Spotkajmy się w mieście! Plac Grunwaldzki i Ołbin

Muzeum Architektury we Wrocławiu

Spotkajmy się w mieście! Plac Grunwaldzki i Ołbin

W ramach cyklu Spotkajmy się w mieście! spacery i wykłady o architekturze Wrocławia dla dorosłych zapraszamy na wykład i wycieczkę.

18 października 2023 r., godzina 12.00 – wykład w Muzeum Architektury, ul. Bernardyńska 5

20 października, godzina 14.00 – spacer po Placu Grunwaldzkim i Ołbinie

Prowadzenie: pani Anna Bieliz. Zbiórka na skrzyżowaniu ulic Benedyktyńskiej z Ładną i Miłą.

W trakcie dwóch spotkań z graniczącymi ze sobą osiedlami, Placem Grunwaldzkim i Ołbinem, będziemy odkrywać genezę ich dzisiejszego, bardzo odmiennego od siebie, kształtu – zarówno przestrzennego, jak i architektonicznego. Należące do dawnej dzielnicy Śródmieście, oba osiedla w swojej historii odgrywały pionierską rolę: czy to w przypadku Ołbina, terenu, na którym zamieszkiwała migrancka mniejszość polska, czy to dawnej wsi Nowe Szczytniki, będącej dziś częścią Placu Grunwaldzkiego, w której pojawiły się pierwsze wrocławskie kamienice. Nie będziemy się cofać jednak zbyt daleko w przeszłość.

To na koniec XIX w. przypadł czas największego ruchu w kształtowaniu przestrzeni obu tych osiedli, które działania wojenne dotknęły w zupełnie odmiennej skali. Podczas wykładu prześledzimy rozwój przestrzenny od tego okresu, aż po początek lat osiemdziesiątych XX w. Plac Grunwaldzki, dziś połączony dawny obszar Rybaków i Nowych Szczytników z promienistą, zabudowaną eleganckimi kamienicami „Gwiazdą Szczytnicką”, po II wojnie światowej czekał wieloletni proces intensywnego odradzania się z gruzów. Lokowane od lat pięćdziesiątych w tej części miasta inwestycje akademickie, projekty zmieniane wraz z kolejnymi planami wieloletnimi nadały wschodniej części obszaru zupełnie inny niż przedwojenny charakter. Zachodnia jego część, granicząca z Ołbinem, zdecydowanie mocniej swoją zabudową go przypominająca, wciąż naznaczona jest wieloletnimi zaniedbaniami względem śródmiejskiej, historycznej tkanki, która aż do lat osiemdziesiątych traktowana była jako przeznaczona do wyburzenia. Wschodni Ołbin, osiedle zdecydowanie mniej wyszczerbione, w swojej gęstej zabudowie, zarówno przełomu XIX i XX w., jak i modernistycznej odsłony z elementami socrealistycznych i modernistycznych plomb, mimo ciężkiej kondycji wodno-kanalizacyjno-grzewczej, odradzał się, by dziś stać się jednym z najbardziej pożądanych we Wrocławiu miejsc do mieszkania.

Spacer poświęcimy na odkrywanie obu osiedli w odsłonie zdecydowanie bardziej nam bliskiej czasowo. Rozpoczniemy od eksploracji terenu granicznego, który uzupełniały zarówno modernistyczne wysokościowce, jak i będące znakiem wiejącego z zachodu wiatru zmian, postmodernistyczne plomby, nawiązujące nie tylko formą, lecz także urbanistyką do zastanej zabudowy kamienicznej. Spacerując ulicami Ładną, Miłą, Piwną i Szczytnicką, postaramy się odczuć atmosferę „powrotu do śródmieścia”, czasu, który pozwolił na rewaloryzację historycznej części Placu Grunwaldzkiego. Śledząc postmodernistyczne obiekty, udamy się na teren kampusu uniwersyteckiego, który dziś nosi architektoniczne ślady ambicji nie tylko czasu przełomów, lecz także okresu unijnych inwestycji i neomodernistycznej estetyki. Zatrzymamy się na dawnej Gwieździe, która dziś jest rondem, by ul. Grunwaldzką dotrzeć na miejsce styku z Ołbinem, do skweru Anny Walentynowicz, przy którym w ostatnich latach pojawiły się nowe dogęszczające ten obszar inwestycje.