

Partnerem ekspozycji są Państwowe Zbiory Sztuki w Dreźnie.

Wstęp: w listopadzie bezpłatny w ramach akcji „Darmowy listopad”, od grudnia ze wspólnym biletem do obiektów muzealnych (40 zł – bilet normalny, 20 zł – ulgowy, 1 zł – dla osób w wieku od 7 do 26 lat). W piątki wstęp wolny.

Od 19 do 27 lutego wstęp wolny.

Śladami Warszawy saskiej

Spacery tematyczne dla dorosłych i młodzieży

6 i 13 listopada, godz. 11.00-13.00

Zbiórki: obok Grobu Nieznanego Żołnierza na placu Józefa Piłsudskiego (I spacer), przed wejściem na wystawę Splendor władzy w Podchorążówce (II spacer)

Wstęp: 5 zł; bilety do nabycia za pośrednictwem strony eWejściówki (doliczana jest opłata transakcyjna); rejestracja na pierwszy spacer będzie otwarta do 4 listopada, na drugi – do 11 listopada (decyduje kolejność zgłoszeń). Prowadzenie: pan dr Maciej Pieńkowski. Podczas przebywania w obiektach obowiązuje nakaz zasłaniania ust i nosa maseczką.

Zapraszamy do udziału w spacerach szlakiem Osi Saskiej oraz dóbr ujazdowskich Augusta II. Okres panowania władców z dynastii Wettynów przyniósł duże zmiany w układzie przestrzennym i architekturze Warszawy. O jej rozwój dbał zwłaszcza pierwszy z królów, który chciał realizować śmiałe wizje przemiany miasta, służące gloryfikacji monarchy. Czasy saskie pozostawiły w tkance miejskiej Warszawy ślady widoczne do dzisiaj. Podczas spotkań obejrzymy związane z Wettynami miejsca, zarówno na żywo, jak i wykorzystując muzealne obiekty i reprodukcje. Poznamy ich historię z czasów saskich, a także wcześniejsze i późniejsze losy.

6 listopada, godz. 11.00-13.00

Głównym tematem spaceru będzie Oś Saska. Jest to najważniejsze założenie urbanistyczne Warszawy czasów Wettynów, liczące 1650 m długości, nad którym pracowano przez około 40 lat. W bezpośrednim sąsiedztwie Osi Saskiej powstała jedna z najbardziej znanych stołecznych rezydencji prywatnych: pałac Brühla. Obecnie – przede wszystkim na skutek II wojny światowej – ten fragment Warszawy w niewielkim stopniu przypomina swoim kształtem pierwotny kompleks. Mimo to jego relikty da się dostrzec w miejskiej przestrzeni.

13 listopada, godz. 11.00-13.00

Obiekty dotyczące rozwoju Warszawy w czasach Wettynów obejrzymy na wystawie w Łazienkach Królewskich. Następnie przespacerujemy się śladami dzierżawcy dóbr ujazdowskich, Augusta II. Obiektami naszego zainteresowania będą m.in. Pałac na Wyspie, którego początki sięgają lat 80. XVII w., a także Zamek Ujazdowski i jego okolice. Dowiemy się m.in., dlaczego królowi zależało na przejęciu dóbr ujazdowskich i w jaki sposób związany jest z nimi plac Trzech Krzyży.

Zależy nam, aby nasze zajęcia były dostępne dla jak największego grona zainteresowanych, w tym osób o specjalnych potrzebach. Jeśli formuła powyższych spotkań nie jest dla Państwa dostępna, prosimy o informację drogą mailową lub telefoniczną: (+48) 518 715 815 (można wysłać SMS). Konieczność tłumaczenia spotkania na polski język migowy prosimy zgłosić mailowo lub telefonicznie minimum dwa tygodnie przed zajęciami.

Lekcje do wystawy

8 listopada – 15 grudnia

Władcom z dynastii Wettynów poświęcone są lekcje muzealne online. Bezcenne eksponaty, omawiane podczas zajęć, przybliżą uczniom Augusta II i Augusta III oraz czasy ich panowania.

Lekcje zdalne, czterdziestominutowe, odbywać się będą za pomocą programu umożliwiającego łączenie się online (ZOOM). Link do zajęć wygenerowany zostanie przez Muzeum i wysłany opiekunowi grupy. Koszt: 12 zł od osoby, opiekunowie – udział bezpłatny. Zgłoszenia przyjmowane są przez formularz.

Oferta lekcyjna dostępna jest dla uczniów z niepełnosprawnościami wzroku, słuchu, intelektualnymi oraz w spektrum autyzmu. Prosimy o podanie informacji o specjalnych potrzebach w formularzu zgłoszeniowym, w rubryce Uczestnicy z niepełnosprawnościami, a w przypadku konieczności tłumaczenia zajęć na polski język migowy – w rubryce Pytania do organizatora.

Prosimy o zapoznanie się z regulaminem lekcji. Dodatkowe informacje: tel. (+48) 504 243 783.

W królewskim skarbcu – lekcja dla klas I-III szkoły podstawowej

W Dreźnie, w specjalnie przygotowanym skarbcu, władcy, o których opowiada wystawa, zgromadzili wiele niezwykłych dzieł sztuki. Na ekspozycji w Łazienkach Królewskich znaleźć można liczne precjoza z bogatej kolekcji Wettynów. Lekcja będzie okazją do przyjrzenia się ich wybranym przykładom. W ten sposób bliżej poznamy postacie Augusta II i Augusta III. Dowiemy się również, czym jest tytułowy splendor oraz zastanowimy się, w jaki sposób można go było podkreślać.

Za króla Sasa – lekcja dla klas IV-VIII szkoły podstawowej oraz dla szkół ponadpodstawowych

Przygotowana przez nas wystawa czasowa prezentuje eksponaty, które miały udowadniać wielkość Augusta II i Augusta III. Jednocześnie jednak panowanie Wettynów często postrzegane jest jako okres upadku Rzeczypospolitej – jej znaczenia międzynarodowego, instytucji centralnych czy kultury. Podczas zajęć zastanowimy się, jak można pogodzić tę pozorną sprzeczność, i spróbujemy rozstrzygnąć, ile jest prawdy w czarnej legendzie czasów saskich. Poznamy również znaczenie przysłów, które nawiązują do tego okresu: „Od Sasa do Lasa” oraz „Za króla Sasa jedz, pij i popuszczaj pasa”.

*****

Pejzaże Szwajcarii. Tadeusz Wojnarski 1922–1999

29 października 2021 – 27 lutego 2022 roku

Koszary Kantonistów

Tadeusz Wojnarski był żołnierzem i artystą malarzem. Wystawa jego prac to przykład twórczości emigracyjnej. W styczniu 1940 r. wywieziony został w głąb ZSRS, pozostawiając we Lwowie matkę i brata, a następnie doświadczył wojny jako sowiecki więzień na Syberii. Od 1942 r. był żołnierzem Armii Polskiej na Wschodzie. Następnie wraz z 2. Korpusem Polskim generała Władysława Andersa przeszedł szlak bojowy z ZSRS do Włoch, uczestnicząc m.in. w 1944 r. w bitwie o Monte Cassino. Jako żołnierz rozwijał talent plastyczny, tworząc portrety oraz pejzaże. Posługiwał się techniką rysunku, akwareli, gwaszu oraz techniką olejną. Ostatecznie studia artystyczne ukończył w Akademii Sztuk Pięknych w Madrycie. W 1959 r. na stałe zamieszkał wraz z żoną i dziećmi w Zurychu.

Tadeusz Wojnarski pozostawił po sobie bogaty zbiór dzieł w różnych technikach. Ekspozycja w Koszarach Kantonistów to fragment twórczości artysty. Ukazuje go jako człowieka wrażliwego na otaczającą przyrodę. Na wystawie zaprezentowanych zostanie 50 obrazów o tematyce przyrodniczej, podzielonych na takie zagadnienia: las, woda, góry oraz wpływ człowieka na przyrodę.

Ekspozycję zwiedzać można od wtorku do czwartku w godz. 10.00-16.00 oraz od piątku do niedzieli w godz. 10.00-18.00. Wystawie towarzyszą warsztaty plastyczne dla dzieci, a także zajęcia dla dorosłych połączone ze spacerem po łazienkowskich ogrodach.

Ekspozycja powstała przy współpracy Ambasady Szwajcarii w Polsce.

Wstęp: w listopadzie bezpłatny w ramach akcji „Darmowy listopad”, od grudnia z biletem do Muzeum Łowiectwa i Jeździectwa.